Choroby odkleszczowe Flashcards

1
Q

Co głównie zajmuje borelioza? (4)

A

skórę
serce
ukł. nerwowy
stawy (ukł. ruchu)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Najczęstsza zoonoza w Polsce

A

borelioza

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Czynniki etiologiczne boreliozy

A
Chorobotwórcze:
Borrelia afzelii
Borrelia garinii
Borrelia burgdorferi
Borrelia bavariensis
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Tropizm narządowy gatunków Borrelia

A

B. afzelii - późne zmiany skórne

B. garinii - powinowactwo do OUN

B. afzelii, garinii, burgdorferi - zapalenie stawów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Wektor boreliozy

A

kleszcze z rodzaju Ixodes

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Stadia boreliozy - jakie objawy?

A

Wczesne ograniczone:

  • objawy grypopodobne
  • rumień wędrujący
  • chłoniak limfocytowy skóry

Wczesne rozsiane:

  • objawy grypopodobne
  • limfadenopatia
  • wczesna neuroborelioza
  • zajęcie stawów
  • zajęcie układu sercowo-naczyniowego
  • rumień mnogi

Późne:

  • przewlekłe zanikowe zapalenie skóry kończyn
  • objawy se strony układu ruchu (przewlekłe zap. stawów)
  • przewlekła neuroborelioza
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Objawy skórne boreliozy - jakie? (3)

A

Rumień wędrujący

Chłoniak limfocytowy skóry

Przewlekłe zanikowe zapalenie skóry

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Rumień wędrujący w boreliozie - kiedy się pojawia, jak wygląda, czy coś towarzyszy, czy zanika sam

A

Objaw PATOGNOMONICZNY boreliozy

Pojawia się w mscu ukąszenia po 3-30 dniach od zakażenia (nawet do 3mcy) u 80%

Czerwona plamka/grudka powiększająca się ku obwodowi, osiądająca pierścieniowaty kształt z jasnym środkiem, o średnicy >5cm

Towarzyszą objawy ogólne (świąd skóry, powiększenie węzłów chłonnych w okolicy, ból głowy, gorączka, bóle mięśniowo-stawowe u 40%)

Nie leczony antybiotykami, cofa się spontanicznie w kilka dni-4 tygodnie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Chłoniak limfocytowy skóry w boreliozie - jak wygląda, kiedy się pojawia, co mu towarzyszy

A

Sinoczerwony guzek, może być na małżowinie usznej, w okolicy brodawki sutkowej lub moszny

Ujawnia się w 2 mce od zakażenia u 1-2%, częściej u dzieci

Towarzyszy powiększenie lokalnych węzłów chłonnych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Przewlekłe zanikowe zapalenie skóry w boreliozie - jak wygląda, kiedy się pojawia, co towarzyszy?

A

Niesymetryczne zmiany dystalnych części kończyn, początkowo obrzękowe i sino-czerwone, potem o charakterze zanikowym (może być też na tułowiu i twarzy)

Średnio 10 lat po zakażeniu

Towarzyszą parestezje, pieczenie, ból stawów

Można potwierdzać w hist-pacie
W surowicy IgG

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Objawy ze str. układu krążenia w boreliozie

A

Zaburzenia rytmu i przewodnictwa (bloki p-k, blok odnóg pęczka Hisa)

rzadziej:
Zapalenie mięśnia sercowego/osierdzia
Łagodna niewydolność m. serca
Przewlekła zastoinowa kardiomiopatia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Wczesne zapalenie stawów w boreliozie (Lyme arthritis) - które stawy, jakie objawy, przebieg

A

Zajęcie jednego/wielu stawów
Przebieg z okresami nawrotów i remisji
Obrzęk, zwiększone ucieplenie, zaczerwienienie, ograniczenie ruchomości, wysięk do stawu
Przewlekłe bóle mięśni
Zajęte duże stawy (kolanowe, ramienno-barkowe, łokciowe, skokowe)
Tendencja do samoistnego ustępowania

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Neuroborelioza - stadium wczesne rozsiane - jakie postaci?

A
  • limfocytowe ZOMR
  • porażenie/niedowład n.czaszkowych (najczęściej VII)
  • zap. mózgu, RK
  • zapalenie/porażenie korzeni nerwowych, n. obwodowych,
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Czy w wywiadzie boreliozy musi być ukłucie przez kleszcza?

A

nie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Diagnostyka serologiczna boreliozy

A

W każdej postaci boreliozy, ale w rumieniu wędrującym niewymagana
2 etapy:
1. swoiste p/c IgM lub IgG w surowicy (ELISA)
IgM:
-po 3-4 tyg. od zakażenia
-max poziom 6-8tydz
-zanikają po 4-6mcach

IgG:

  • po 4-6tyg.,
  • max poziom 4-6mc
  • utrzymują się wiele lat
  1. Potwierdzenie (+)/wątpliwego wyniku Western-blotem
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

(+) wyniki serologii, ale brak objawów klinicznych boreliozy - rozpoznawać i leczyć?

A

Nie, nie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Antybiotykoterapia w boreliozie - rumień wędrujący lub chłoniak limfocytowy skóry

A

14-28dni
amoksycylina, doksycyklina, cefuroksym
(W rumieniu ew. azytromycyna)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Antybiotykoterapia w boreliozie - zapalenie stawów

A

28-30 dni

doksycyklina, ceftriakson

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Antybiotykoterapia w boreliozie - neuroborelioza (zomr, radikulopatia, zapalenie naczyń, zapalenie mózgu, zapalenie korzeni nerwowych, zawał mózgu)

A

Zomr, radikulopatia, zap. naczyń:
ceftriakson i.v., doksycyklina p.o. 14-28 dni

Zap. mózgu, zap. korzeni nerwowych, zap. naczyń, zawał mózgu:
Ceftriakson i.v. 21-28 dni

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Antybiotykoterapia w boreliozie - zanikowe zapalenie skóry

A

14-21 dni
amoksycylina, ceftriakson
/ doksycyklina, amoksycylina, ceftriakson, cefuroksym

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Rokowanie w boreliozie i neuroboreliozie

A

Raczej dobre, objawy ustępują całkowicie u leczonych pacjentów

Objawy neuroboreliozy mogą sięutrzymywać wiele mcy, a w przypadku niedowładów i porażeń u pacjentów dochodzi do zaników mięśniowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Przewlekłe zapalenie stawów (późna borelioza) - jakie p/c obecne, kiedy rozpoznawać, do czego prowadzi

A
  • p/c IgG w surowicy
  • rozpoznanie gdy obj. o tej samej lokalizacji utrzymują się przez rok
  • sporadycznie zmiany nieodwracalne i trwałe uszkodzenie stawu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Neuroborelioza przewlekła - zapalenie mózgu/RK - przebieg, co przypomina, jakie p/c

A

powolny, postępujący przebieg
Zajęcie istoty białej
Przebieg przypomina SM

IgG w surowicy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Neuroborelioza - zapalenie naczyń: objawy, do czego może doprowadzić

A

Poprzedzone okresem nieswoistych bólów głowy, nudności
Może doprowadzić do udary niedokrwiennego mózgu
Pomocne do rozpoznania w wywiadzie: neuropatie czaszkowe, zespoły korzeniowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Pewne rozpoznanie neuroboreliozy:

A

Obj. neurologiczne

PMR: ↑ cytozy + wewnątrzoponowa synteza p/c

26
Q

PMR w neuroboreliozie

A

W ZOMR:
pleocytoza limfocytowa
umiarkowany ↑stęż. białka
Prawidłowa glukoza (>60% wartości z osocza)

27
Q

Kiedy wyjdą wyniki fałszywie dodatnie boreliozy w teście ELISA?

A
  • SM
  • reumatoidalne zap. stawów
  • twardzina układowa
  • toczeń trzewny
  • zak. innymi patogenami: Legionella, Pseudomonas, krętki, EBV, CMV, H.pylori, zap. wsierdzia
28
Q

Okno serologiczne w boreliozie - ile trwa?

A

2-6tyg

29
Q

Marker aktywności boreliozy

A

NIE MA

30
Q

Jak ocenić skuteczność leczenia boreliozy?

A

Na podstawie dynamiki obrazu klinicznego

31
Q

Antybiotykoterapia - neuroborelioza - porażenie n. czaszkowych

A

doksycyklina 14-28dni

32
Q

Ludzka anaplazmoza granulocytarna - co to, czym wywołana

A

Ostra, bakteryjna choroba przenoszona przez kleszcze

Wywołana przez Anaplasma phagocytophilum - wewnątrzkomórkowe G- bakterie zakażające neutrofile -> tworzą się morule (śródplazmatyczne agregaty bakterii)

33
Q

Ludzka anaplazmoza granulocytarna - z czym może współwystępować?

A

u 30% chorych z kleszczowym zap. mózgu lub boreliozą z Lyme

34
Q

Ludzka anaplazmoza granulocytarna - jakie miesiące, rezerwuar

A

sezonowe: IV-X
rezerwuar: gryzonie, jelenie, sarny

35
Q

Ludzka anaplazmoza granulocytarna - jak można się zakazić od innej osoby?

A

okołoporodowo

podczas transfuzji zakażonej krwi

36
Q

Ludzka anaplazmoza granulocytarna - okres wylęgania

A

11 dni (5-21)

37
Q

Ludzka anaplazmoza granulocytarna - przebieg kliniczny - 3 opcje

A

Bezobjawowy - najczęściej
Łagodny
Ciężki - u osób z osłabioną odpornością

38
Q

Ludzka anaplazmoza granulocytarna - objawy

A

gorączka (utrzymuje się 2-11 dni)
dreszcze
bóle mięśniowo-stawowe
bóle głowy

u 50%: bóle brzucha, nudności, wymioty, biegunka

rzadko zaburzenia świadomości

<10%: wysypka plamisto-grudkowa (poza twarzą, dłońmi i podeszwami stóp)

39
Q

Ludzka anaplazmoza granulocytarna - uszkodzenie układu nerwowego - jak często, jakie?

A

<1%

  • uszkodzenie splotu barkowego
  • polineuropatia
  • limfocytarny odczyn zapalny w PMR
  • porażenie n. VII i innych czaszkowych
40
Q

Ludzka anaplazmoza granulocytarna - rokowanie

A

dobre
trwała odporność po

Rokowanie pogarszają: stan immunosupresji, opóźnione rozpoczęcie leczenia

41
Q

Ludzka anaplazmoza granulocytarna - badania dodatkowe (podstawowe)

A

Nieprawidłowe w pierwszych 2 tygodniach:

  • ↓ leukocytów, PLT
  • niewielki ↑ ALAT, bilirubiny, LDH, CRP
  • u 50% hiponatremia
42
Q

Ludzka anaplazmoza granulocytarna - rozmaz krwi barwiony metodą May-Grunwald-Giemsy

A

wykrycie moruli w granulocytach obojętnochłonnych

43
Q

Ludzka anaplazmoza granulocytarna - złoty standard diagnostyki

A

Test immunofluorescencji pośredniej:
p/c IgM od 10-14 dnia choroby
4x ↑ IgM w odstępie 2-4 tyg lub serokonwersja IgG

44
Q

Ludzka anaplazmoza granulocytarna - kiedy PCR ma największą czułość?

A

W I tygodniu - faza bakteriemii (67-90%)

45
Q

Ludzka anaplazmoza granulocytarna - jakie badania przed włączeniem leczenia?

A

rozmaz i PCR

46
Q

Ludzka anaplazmoza granulocytarna - leczenie

A

doksycyklina 5-14dni

kontynuacja leczenia 3 dni po ustąpieniu gorączki
poprawa po 24-48h

kobiety ciężarne - ryfampicyna

47
Q

Babeszjoza - czynnik etiologiczny i drogi zakażenia

A

pierwotniak pozajelitowy Babesia microti, Babesia divergens

Przenoszenie przez kleszcze
Zakażenia podczas transfuzji,
Zakażenie przez łożysko

48
Q

Babeszjoza - rezerwuar

A

gryzonie, bydło, owce, jeleniowate, konie, psy

49
Q

Babeszjoza - co atakuje pierwotniak?

A

Erytrocyty - przewlekła niedokrwistość hemolityczna

50
Q

Babeszjoza - okres wylęgania w zal. od drogi zakażeni

A

po ukłuciu kleszcza 1-6tyg

po transfuzji krwi zakażonej 6-9tyg

51
Q

Babeszjoza - jakie opcje przebiegu?

A

Bezobjawowy- częsty

Ciężki po splenektomii, u starszych, z osłabioną odpornością

52
Q

Babeszjoza - objawy

A

gorączka, dreszcze, bóle głowy
Wzmożona potliwość
Osłabienie
Bóle mięśniowe, bóle stawów

53
Q

Babeszjoza - jak wygląda ciężki przebieg?

A

Wysoka parazytemia - przebieg przypomina malarię
Postępująca niedokrwistość hemolityczna
Niewydolność nerek z hemoglobinurią i białkomoczem
Niewydolność oddechowa, wątroby, serca

54
Q

Babeszjoza - co w podstawowych badaniach?

A

Niedokrwistość hemolityczna

↓ PLT, leukocyty

55
Q

Babeszjoza - złoty standard diagnostyki

A

Ocena obecności pierwotniaków w RBC - rozmaz i gruba kropla (barwione metodą Giemsy), konieczne określenie intensywności inwazji

56
Q

Babeszjoza - PCR

A

zalecane w każdym przypadku

możliwe wyniki fałszywie dodatnie

57
Q

Babeszjoza - serologia - kiedy są wykrywane przeciwciała?

A

od 14 dnia infekcji

Wykrywane do 6 lat od infekcji

58
Q

Babeszjoza - leczenie - kiedy, jak?

A

Tylko gdy są objawy i potwierdzimy parazytemię we krwi
Bezobjawowe leczymy gdy parazytemia utrzymuje się >3mcy

7-10dni
chinina i klindamycyna
alternatywnie: atovakuone+azytromycyna

59
Q

Antybiotykoterapia w boreliozie - zap. stawów

A

Doksycyklina, ceftriakson 28-30 dni

60
Q

Antybiotykoterapia w boreliozie - kardioborelioza

A

Amoksycylina, doksycyklina, ceftriakson 28-30 dni