Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

Zakazy > Odra, świnka, różyczka > Flashcards

Odra, świnka, różyczka Flashcards

1
Q

Odra - epidemiologia

A

Szczyt zapadalności: 5-9r.ż., wiosna

Obowiązek szczepienia od 1975r.

Obecnie rzadko występuje

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Odra - czynnik etiologiczny

A

Wirus odry (r. Paramyxoviridae) (RNA)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Wirus odry - rezerwuar

A

tylko człowiek

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Wirus odry - zakażenie drogą…

A

kropelkową

kontaktu z zainfekowanymi wydzielinami

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Wirus odry - gdzie wnika do organizmu i gdzie sobie wędruje

A
  1. Wnika przez GDO lub spojówki
  2. Namnaża się w ww. chłonnych i kom. nabłonkowych ukł. oddechowego
  3. Dostaje się do układu krwionośnego - pierwsza wiremia
  4. Zajmuje komórki ukł. siateczkowo-śródbłonkowego (wątroba, śledziona) i tam dochodzi do jego replikacji
  5. Druga wiremia - dostaje się do spojówek, DO, skóry - początek okresu prodromalnego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Odra - jakie miejsca zajmuje zakażenie?

A

Drogi oddechowe
Spojówki
Skórę

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Odra - jaka zakaźność?

A

Wysoka

Pacjent zakaźny dla otoczenia na 5 dni przed osutką i do 4 dni od jej pojawienia się

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Okres wylęgania wirusa odry

A

Od zakażenia do objawów prodromalnych: 8-12 dni

Od zakażenia do wysypki: 7-18dni

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Odra - objawy po kolei

A
  1. Prodromalne (trwają kilka dni)
  2. Plamki Koplika-Fiłatowa
  3. Wysypka (trwa 2-4 dni)
  4. Zdrowienie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Objawy prodromalne odry

A

Trwają kilka dni
Po 8-12 dniach od zakażenia
-gorączka (nawet 40C) (1-7 dni)
-katar o dużym nasileniu
-suchy kaszel (zap. tchawicy i oskrzeli) (1-2tyg.)
-zapalenie spojówek + światłowstręt, łzawienie
-pod koniec - plamki Koplika

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Plamki Koplika-Fiłatowa

A
  • objaw patognomoniczny odry
  • spowodowane martwicą nabłonka, surowiczym wysiękiem oraz naciekiem komórek olbrzymich
  • drobne białe/szarobiałe grudki na bł. śluzowej policzków umiejscowione na wysokości zębów przedtrzonowych dolnych, otoczone czerwoną zapalną obwódką
  • pojawiają się 1-2 dni przed osutką i zanikają 1-2 dni po jej pojawieniu się
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Wysypka w odrze

A

Trwa 2-4 dni

  • osutka plamisto-grudkowa, ciemnoczerwona-fioletowa
  • zstępująca: najpierw głowa(za uszami, ale nie obejmuje skóry owłosionej głowy!)(1.d.), potem tułów i kończyny górne (2.d.), potem całe ciało (3.d.)
  • zmiany zlewają się ze sobą
  • towarzyszą objawy nieżytowe i wysoka T
  • blednie i ustępuje w tej samej kolejności, po ok. 3-7 dniach z drobnootrębiastym łuszczeniem naskórka i pozostawianiem brunatnych przebarwień
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Objawy odry, ale nie te charakterystyczne i główne

A
  • uogólniona limfadenopatia
  • jadłowstręt
  • biegunka
  • ból brzucha
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Powikłania odry - podział na grupy

A

Zapalenie ucha środkowego (najczęstsze)

Powikłania ze strony ukł. oddechowego (zap. płuc - najczęstsza przyczyna zgonu)

Powikł. neurologiczne

Powikł. hematologiczne

Zapalenia różne

Drgawki gorączkowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Zapalenie ucha środkowego w odrze - jak częste?

A

Najczęstsze powikłanie odry (7-9% chorych)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Powikłania ze strony ukł. oddechowego w odrze

A
  • zap. płuc

- zap. krtani, tchawicy, oskrzelików

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Powikł. neurologiczne w odrze

A
  • ostre zap. mózgu
  • podostre stwardniające zap. mózgu
  • poprzeczne i wstępujące zap. RK
  • z. Guillaina-Barrego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Powikłania hematologiczne w odrze

A

małopłytkowość

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Powikłania w odrze - zapalenia różne

A

Zapalenie:

  • zatok
  • wyrostka robaczkowego
  • wątroby
  • wyrostka sutkowatego
  • m. sercowego
  • pozagałkowe zap. n. wzrokowego (ślepota)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Diagnostyka odry

A

Podejrzewamy na podstawie objawów, ale potwierdzamy w badaniach laboratoryjnych:

  • serologiczne (swoiste p/c, ELISA)
  • izolacja wirusa (hodowla)

Zgłosić do Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej (zabezpiecz zamrożone próbki moczu celem wykonania badań wirusologicznych)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Odra - morfologia krwi

A

↓ leukopenia z limfopenią

czasem ↑ aminotransferaz

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Leczenie odry

A

Objawowe:

  • p/gorączkowe (paracetamol)
  • odpoczynek, nawodnienie, odżywienie
  • ochrona przed światłem (bo światłowstręt)
  • suplementacja wit. A (2x200tys IU w 1. i 2. dniu)

Powikłana odra: hospitalizacja i leczenie powikłania:

  • zap. mózgu - p/obrzękowe, p/drgawkowe
  • zap. krtani - wziewne GKS
  • nadkażenia bakteryjne - antybio
  • infekcja wirusowa - rybawiryna
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Profilaktyka odry (pierwotna i poekspozycyjna)

A

Szczepienia (MMR, 13-15m-c, 6r.ż.)

Po kontakcie z chorym, osobom niezaszczepionym daje się:

  • w ciągu 6 dni od ekspozycji: immunoglobulinę (nieszczepione ciężarne (+zaszczepić po porodzie), osoby z ciężkim upośledzeniem odporności)
  • w ciągu 72h od ekspozycji: szczepienie MMR
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Izolacja w odrze

A

Chorzy - izolować 4 dni od wystąpienia osutki (pacjentów z niedoborem odporności izolować cały czas trwania choroby)
Osoby po kontakcie z chorym a nieszczepione - izolacja przez cały okres wylęgania choroby

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Odra - rokowanie, grupa ryzyka ciężkiego przebiegu, u kogo większe ryzyko

A

Rokowanie w niepowikłanej odrze - dobre
Powikłania neurologiczne lub pulmonologiczne -> znacznie pogarszają rokowanie
Trwała odporność po zachorowaniu

Duże ryzyko ciężkiego przebiegu i powikłań u:

  • pacjentów z niedoborami odporności komórkowej
  • małych dzieci (szczeg. z niedoborem wit. A)
  • niedożywionych
  • niemowlęta i osoby starsze

(generalnie u niemowląt i dorosłych)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Różyczka - charakterystyczne objawy

A

Łagodne objawy infekcji DO
Bladoróżowa osutka
Bolesne powiększenie ww. chłonnych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Różyczka - epidemiologia

A

Szczyt zapadalności: okres zimowy i wczesnowiosenny
Generalnie bardzo mało przypadków bo są obowiązkowe szczepienia
Nie chorują niemowlęta do 6m.ż. (jeśli matka przebyła chorobę/szczepienie)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Zakaźność różyczki, okres wylęgania

A

Okres wylęgania: 12-23 dni

Pacjent zakaźny na 7 dni przed i do 6 dni po wystąpieniu wysypki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Różyczka - czynnik etiologiczny

A

Wirus różyczki należący do rodzaju Rubivirus i rodziny Togaviridae
(RNA wirus)
Człowiek jest jedynym rezerwuarem

30
Q

Wirus różyczki przenosi się…

A
  • przez kontakt bezpośredni z zakaźnym materiałem (wydzielinia DO, krew, mocz, kał)
  • drogą kropelkową
  • przez łożysko od matki do płodu
31
Q

Wrota zakażenia w różyczce nabytej

A

Jama nosowo-gardłowa -> tam w komórkach nabłonkowych układu oddechowego i węzłach chłonnych wirus się namnaża -> idzie do krwi (wiremia)

32
Q

Różyczka wrodzona - wrota zakażenia, kiedy największe ryzyko zakażenia płodu

A

Zakażenie płodu przez pierwotną infekcję u matki
Transmisja wirusa do płodu - w okresie wiremii u matki

Ryzyko zakażenia płodu jest największe w I trymestrze ciąży=pierwsze 12tc. (85-100%), potem spada i po 22 tc. zakażenie nie stwarza zagrożenia dla płodu

33
Q

Objawy różyczki nabytej

A

Około 1/2 - bezobjawowa
Reszta: objawy pojawiają się sukcesywnie:
-okres zwiastunowy, kilka dni przed innymi objawami: niewielki ↑T, bóle mięśniowo stawowe, bóle głowy, zap. spojówek (bez światłowstrętu), objawy infekcji GDO
-powiększenie i bolesność ww. chłonnych (karkowe, szyjne tylne, zauszne, potyliczne) na dzień przed osutką
-bladoróżowa lub czerwona wysypka (zstępuje) (u młodszych dzieci to od niej zaczyna się choroba)
-świąd zmian skórnych

34
Q

Zmiany skórne w różyczce

A

Bladoróżowa/czerwona wysypka występująca po okresie zwiastunowym

Zstępuje:

  1. Twarz - tam się zlewa (wysypka gruboplamista odropodobna) i tułów
  2. w ciągu 24h całe ciało (po 1-2 dniach na kończynach)

Poza twarzą wysypka ma charakter drobnoplamisty, przypominający osutkę w przebiegu płonicy

Ustępuje po 2-3 dniach bez pozostawienia śladu

35
Q

Rzadsze objawy w różyczce

A

Splenomegalia
Zap. wątroby
Pojawienie się czerwonych plamek na podniebieniu miękkim (plamki Forschheimera)

36
Q

Z. różyczki wrodzonej - objawy (wady wrodzone i uszkodzenia narządów wczesne)

A

Zbiór wad wrodzonych i uszkodzeń narządów w różyczce wrodzonej to z. Gregga:

  • wady serca (PDA, ubytki przegród, zwężenie pnia płucnego)
  • głuchota
  • małogłowie
  • ch. narz. wzroku (zaćma, wrodzona jaskra, małoocze, retinopatia)
  • małopłytkowość
  • upośledzenie rozwoju psychoruchowego
  • zap. mózgu i ZOMR
  • hepatosplenomegalia
  • żółtaczka
37
Q

Triada Gregga

A

Zespół wad w różyczce wrodzonej:

  • wady narządu wzroku (zaćma, jaskra, małoocze, retinopatia)
  • głuchota
  • wady serca (PDA, zwęż. t. płucnej, ubytki przegród)
38
Q

Późne objawy różyczki wrodzonej

A

Cukrzyca, niedoczynność tarczycy, głuchota, zab. mowy, niedobór GH, postępujące podostre zapalenie mózgu

39
Q

Rozpoznanie różyczki

A

W oparciu o obraz kliniczny i wywiad epidemiologiczny

Zgłosić do PSSE (podejrzenie lub rozpoznanie różyczki lub z. różyczki wrodzonej)

40
Q

U kogo są przydatne badania umożliwiające wykrycie wirusa różyczki? + jakie to badania

A

U kobiet w ciąży i w przypadku podejrzenia zakażenia wrodzonego

  • serologiczne (ELISA, test wiązania dopełniacza): IgM (obecne od 2-3 dnia choroby przez miesiąc) lub 4x↑IgG w 2-4tyg.
  • hodowla wirusa
  • wykrycie RNA wirusa w PCR (najlepiej: mocz, PMR, wymaz z gardła; można też popłuczyny z nosogardła, krew, kał)
41
Q

Morfologia krwi w różyczce

A

↓Leukopenia z ↑limfocytozą

Czasem ↑odsetka plazmocytów(one produkują p/c) i małopłytkowość

42
Q

Leczenie różyczki

A

Objawowe
Gdy zapalenie stawów - NLPZ

Gdy powikłania ukł. nerwowego i krwiotwórczego - hospitalizacja, leczenie powikłania

Gdy małopłytkowość - prednizon, KKP

Gdy zap. mózgu - leki ↓ICP, GKS, leki p/drgawkowe

43
Q

Rokowanie w różyczce

A 
Nabyta - łagodna
Najczęstsze powikłanie to zap. stawów (drobne ręki i nadgarstka, kolanowe)
Ciężkie powikłania są rzadkie:
-małopłytkowość
-zap. mózgu
-zap. m. sercowego
-aplazja szpiku
-zap. nerwu wzrokowego
-z. Guillaina-Barrego

Wrodzona - poważne rokowanie, zależy od zaawansowania wad

Przechorowanie pozostawia trwałą odporność

44
Q

Świnka = nagminne zapalenie przyusznic - definicja

A

Ostra wirusowa choroba zakaźna, w której przebiegu dochodzi do rozwoju procesu zapalnego w obrębie ślinianek przyusznych lub (rzadziej) podjęzykowych czy też podżuchwowych

45
Q

Epidemiologia świnki

A

Brak sezonowości

Szczepienie obowiązkowe od 2004r. - spadek zachorowań

46
Q

Rezerwuar wirusa świnki

A

tylko człowiek

47
Q

Wirus świnki przenosi się…

A

przez bezpośredni lub pośredni kontakt z zakażonym materiałem oraz drogą kropelkową

48
Q

Świnka - zakaźność, okres wylęgania

A

Chory zaraża na 7 dni przed obrzękiem ślinianek do 9 dni po jego wystąpieniu

Okres wylęgania - 12-25 dni

49
Q

Czynnik etiologiczny świnki

A

RNA wirus z rodzaju Rubulavirus i rodziny Paramyxoviridae

50
Q

Wirus świnki - gdzie się dostaje, gdzie wędruje

A

Dostaje się do DO -> zajmuje komórki nabłonka oddechowego -> namnaża się -> wiremia, zajęcie wielu tkanek i narządów - ślinianki, OUN np. (komórki ulegają martwicy, śródmiąższony obrzęk, wysięk surowiczy i nacieki z limfocytów i makrofagów)

51
Q

Objawy świnki

A

Bezobjawowe (20-30%)
Objawowe - z nagłym początkiem i ostrym przebiegiem(?)

Objawy zwiastunowe
Zap. ślinianek
Gorączka (38-39C, pojawia się razem z obrzękiem i utrzymuje 3-4 dni)
Złe samopoczucie, osłabienie, utrata łaknienia, wymioty, bóle głowy
Zap. jądra i najądrza, jajnika
Zap. mózgu
Zap. trzustki itd

52
Q

Objawy zwiastunowe świnki

A
  • od 1 do 7 dni przed pojawieniem się obrzęku gruczołów ślinowych
  • ↑T
  • bóle mięśniowe
  • ból głowy
  • złe samopoczucie
  • częściej u dorosłych
53
Q

Zap. ślinianek w śwince

A
  • obrzęk i ból ślinianek, najczęściej obustronny, największy w 2-3 dniu
  • napięta, ucieplona skóra, zwykle o niezmienionym kolorze
  • ślinianki mają “ciastowatą” spoistość
  • stopniowo obrzęk zajmuje okolice skroni, łuku jarzmowego, wyrostka sutkowatego i szyję
  • zaczerwienienie i obrzęk ujścia przewodu ślinianki przyusznej
  • ↓wydz. śliny, suchość w j. ustnej, utrudnione żucie i połykanie
  • ↓apetytu
  • nadwrażliwość na smak kwaśny
  • towarzyszą: gorączka, osłabienie, ból głowy, wymioty
  • objawy ustępują po ok. tygodniu
54
Q

Zajęcie OUN w śwince

A

ZOMR - objawowe u 5-10% pacjentów, częściej u dorosłych (i chłopców?)

  • objawy oponowe, ból głowy, gorączka, wymioty
  • ustępuje w ciągu tygodnia

ZOMR i zapalenie mózgu o ciężkim przebiegu - rzadko

Zmiany w PMR typowe dla ZOMR są u >50% chorych….

55
Q

OZT w śwince

A
  • <10% chorych
  • zwykle w późniejszym okresie choroby, najczęściej łagodny przebieg
  • ostry ból w nadbrzuszu, nudności, wymioty, biegunka, ↑T, dreszcze
  • ↑aktywn. amylazy i lipazy we krwi
56
Q

Zap. jajnika w śwince

A
  • jedno lub obustronne
  • u ok. 5-7% chorych kobiet po okresie dojrzewania
  • tkliwość, ból w podbrzuszu, NIE prowadzi do niepłodności
57
Q

Zap. jądra i najądrza w śwince

A
  • jedno- lub obustronne
  • u ok. 30-40% chorych chłopców po okresie dojrzewania i młodych mężczyzn
  • początek zwykle pod koniec 1 tyg. choroby
  • obrzęk, zaczerwienienie, ucieplenie jądra, ból promieniujący do krocza, gorączka, dreszcze, ból podbrzusza, ból głowy, wymioty, nudności
  • może prowadzić do NIEPŁODNOŚCI(choć rzadko, częściej doprowadzi do jednostronnej atrofii)
58
Q

Rozpoznanie świnki

A

W przypadkach ogniskowych/epidemicznych: na podstawie wywiadu epidemiologicznego i obrazu klinicznego

W przypadkach sporadycznych: konieczne potwierdzenie serologią

59
Q

Czym można zidentyfikować wirusa świnki?

A

Bad. serologiczne w surowicy (ELISA):

  • swoiste IgM
  • co najmniej 4x↑ swoistych IgG w odstępie 2-4 tygodni

Izolacja wirusa (z krwi, moczu, PMR, śliny) i jego hodowla lub wykrycie materiału genetycznego (RT-PCR) (w moczu pozostaje do 2 tyg. po wyst. obrzęku ślinianek)

60
Q

Badania laboratoryjne w śwince

A

Gdy zapalenie gruczołów ślinowych - ↑aktywności amylazy we krwi i moczu

61
Q

Leczenie świnki

A

Objawowe

  • p/bólowe, p/gorączkowe (ibuprofen, paracetamol, czasem opio - w OZT lub zap. jądra i najądrza)
  • nawodnienie, płukanie j. ustnej, unikanie pokarmów nasilających ból ślinianek (głównie kwaśne)

Gdy zapalenie jądra i najądrza:

  • opaska mosznowa (suspensorium) lub obcisła bielizna
  • leżenie

Gdy zajęcie OUN:
-p/obrzękowe

62
Q

Powikłania świnki

A

W sumie to głuchota, wodogłowie, niedowłady, zapalenie m.sercowego, zap. stawów, zap. spojówek
(niesłusznie mówi się o objawach świnki z innych narządów jako o powikłaniach…)

  • ZOMR i zap. mózgu (-> głuchota, porażenia, padaczka, wodogłowie mogą być trwałe)
  • głuchota!! wyst. nagle, jest jednostronna i TRWAŁA
63
Q

Rokowanie w śwince

A

Zwykle dobre
Niektóre powikłania mogą pozostawić trwały uszczerbek na zdrowiu (głuchota, niepłodność) lub stanowić zagrożenie dla życia (zap. mózgu)

Zachorowanie na ogół pozostawia trwałą odporność

64
Q

Zakażenie wirusem świnki w ciąży a płód

A

Nie zwiększa ryzyka wystąpienia wad wrodzonych
Zachorowanie w I trymestrze może być przyczyną poronienia
Może być przyczyną porodu przedwczesnego

65
Q

Badania serologiczne w odrze

A

IgM

  • pojawiają się 2-3 dni po wyst. osutki
  • max. >7 dnia od wyst. osutki (wtedy pobrać krew na badania)
  • utrzymują się 4-5 tyg.

IgG
-pojawiają się później, ze szczytem w 3-4tyg.

Rozpoznanie potwierdza:
↑IgM lub 4x↑IgG w ciągu 4tyg.

66
Q

Podejrzewasz odrę, co robisz?

A
  1. zgłaszasz do PSSE
  2. robisz serologię!! (chyba że ktoś zachorował po kontakcie z osobą potwierdzoną laboratoryjnie) (pobrana >7 dnia od początku osutki)
  3. zamrażasz próbkę moczu na badanie wirusologiczne (pobrana w ciągu 1-4 dni od początku osutki)
67
Q

Odra a ciąża

A

↑ryzyka poronienia i porodu przedwczesnego

nie jest teratogenna

68
Q

Co będzie w PMR przy zajęciu OUN w odrze?

A
  • PCR - RNA wirusa

- wewnątrzoponowa produkcja IgG

69
Q

Czy izolować osobę chorą na różyczkę?

A

Tak, chorych na nabytą postać do 7 dni po wyst. osutki (w przypadku ryzyka kontaktu z kobietami w wieku prokreacyjnym)
Chorych na postać wrodzoną - do ukończenia 12 m.ż. LUB uzyskania 2x ujemnego wyniku izolacji RUV z nosogardła i moczu po 3 m.ż.

70
Q

Badanie przesiewowe na różyczkę - u kogo?

A

Młode kobiety bez dokumentacji szczepień - serologia, jak nie ma IgG to pilnie zaszczepić

71
Q

Czy izolować osobę chorą na świnkę?

A

Tak, przez 9 dni od wyst. obrzęku ślinianek

72
Q

Nawracające zap. ślinianek (świnki) - czemu, co robić?

A

Najczęściej przez zwężenie dróg odprowadzających - zalecana sialografia
Może towarzyszyć zab. odporności (CMV, HIV)

Zakazy (8 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2024 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions