opmaat - thema koorts Flashcards
verschil koorts en hyperthermie
Koorts = verhoogde lichaamstemperatuur waarbij de setpoint in de thalamus is verhoogd
Hyperthermie = te hoge lichaamstemperatuur zonder verhoging van de setpoint in de thalamus
Meest voorkomende verwekker erysipelas
streptococcus pyogenes
Bij welke weke delen infectie direct chirurg raadplegen
fasciitis necroticans, daarnaast AB
Meest vookomende verwekker fasciitis necroticans –
streptococcus pyogenes
Ssss veroorzaker
s aureus
Bacteriemie altijd orgaanfalen tot gevolg?
Nee
Natieve endocarditis
ontstaan zonder kunstmateriaal
Meest voorkomende verwekkers endocarditis
s viridans, s aureus, s sanguis, s epidermidis
Behandeling endocarditis
zes weken ab
Ernst van community aqcuired pneumonie inschatten door
ambu65 of PSI
CAP verwekker, incubatie, diagnostiek
streptococcus pneumoniae, m pneumonae, h influenca
1-3d
foto, sputum, bloed, AMBU65/PSI
Meest voorkomende verwekker pneumonie bij gestoorde afweer
pneumocystis jerovecci
Symptomen cholecystitis en behandeling
koliekpijn, pijn rechter bovenbui, braken, koorts,
pijnstilling, cholecystectomie, ERCP
Kenmerk cholecystitis op echo
galblaaswandverdikking
Oorzaken cholangitis
glastenen, tumor, aangeboren afwijking, bacteriele infectie, parasitaire infectie
Symptomen urineweginfectie
koorts, pollakisurie, oligurie, anurie, hematurie, pijn in flanken
Urineweginfectie aantonen
nitriettest
Als de nitriettest negatief is, adviseert de NHG-standaard te testen op aanwezigheid van leukocyten en erytrocyten. Flowcytometrie stelt aantal bacterien en daarmee UWI vast
Gouden standaard UWI vaststellen - urinekweek of dipslide
Behandeling urineweginfecite
nitrofurantoine
behandeling urineweginfectie
nitrofurantoine
Symptomen meningitis
koorts, hoofdpijn, verminderd bewustzijn, nekstijfheid
Meest voorkomende verwekker meningitis
n meningitides
Aanvullend onderzoek bij meningitis
ct cerebrales en lumbaalpunctie
Malaria symptomen
koorts, hoofdpijn, spierpijn
Symptomen chikungunya
koorts, hoofdpijn, gewrichtspijn, rash
Incubatietijd dengue en gele koorts
21 dagen
Lassakoorts overdracht
tekenbeten en geinfecteerde urine van knaagdieren
Mortaliteit ebola
50-90%
Hoeveel procent koorts na hiv
90%
Symptomen acute hiv infectie
koorts, malaise, lymfadenopathie, huid en slijmvliesafwijkingen
Welke soa heeft bijnaam de great imitator
syfillis
Maximale duur koortsstuip/convulsie
15 min, moet gegeneraliseerd
Atypische koortsstuip
heeft focale trekkingen, onder 6m of boven 5j
Meest voorkomende oorzaak koorts kind
virale infectie
Welk symptoom ontbreekt vaak bij zuigelingen met meningitis
nekstijfheid (50%)
Symptomen meningitis kind
koorts, lethargie, plotseling zieker worden
Teken van brudzinski
flexie van de nek bij liggend kind geeft reflectoire flexie van de knieen. Buiging nek geeft nml pijn in benen bij meningitis door prikkeling
Zuigelingen met urineweginfectie symptomen
koorts, soms prikkelbaarheid
Waar dient het strooistralenrooster voor?
het röntgen apparaat bevat in de buckykamer een strooistralenrooster die de strooistralen wegvangt waardoor de foto scherper wordt
Bevindingen ct covid
bilaterale matglas afwijkingen (perifeer/basaal)
Bevindingen x thorax covid
bilaterale consolidaties (niet te karakteriseren), kan echter ook bij bacteriele pneumonie
Febris e causa ignota
korots met onbegrepen oorzaak. Min 3 weken, hoger dan 38,3 bij 3 metingen. Uitsluiting van immuungecomprommiteerde, diangose onzkeer na uitvoering anamnese, LO en specifiek
Is de prognose bij het niet vinden van een diagnose beter of slechter bij koorts?
beter
Periodieke koorts definitie
minimaal 2 weken koortsvrij tussen de koortsperiodes
PDC (potentially diagnostic clue)
lokaliserende klachten of symptomen die in richting wijzen van bepaalde diagnose en afwijkingen in aanvullend onderzoek die in richting wijzen van bepaalde diagnose
Wat aanvragen bij onverklaarde koorts
- CRP, BSE, bloedbeeld, leuko, ontstekingsparameter
- Nierfunctie (vasculitis of systeemziekte bij glomerulonefritis)
- CK Een LDH (celverval en weefselschade)
- Ferritine (acute fase eiwit)
- M proteine – totaal eiwit voor plasmaceldyscrasie zoals kahler
- IgA, IgG, IgM voor IgA deficientie
- TSH voor hyper
- Urinesediment voor resiciverende infectie of glomerulonefritis
- Algemen onderzoeken als bloedkweken en urinekweken
- HIV
- IGRA zegt iets over TBC
- Dikke druppel indien nodig
Acute fase eiwitten
bij ontsteking veranderd concentratie in bloed
Zijn albumine, crp, ferritine, haptoglobine en transferrine positief of negatieve acute fase eiwitten?
- Albumine – negatief
- CRP – positief
- Ferritine – positief
- Haptoglobine – positief
- Transferrine – negatief
Bezinking (BSE)
hoe snel erythrocyten zinken in het plasma
Waar wordt CRP geproduceerd?
In de lever
Verschil BSE en CRP bij ontstekingen
BSE stijgt pas na enkele dagen, CRP stijgt binnen 6-8 uur van start van ontstekingen en daalt sneller bij afname (halfwaardetijd 9-12h)
Wanneer is BSE verhoogd maar CRP niet?
Anemie en multipel myeloom
Nadelen van BSE
- Kan verhoogd bij andere oorzaken dan ontsteking
- Daalt langzamer en loopt vaak achter
- Normaalwaarden zijn leeftijds en geslachtsafhankelijk
Verhoogde neutrofielen kunnen passen bij
infectie, systeemziekte, vasculitis, maligniteit, myeloproliferatieve ziekte
Hoeveel overschattingen geeft het diagnostiseren van een UWI op enkel symptomen zonder urinediagnostiek
1/3
Nitriettest werking
nitraat omgezet in nitriet door bacterien
Valkuilen nitriettest
fout negatief bij bacterien die niet om kunnen zetten, bij kort verblijf urine in blaas, bij langdurig nitraatarme voeding
Valkuilen urinesediment
problematisch bij oude urine, maakt geen onderscheid tussen apthogene en mengflora
Urinekweek heeft vrijwel geen valkuilen
Valkuilen bloedkweken
fout positieve uitslag bij gecontamineerde afname, fout negatief bij meoilijk te kweken/traag groeiende verwekkers
Welke testen later inzetten bij onverklaarde koorts
- Autoimmuuntesten ANA en reumafactor wanneer er sprake lijkt te zijn van een verhoogde ontsteking. Echter vaak vals positief
- Anti CCP (artritis) alleen bij klachten
- Verder hepatitis B, leishmania, strongyloides en leptospirose
- Andere infecties bij concrete anamnese aanwijzing
Serologisch onderzoek of PCR handiger bij onverklaarde koorts
serologisch eerst omdat het sneller is. Echter bij immuungecompromiteerde patiënten minder betrouwbaar omdat gemeten waarden product van immuunreactie zijn
Hepatitis b acute infectie parameters
- HBSaG – 1 maand na blootstelling virus ongeveer zichtbaar, na 1-2 maanden niet meer
- HBV DNA soms ook meetbaar (beide in 50%)
Beide niet meer meetbaar na 15w na symptomen - HBeAg – aucte ziekte marker (hoge load)
- Anti HBe komt daarna, minder virusload, is antilichaam
- IGM anti HBc – komt ongeveer bij symptomen, tot 6-9 maanden
- Totaal anti HBC (IgM en IgG) is een marker voor ziekte in verleden, tegelijk met IGMantiHBc
- Na verdwijnen HBsAg komen antistoffen (anti HBs) op gang
hoe wordt acuut hep b vastgesteld
Window period gebruikt om acute infectie te bepalen, alleen igm anti hbc en igm/igg aanwezig zijn
Chronisch hep b kenmerken en vaststellen
HbsAg en antibody (total anti-HBc – IgM en IgG) tijdens hele periode. HBV DNA is ook meetbaar. HBeAg is vaak hoger, hogere load dus.
vaststellen – verhoogd HBsAg of HBeAg of HBV DNA in 2 samples 6 maanden van elkaar verwijderd, of positief is voor een van de 3 en negatief test voor IgM anti HBc
Vaccinatie hep b
geeft antiHABs productie na 1-2m, HBsAg blijft pos voor 2-3 weken na vaccinatie
HBsAg negatief
Totaal anti HBc negatief
IgM anti HBc negatief
Anti HBs negatief
Nooit geinfecteerd
HBsAg positief
Totaal anti HBc negatief
IgM anti HBc negatief
Anti HBs negatief
Vroege acute infectie of vaccinatie
HBsAg negatief
Totaal anti HBc positief
IgM anti HBc positief
Anti HBs negatief
Acute infectie
HBsAg negatief
Totaal anti HBc positief
IgM anti HBc negatief
Anti HBs positief
Vroegere infectie met herstel of immunity
HBsAg positief
Totaal anti HBc positief
IgM anti HBc negatief
Anti HBs negatief
Chronsiche infectie
HBsAg negatief
Totaal anti HBc positief
IgM anti HBc negatief
Anti HBs negatief
Vals positief, oude infectie, laag level chronisch
HBsAg negatief
Totaal anti HBc negatief
IgM anti HBc negatief
Anti HBs positief
Na vaccinatie
Nadeel van virale load meting hepatitis B
kan in beloop van infectie al negatief zijn geworden terwijl de symptomen nog bestaan
Longmateriaal uitstrijk in oplopende mate van betrouwbaarheid
keeluitstrijk, sputum, broncho alveolaire lavage (BAL)
Huidmateriaal uitstrijk in oplopende mate van betrouwbaarheid
intacte huidkweek, kweek huiddefect, diepe peroperatieve kweken
urinemateriaal uitstrijk in oplopende mate van betrouwbaarheid
verblijfskatheter, eenmalige katheterisatie, urine spontane mictie, mid stream urine
wat is vervolgstap na het labonderzoek bij onverklaarde koorts?
FDG PET CT
Septische shock voorkomen door
zo snel mogelijk AB (binnen uur)
Sepsis definitie criteria
2 of meer SIRS criteria icm waarschijnlijke infectie
SIRS criteria
2 of meer voldoen, dan hogere kans op sepsis
* Temp > 38 of <36
* HR > 90
* AH > 20
* Leukocyte > 12 of < 4 x 10^9
dan wel rekening met sporten etc
Bij sepsis wanneer resultaat behandeling
duurt 24-48 uur voor pt geen koorts meer heeft. Eerst verbetering pols, bloeddruk
Neutropeen
minder dan 0.5 x 10^9 neutrofielen, kan door chemo
Bij miltverwijdering risico
gorte kans infectie met gekapselde bacterien zoals pneumokok, meningokok en haemophillus influenzae. Daarom vaccineren
Bij niertransplantatie risico
kan CMV krijgen door nier
Bij aids veelvoorkomende ziekte – pneumocystis jiroveci
Patiënten met een verhoogd risico op MRSA
- Minder dan 2 maanden geleden meer dan 24h opgenomen in ziekenhuis
- Van een afdeling komen waar MRSA voorkwam
- Die beroepsmatig contact hebben met varkens of vleeskalveren
- Bekend dragerschap MRSA
- Minder dan 2 maanden geleden woonachtig waren in asielzoekerscentrum
Wanneer denken aan atypische verwekkers
- Nog koorts na 48h antibiotica
- Bij aspiratie
- Uit endemisch gebied tuberculose
- Bij recent buitenlandbezoek (legionella bij pneumonie of resistente microorganismen)
- Bij hobby of beroep in aanraking met dieren (varkens MRSA, chlamydia psittai bij vogels)
Post obstructie pneumonie
ontstaat in stuk long dat minder goed geventileerd wordt door tumor (ex rokers denken)
Slikstoornis of kort na operatie onder narcose waaraan denken
altijd denken aan verslikkingspneumonie. Augmentin helpt dan, amoxicilline niet
Aspergillus vooral bij
patiënten die neutropeen zijn zoals na stamcel transplantatie
Hoeveel contrasten zijn er te onderscheiden op rontgenfoto
4: Kalk (bot) Wekedelen Vet Lucht
Hoeveel densiteiten zijn er op een CT te onderscheiden
4 densiteiten, wekedelen, kalk, vet en lucht
Welk verschil maakt contrast in het onderscheiden van weefseltypes op een CT?
Met i.v. contrastmiddel kan door verschil in aankleuring van weefsels ook binnen de weke delen weefsels van elkaar worden onderscheiden Zonder gebruik van i.v. contrastmiddel zijn alleen de 4 densiteiten kalk, wekedelen, vet en lucht van elkaar te onderscheiden maar doordat CT een reconstructiebeeld is en röntgen een projectiebeeld zijn toch met blanco CT meerdere structuren van elkaar te onderscheiden dan op een röntgenfoto
In welk WW/WL is het bot het beste te beoordelen?
WL 1000 WW 2500
In welk WW/WL zijn de wekedelen het beste te beoordelen?
WL -50, WW 400
In welk WW/WL is het longparenchym het beste te beoordelen?
WL -600, WW 1700
Is de hoeveelheid beelden van een CT voor iedere patiënt gelijk?
Nee, Iedere patiënt is verschillend: klein/ groot, dik/ dun. De hoeveelheid beelden hangt hiervan af.
Is er een verschil in coupe dikte tussen een blanco CT thorax in longsetting, in wekedelen setting en een standaard CT abdomen?
de blanco CT in longsetting heeft een coupe dikte van 1mm, de blanco CT thorax in wekedelen setting heeft een coupedikte van 3mm en de CT abdomen standaard heeft een coupedikte van 3mm. De coupe dikte kan worden aangepast en daarmee wordt de beeldkwaliteit beïnvloed. Het is belangrijk in de juiste coupedikte naar beelden te kijken.
Moet er voor een scan in arteriële en veneuze fase 2x worden gescand?
Ja, Het contrastmiddel verplaatst zich via de bloedstroom door het lichaam. Afhankelijk van de tijdsduur tussen contrast toediening en scannen bevindt het contrast zich in arteriële, portale, portoveneuze, corticomedullaire, nefrogene of uitschedingsfase. Hiermee zijn afhankelijk van het te verwachten ziektebeeld keuzes in te maken. Bijv een neuro endocriene tumor kleurt aan in arteriële fase. Op een standaard CT abdomen die gemaakt is in portoveneuze fase kan deze soort tumor makkelijk worden gemist. Daarom zijn de klinische gegevens op de aanvraag zo belangrijk voor de radioloog om het juiste protocol te kunnen vaststellen. Als je alle fasen zou willen hebben afgebeeld ben je niet volgens het ALARA principe bezig: dan stel je de patiënt bloot aan een veel te hoge dosis. Dus er moeten keuzes gemaakt worden
Tot hoe zwaar mag de patiënt zijn om op de CT te mogen?
200
Wat is de diameter van de gantry van de CT?
80cm
Wat houdt het ALARA principe in?
Feedback: As Low As Reasonably Achievable DUS bedenk ALTIJD: Kan de vraagstelling ook beantwoord worden met echo of MRI? Veranderd met de uitslag van aangevraagd onderzoek het beleid? Zo nee dan is er géén indicatie voor gevraagd onderzoek
is kroep een ernstige aandoening?
nee
waarom is huilen bij verschonen ernstig?
meningeale prikkeling symptoom
Alarmsymptomen bij kinderen met koorts
- Ernstige zieke indruk
- Verlaagd bewustzijn
- Zwak, op hoge toon of continu huilen
- Meningeale prikkelingsverschijnselen en of bomberende fontanel
- Aanhoudend braken
- Petechieen
- Bleek of grauw zien
- Verminderde huidturgor
- Ernstige tachy en of dyspneu
- Verminderde perifere circulatie (CRT boven of gelijk aan 3)
- Status eilepticus, focale neurologische tekenen of focale convulsies
Typische koortsconvusie
- Aanhoudende spierkramp gevolgd door gegeneraliseerde shock en postictale periode met verlaagd bewustzijn met volledig herstel binnen 60 min
- 6 maanden tot 6 jaar
- Bij koorts boven 38
- Treed op bij kinderen met vg zonder neurologische aandoening zoals hersenbeschadiging stofwisselingsziekte, mentale achterstand
- Duurt niet langer dan kwartier
- Geen neurologische uitvalsverschijnselen postictaal
Atypische koortsconvulsie
- Focale aspecten of recidief in dezelfde koortsperiode met name binnen 24h
- Geen volledig herstel na 60 min
- Treed op bij kinderen onder 6m of vanaf 6j
- Duurt langer dan kwartier
- Neurologische aandoening in vg
- Neurologische uitalsverschijnselen posticaal