Organische chemie Flashcards
R-X
(halogeen alkanen)
fluor
positie cijfer + broom + naam hoofdketen
chloor
jood
bv: 1-chloorpropaan
R-O-R’
(ethers)
positiecijfer(O) + alkoxy + hoofdketen naam
bv: 1-methoxypropaan/ 2-methoxy-3-methylpropaan
N-R
amine
(Butaan-2-amine)
hoofdketen naam + positiecijfer(O) + Amine
of (bij meerdere functionele groepen)
Amino + ….
R-OH
alcoholen
positiecijfer(OH) + hoofdketen + OL
of (bij meerdere functionele groepen)
Hydroxy + …
R-CO-R’
ketonen
hoofdketen + positiecijfer(O) + ON
pentaan-2-on
R-CHO
alhyden
hoofdketen + AL
propanal
R-CO-NH2
amiden
hoofdketen + amide
butaanamide
R-COO-R’
esters
alkyl + hoofdketen + OAAT
methylethanoaat
R-COOH
carbonzuren
hoofdketen + zuur
ethanzuur
systematische naam en formule schrijven van:
methaan
alkaan
methaangas = hoofdbestanddeel in aardgas en wordt dus gebruikt als energiebron
systematische naam en formule schrijven van:
ethyn
alkynen
ethyn = brandergas
systematische naam en formule schrijven van:
chloroform
halogeen alkanen
chloroform= trichloormethaan = roesmiddel (hoofdpijn, slaperigheid en bewusteloosheid veroorzaakt)
systematische naam en formule schrijven van:
ether
ether= diëthylmethaan= verdovingsmiddel
systematische naam en formule schrijven van:
ethanol
alcoholen
ethanol = drankalcohol en ontsmettingsmiddel
systematische naam en formule schrijven van:
aceton
ketonen
aceton = propanon = nagellakverwijderaar
systematische naam en formule schrijven van:
formolaldehyde
aldehyden
formolaldehyde = methanal = conserveermiddel
systematische naam en formule schrijven van:
azijnzuur
carbonzuren
azijnzuur= ethaanzuur = conserveermiddel voor eten
IUPAC regels toepassen om vanuit gegeven formule naam te vormen en omgekeerd
1 Hoofdketen
a)keten met belangrijkste functionele groep
b) keten met meeste meervoudige bindingen
c) langste koolstofketen
b) keten met meeste vertakkingen
2 positiecijfers
a) belangrijkste groep -> kleinste positiecijfer
b) driedubbele>dubbele bindingen kleinste positiecijfer
c) gebruikte cijfers zo klein mogelijk
3 Naam: alle zijtakken + hoofdketen + achtervoegsel
a) zijketen alfabetisch
b) positiecijfer van zijketen (indien verwarring)
c) bij zelfde ketens di, tri, tetra, …
systematische naam en formule schrijven van:
paraffine
paraffine = propaan
voor het vervaardigen van kaarsen en waxlichtjes
systematische naam en formule schrijven van:
glycerol
glycerol = propaantriol = vocht vasthoudend middel gebruikt in cosmetica
systematische naam en formule schrijven van:
glycol
glycol= ethaan-1,2- diol =antivries middel in radiateurs van auto’s
systematische naam en formule schrijven van:
white spirit
white spirit = terpentine= verdunner of oplosmiddel van verf
structuurformule
alle atomen aan elkaar gebonden weergave in 2D
bv: H-C=C-H
verkorte structuurformule
de C’s worden weergegeven met het aantal H’s
bv: CH2CH2
definitie isomeren
isomeren zijn stoffen met dezelfde brutoformule maar een andere structuurformule. Ze hebben hierdoor andere chemische eigenschappen en dus ook een andere naam
keten-isomeren
andere hoofd- en zijketens
plaats-isomeren
positie op de hoofdketen is anders
functie isomeren
andere functionele groep
CIS-trans-isomeren
CIS-vorm: de groepen staan elk op een andere C van de binding, maar aan dezelfde kant van de dubbele binding
Trans-vorm: elk aan een andere kant van de dubbele binding (beneden en onder)
optische isomeren
groepen staan anders georiënteerd rond een asymmetrische koolstof
een asymmetrische koolstof = een koolstof met 4 bindingspartners
