opmaat - thema buikklachten Flashcards
Acute buikpijn
pijn in buik voor minder dan een week
Acute buik tekenen
urgent (pijn bij percussie, druk-loslaatpijn, contralaterale drukpijn, psoasfenomeen, lokale drukpijn, hoestpijn, defense musculature), peritoneale prikkeling, obstructie, extra-abdominaal
Herpes Zoster
- Incidentie 5 per 1000 persoonsjaren
- 80-90% romp, 10-20% gelaat
- Huiduitslag in verzorgingsgebied sensibele zenuw
- Herpes opthalmicus
- Herpes opticus
- Prodromale verschijnselen
- Etiologie: reactivatie varicella zoster virus
- Besmettelijk
- Prognose; 7-10 dagen indrogen blaasjes
- Complicatie; Post-herpetische neuralgie (5-30%)
- Immuungecompromiteerden
Beleid bij Herpes Zoster
- Pijnverlichting Neuropathische pijn:
- Stap 1: amitriptylline 10-25 mg/ nortriptylline 10-25 mg
- Stap 2: gabapentine
- Verwijzing pijnspecialist voor behandeling
- Orale antivirale middelen bij HSV in het gelaat+ immuungecompromiteerden (Aciclovir of valaciclovir)
- Zinkolie/zalf
- Uitleg!
- Thuisarts.nl
Herpes Zoster vaccinatie
- Shingrix® recombinant zostervaccin (RZV)
- Zostavax® levend verzwakt zostervaccin
- Provavirax® het levend verzwakte varicellavaccin
- Belangrijkste reden voor vaccinatie is voorkomen
post-herpetische pijn - Voor 60e jaar
Voordelen ct boven echo
- Zeer snel
- Fantastische resolutie
- Niet onderzoeker afhankelijk
- Bot en gas geen probleem
- Obesitas is een voordeel
- Second opinion mogelijk
- Voor clinici makkelijker te interpreteren
voor de radioloog: - geen plakvingers
- geen confrontatie met zieke patiënten
- geen problemen met covid19
- clean procedure
- geen drukke onrustige wachtkamers
- teleradiologie
voordelen echo boven de ct
- echo apperatuur is klein, handzaam en mobiel
- wordt met de dag goedkoper en beter
- niet invasief – vooral kinderen en zwangere vrouwen voordeel
- beeldresolutie is superieur!!!??
- Real time
- Effect van compressie – storend gas weg. Maar ook hydropische galblaas vast te stellen (blijft rond)
- Dichter bij problemen
- Effect zwaartekracht – nierstenen laten vallen bijvoorbeeld, niet dan weet je dat het vastzit (geimpateerd, cholecystitis, galblaas er uit). als zwelling blijft hangen – tumor
- Correlatie met pijnlocalisatie zoals hernia
- Echogeleide punctie
- Sommige dingen niet te zien op ct
gepasseerde niersteen symptomen
Heftige koliekpijn, daarna minder pijn en dan loze aandrang
Nadelen dat echo maken beschikbaar is voor iedereen
- Gefragmenteerde imaging
- Slecht gedocumenteerde en matige kwaliteit echo
- Geen integratie met CT en MR
- Veel fou positieve en fout negatieve diagnoses
- Veel onnodig duur en invasief vervolg onderzoek
- Toename kosten
- Slecht voor de patiënt
Voordelen dat echo beschikbaar is voor iedereen
- Echo kan boost geven
- Medisch studenten leren basis
- Meer aandacht in les
- Echo minded door waarde inschatting (betrouwbaarder dan percuteren etc)
- Voldoend ekennis van mogelijkheden en beperkingen
- Besef dat triage echografie beter in handen is van radioloog
Oorzaken pijn linker bovenbuik
- Ulcus ventriculi
- Pancreatitis
- Diverticulitis, IBD
- Darmobstrucite
- Pleuritis, pneumonie
- Pyelonefritis
- Nefrolithiasis
- Miltinfarct/ruptuur
- ACNES syndroom
Oorzaken pijn middelste bovenbuik
- Ulcus ventriculi/duodeni
- Pancreatitis
- Achterwandinfarct
- Aneurysma van de aorta
- Ischemie van de darm
- Inflammatoire darmziekte
- Darmobstructie
- Appendicitis
- Hernia (periumbilicaal)
Oorzaken pijn rechterbovenbuik
- Galsteenlijden – choledocholithiasis, cholecystolithiasis, cholecystitis
- Ulcus duodeni
- Cholangitis
- Hepatitis
- Pleuritis, pneumonie
- Pyelonefritis
- Nefrolithiasis
- Appendicitis
- ACNES syndroom
Symptomen galwegstenen
maagpijngevoel,
krampend,
na eten,
gewichtsverlies
Klachten erger bij vet eten,
koliekpijn,
na afvallen.
Als rondje over de buik naar de rug pijn
Behandeling galwegstenen
Ursodeoxycholzuur, later laparoscopische cholecystectomie
Appendicitis symptomen
Pijn van bovenbuik naar onderbuik rechts, geen eetlust, overgeven, spaarzame peristaltiek of geen geluid onder, mcburney loslaatpijn, vervoerspijn, koorts, geen gewichtsverlies
Acute vs chronische buikpijn
Bestaat pijn minder dan 5 dagen en niet door trauma?
Obstipatie vereisten
rome 3 criteria, 2 hiervan nodig
Defecatiefrequentie ≤ 2 × per week
Fecesincontinentie ≥ 1 × per week1
Ophouden van ontlasting
Pijnlijke of harde, keutelige ontlasting
Grote hoeveelheid ontlasting die het toilet verstopt2
Grote fecesmassa voelbaar in abdomen of rectum
Kinderen obstipatie vereisten twee hiervan
defecatie onder 2x er week, ophouden ontlasting, pijnlijke harde of keutelige, grote hoeveelheid in luier of toilet, grote massa palpabel in abdomen of rectum, fecale incontinentie tenminste een keer per week
verschil organische obstipatie en functionele obstipatie
Organische obstipatie – aandoening
Functionele – pathologie ontbreekt
Advies om obstipatie te voorkomen
- Voldoende vocht
- Voldoende vezels
- Voldoende beweging
- Niet ontbijt overslaan – reflex aan
- Voldoende persen
Organische obstipatie voorbeelden
- Carcinoom
- Ileus
- Medicamenten
- Metabool
- Zwangerschap – progesteron geeft trage darmpassage
- Urogynaecologische ingreep
- Prolaps vagina achterwand
- Neurodegeneratieve afwijking
Solfenacine
tegen incontentie, kan obstipatie geven
Obstipatie medicatie oorzaken
- Ijzer
- Acetylsalicylzuur
- NSAID
- Antidepressiva
- Opiaten
- Anti epileptica
- Antiparkinson
- Neuoleptica
- Diuretica
- Calciumantagonisten