Onderwerp 3 Kwartaal 1 Flashcards

1
Q

Ekonomiese stelsel:

A
  • Die metode wat deur lande gebruik word om hul hulpbronne toe te deel
  • Belangrikste rede waarom lande bepaalde eko stelsel volg:
    o Regeringstelsel van land
    o Ontwikkelstadium van land
    o Voorkeure van inwoners van land
    o Taal, kultuur, smake, gewoontes, omgewingsfaktore soos watter gewasse gekweek kan word
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Onsigbare hand teorie:

A
  • Markte reguleer self, niemand hoef doelbewus in te meng nie
  • Vraag verander, aanbod pas aan oor tyd vice versa
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

voorbeelde van lande ekonomiese stelsels

A

Vryemark – VSA
Sentraalbeplan – Noord-Korea
Gemengde – Suid-Afrika

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Vryemarkekonomie:

A
  • Markeokonomie
  • Kapitalisme
  • Stelsel waar meeste g/d wat in aanvraag is, deur private winsstrewende ondernemings verskaf word
  • Vraag en aanbod (markkragte) is kern dryfkrag
  • Markkragte beantwoord vrae
    o Wat, hoe en vie wie g/d produseer moet word
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Ekonomiese bedrywighede word gereguleer deur:

A
  • Pryse van g/d
  • Besluite/optrede van verbruiker
  • Besluite/optrede van verskaffer
  • Winste wat gemaak kan word uit verkoop van g/d
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Kenmerke/voordele/nadele van markekonomie:

A
  • Nadeel: geen regeringsinmenging nie, reg voorsien gewoonlik basiese dienste, daar sal dus markmislukkings wees in bv. vullisverwydering. Daar sal ook geen beperkings of sondebelasting op skadelike produkte soos sigarette wees nie
  • Voordeel: vryheid van toetrede tot markte, mededinging, nie uitbuiting deur sakeondernemings wat domineer nie
  • Winste wat maak kan gebruik word om persoonlike welvaart te verbeter
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Sentraalbeplande ekonomie:

A
  • Kommunisme/sosialisme
  • Ekonomiese stelsel waarin produskiefaktore as gemeenskaplike besit beskou word
  • Eiendom en produksiemiddele deur staat besit
  • Burgers deel in gemeenskaplike rykdom
  • Karl Marx (marxisme) / Vladimir Lenin (leninisme)
  • Regerign bepaal wat, hoe en vir wie prod word
  • Volle regeringsinmenging
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

SB ekonomie Kenmerke/voordele/nadele:

A
  • Skep burokrasie
  • Nadeel: private inisitaief en vrye keuses van individu is beperk of bestaan glad nie en lei tot lae produktiwiteit en dit beïnvloed algehele ekonomiese groeikoers
  • Beperkte verskeidenheid produkte
  • Voordeel: staat werk hard om gelyke verdeling van inkomste en hulpbronne te verseker
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Gemengde ekonomie:

A
  • Gebalanseerde ekonomie
  • ‘n ekonomiese stelsel wat elemente van private en staatsbeheer bevat
  • Bevat karakteristieke van beide kapitalistiese en sentraalbeplande
  • SA, voordele van beide stelsels kombineer
  • Prod faktore in privaat besit, reg beheer dit
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Historiese erflatings wat die kenmerke van ons ekonomie beïnvloed:

A
  • Vroeë ruilhandelstels tussen oorsrponklike inwoners
  • Vroee handelsvorme deur koloniste bekend gestel
  • Uitbreiding van landbou
  • Oorheersing van kapitalisme veral tydens negentiende en twintigste eeu met ontwikkeling van mynbou
  • Werkreservering vir wit mense
  • Trekarbeid
  • In SA is staats in prod proses betrokke as entre, organiseerder en wetgewer
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Gemengde ekonomie kenmerke/voordele/nadele

A
  • Voordele: Staat sal inmeng om noodsaaklike dienste soos openbare g/d te verskaf, wat nie sou gebeur het tydens vryemark nie
  • Individue het vryheid van keuse en koop wat hulle wil hê
  • Eienaarskap van besittings is oordraagbaar
  • M
  • Nadele: belasting hoog om openbare g/d te vreskaf
  • Ekonomie belemmer deur te veel reg inmenging en staatsregulasie: kan lei tot afgradering na rommelstatus
  • Markmislukkings kan plaasvind as skaars hulpbronne verkwis of uitgebuit word
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly