Inne zakażenia herpeswirusowe (EBV, CMV, HHV) + PVB19 Flashcards

1
Q

Mononukleoza zakaźna - czynnik etiologiczny: jakie komórki głównie zajmuje

A

90%: wirus Epsteina-Barr (EBV) = HHV4, rodzina Herpesviridae

Głównie zajmuje nabłonek j. ustnej i gardła oraz limfocyty B

Może przetrwać w komórkach pamięci (limf. B) i komórkach nabłonkowych w formie uśpionej, a w razie reaktywacji doprowadzić do rozwoju choroby limfoproliferacyjnej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Typowe objawy mononukleozy zakaźnej

A

Zapalenie gardła i migdałków
Wysoka gorączka i limfocytoza
Powiększenie ww. chłonnych szyjnych (chociaż u dzieci jest zwykle uogólnione)
(objawowi są zazwyczaj pacjenci w okresie młodzieńczym lub dorośli)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Epidemiologia mononukleozy zakaźnej

A

Dwie fale zakażeń pierwotnych EBV:

  1. Wiek przedszkolny: bezobjawowo/skąpoobjawowo
  2. Nastolatkowie i młodzi dorośli - objawowi w 50%

P/c przeciwko EBV u 90-95% dorosłych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Transmisja wirusa w mononukleozie zakaźnej

A

Bezpośredni kontakt z zakażoną śliną
Podczas transfuzji krwi
Podczas transplantacji szpiku/narządów

(ludzie to jedyny rezerwuar)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Okres wylęgania mononukleozy zakaźnej, okres zakaźności

A

30-50 dni

Zakaźność przez 6 mcy, do 18mcy (i okresowo przez całe życie)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

EBV w mononukleozie zakaźnej - wrota zakażenia i gdzie się namnaża, jak na to reaguje ukł. odpornościowy

A

Wnika do nabłonka jamy nosowo-gardłowej -> replikuje tam, w śliniankach i migdałkach podniebiennych -> zajmuje limfocyty B -> stymulacja syntezy poliklonalnych p/c i limf. T

Po infekcji pozostaje w organizmie w postaci przetrwałej, a reaktywacja może doprowadzić do pozbawionego kontroli procesu monoklonalnej limfoproliferacji

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Przebieg mononukleozy zakaźnej

A

Okres zwiastunowy - 1-2tyg.:
-objawy grypopodobne

Potem:

  • gorączka
  • zapalenie gardła i migdałków
  • obrzęk twarzy w okolicy powiek, łuków brwiowych i nasady nosa (objaw Glanzmana)
  • powiększenie i bolesność ww. chłonnych w obrębie szyi (najdłużej utrzmujący się objaw)
  • powiększenie narządów miąższowych jamy brzusznej (śledziony, wątroby) -> uczucie pełności, ból brzucha, brak apetytu
  • zmiany skórne
  • niespecyficzne objawy (bóle głowy, nudności, wymioty, męczliwość, osłabienie, z. przewlekłego zmęczenia)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Gorączka w mononukleozie zakaźnej

A

do 40C
Trwa zwykle do 14 dni, ale może utrzymywać się do 5 tygodni

To najbardziej stały objaw mononukleozy zakaźnej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Zapalenie gardła i migdałków w mononukleozie zakaźnej

A
  • przypomina anginę paciorkowcową
  • silny ból gardła
  • dysfagia
  • przykry zapach z ust
  • zaczerwieniona tylna ściana gardła
  • migdałki znacznie powiększone
  • pokryte szarobiałym nalotem włóknikowym
  • na podniebieniu mogą pojawić się wybroczyny
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Zmiany skórne w mononukleozie zakaźnej

A
  • wysypka o charakterze drobnoplamistym lub drobnogrudkowym
  • rumień guzowaty
  • rumień wielopostaciowy
  • z. Gianottiego i Crostiego (różowe/czerwone zmiany grudkowe na twarzy, pośladkach, cz. wyprostnych kończyn; symetryczne, bez świądu)
  • poantybiotykowa wysypka
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Co będzie po podaniu antybiotyku u pacjenta z mononukleozą zakaźną?

A

Często wysypka:

  • najczęściej po ampicylinie (u 80-90%)
  • u 30% po amoksycylinie
  • swędzi
  • na skórze i błonach śluzowych
  • pojawia się po 7-10 dniach od momentu rozpoczęcia antybiotykoterapii
  • plamistogrudkowa lub odropodobna zlewna
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Objawy mononukleozy zakaźnej u osób z niedoborami odporności:

A

Może dojść do rozwoju z. limfoproliferacyjnego:

  • powiększenie narządów limfatycznych
  • śródmiąższowe limfocytarne zapalenie płuc
  • chłoniaki
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Rozpoznanie mononukleozy zakaźnej:

A

Objawy
+
Leukocytoza i limfocytoza (>=10% lub >=1000/ul limfocytów atypowych)

Obecność p/c heterofilnych potwierdza rozpoznanie (szybkie testy lateksowe)

W nietypowym przebiegu choroby robić badania serologiczne (swoiste p/c)

Gdy brak p/c heterofilnych i u dzieci <12r.ż. - oznacz obecność p/c swoistych, co pozwoli na określenie fazy zakażenia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Testy laboratoryjne nieswoiste w mononukleozie zakaźnej:

A

Morfologia krwi z rozmazem:

  • umiarkowana ↑leukocytoza
  • ↑limfocytoza
  • obecność >=10% (lub >=1000/ul) atypowych limfocytów=mononuklearów - odpowiadają aktywowanym limf. T

P/c heterofilne

Badania czynnościowe wątroby:
-↑aktywn. ALT i AST, ALP, LDH, bilirubiny całkowitej (bo hemoliza autoimmunologiczna)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Testy laboratoryjne swoiste w mononukleozie zakaźnej:

A

Swoiste p/c przeciwko EBV (ELISA):

  • p/antygenowi kapsydowemu (anty-VCA) w klasie IgM i IgG
  • p/antygenowi wczesnemu (anty-EA)
  • p/antygenom jądrowym (anty-EBNA)

Wykrywanie materiału genetycznego wirusa (DNA) - PCR, hybrydyzacja in situ
(u pacjentów z upośledzoną odpornością, u których nie wyst. p/c)
(z surowicy, krwi, tkanek)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Leczenie mononukleozy zakaźnej

A

Objawowe:

  • odpoczynek, lekkostrawna dieta, nawodnienie
  • p/gorączkowe (paracetamol, NLPZ - ibuprofen); komponenta p/zapalna redukuje proces zapalny w gardle i zmniejsza obrzęk

Gdy powikłania (narastająca obturacja DO, niedokrwistość / małopłytkowość autoimmunologiczna, osutka poantybiotykowa) - GKS (prednizon 1mg/kg m.c. 4-7 dni; max. 60mg/d)

Nie dawać leków p/wirusowych bo nie ma dowodów na ich skuteczność… ani tym bardziej antybiotyków….

Ciężki/powikłany przebieg - hospitalizacja

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Powikłania mononoukleozy zakaźnej:

A
  • wtórne bakteryjne infekcje (gardła, płuc)
  • niedokrwistość hemolityczna, małopłytkowość, neutropenia, z. hemofagocytowy
  • obturacja GDO, zap. nagłośni, zap. płuc
  • powikłania neurologiczne (porażenie n. czaszkowych, limfocytowe ZOMR, zap. mózgu, z. Guillaina-Barrego, padaczka)
  • psychozy
  • pęknięcie śledziony
  • zap. m. sercowego, zap. osierdzia, blok przedsionkowo-komorowy
  • z. przewlekłego zmęczenia
  • późne powikłania onkologiczne - rak nosogardła, chłoniaki (głównie Hodgkina, Burkitta), z. limfoproliferacyjne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Rokowanie w mononukleozie zakaźnej

A

Dobre, choroba ustępuje samoistnie

Powikłania są rzadko

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Wirusy mogące wywołać objawy mononukleozy:

A

EBV (90%)
CMV, HHV-6 i 7, pierwotna infekcja HIV-1, toksoplazmoza
też adenowirusy, wirus różyczki, błonica

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

W jakich chorobach ma udział wirus EBV?

A

mononukleozie zakaźnej
Odgrywa rolę w patogenezie chłoniaka Burkitta, chłoniaka Hodgkina, raka nosogardła, agresywnej białaczki NK-komórkowej, pozawęzłowego chłoniaka NK/T-komórkowego typu nosowego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

W jaki sposób EBV może prowadzić do nowotworów hematologicznych?

A

stymulacja proliferacji limf. T -> jeżeli jest nieadekwatna odpowiedź komórkowa -> nadmierna proliferacja limf. B -> nowotwory hematologiczne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Czym są p/c heterofilne?

A

Ig reagujące z antygenami na zwierzęcych krwinkach czerwonych powodując aglutynację

  • test Paula-Bunnella-Davidsohna
  • test Monospot

Pojawiają się pod koniec 2 tyg. mononukleozy zakaźnej i utrzymują >3-6mcy
<12r.ż. mogą nie występować - robić p/c swoiste u nich

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Swoiste p/c w mononukleozie zakaźnej

A

anty-VCA w klasie IgM:

  • wyst. NAJWCZEŚNIEJ
  • zanikają w 2-3mce

anty-VCA w klasie IgG:
-utrzymują się CAŁE życie

anty-EA:

  • pojawiają się w ostrej fazie
  • niewykrywalne po 3-6 mcach

anty-EBNA:

  • wytwarzane później niż pozostałe (kilka tyg-mcy po ostrej fazie)
  • utrzymują się CAŁE życie
24
Q

Z. Duncana=zespół limfoproliferacyjny związany z chromosomem X - definicja, objawy

A

Recesywne zaburzenie genetyczne stwierdzane u chłopców, którzy po zakażeniu EBV rozwijają bardzo ciężką postać mononukleozy (nawet do zgonu)

  • hipogammaglobulinemia
  • niedokrwistość aplastyczna
  • agranulocytoza
  • chłoniaki złośliwe z kom. B
25
Fałszywie dodatnie wyniki p/c heterofilnych w mononukleozie zakaźnej - kiedy?
- choroby układowe tk. łącznej - chłoniaki - WZW - malaria
26
Cytomegalia - jak może objawiać się zakażenie wirusem CMV?
Zwykle bezobjawowe lub pod postacią łagodnego zespołu mononukleozopodobnego Cięższy przebieg u osób w stanie immunosupresji, też zakażenia wrodzone
27
Cytomegalia - etiologia
CMV (HHV-5)
28
Zakażenie CMV w ciąży
Pierwotne w trakcie ciąży jest groźne, bo jest znaczne ryzyko rozwoju cytomegalii wrodzonej: - obumarcie płodu - OUN (małogłowie, ↑ICP, encefalopatia, niedowład spastyczny, upośledzenie słuchu) - zap. siatkówki - zap. płuc - skazy krwotoczne - zap. wątroby - upośledzenie rozwoju psychoruchowego Śmiertelność 20-30%
29
Okres wylęgania cytomegalii
20-60dni
30
Reaktywacja CMV - kiedy?
Po przeszczepieniu szpiku/narządów -> reaktywacja CMV -> możliwe cytomegalowirusowe zap. płuc, wątroby, przełyku, siatkówki
31
Ile trwa leczenie cytomegalii lekami p/wirusowymi?
ok. 3 tyg.
32
Kiedy najczęściej występuje rumień nagły?
=gorączka trzydniowa | 90% od 3mca do 3 r.ż
33
Okres wylęgania rumienia nagłego
5-15 dni
34
Dziecko ma rumień nagły, co się stanie po ucisku na osutkę?
Blednie
35
Rumień zakaźny - definicja
Łagodna wysypkowa choroba zakaźna wywołana przez parwowirusa B19
36
Rumień zakaźny - u kogo typowo?
Dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym
37
Rumień zakaźny - objawy
- rumień na twarzy (spoliczkowane dziecko) o czerwono-fiołkowym zabarwieniu - wysypka na wyprostnych pow. kończyn (czerwone/sinawoczerwone pierścienie, tworzą girlandy i siatkowate figury) - niezajęte są bł. śluzowe, stopy, dłonie - wysypka utrzymuje się 6-14 dni, może ustępować i nawracać (zwłaszcza po nagrzaniu) - niewysoka gorączka -możliwe objawy zwiastunowe - zapalenie GDO, gorączka, objawy grypopodobne
38
Rumień zakaźny - epidemiologia, zakaźność
- co kilka lat małe epidemie - rezerwuar: wyłącznie ludzie - najwyższa zakaźność na kilka dni przed wysypką - dziecko z wysypką już nie jest zakaźne
39
Rumień zakaźny - droga zakażenia
kropelkowa, | rzadziej: zakażone preparaty krwi i osocza
40
Okres wylęgania rumienia zakaźnego
1-2 tyg.
41
Jak może przebiegać zakażenie parwowirusem B19?
- rumień zakaźny - z. rękawiczek i skarpetek - niecharakterystyczne wysypki - zahamowanie rozwoju erytrocytów (przemijający przełom aplastyczny) - łagodne zapalenia wielostawowe
42
Zakażenie PVB19 jest groźne dla płodów bo...
jest najczęstszą przyczyną nieimmunologicznego obrzęku płodu
43
Docelowa komórka dla PVB19:
erytrocyt z antygenem P | receptory dla wirusa są też w mięśniu sercowym, wątrobie, łożysku
44
Dziecko ma rumień zakaźny, co się stanie po ucisku na wysypkę?
Zanika
45
Ciężki przebieg w rumieniu zakaźnym
aplazja, zap. wątroby przedłużona zakaźność w niedoborach odporności (np. po przeszczepach narządów)
46
Rumień zakaźny - rozpoznanie
Obraz kliniczny
47
Potwierdzenie etiologii w rumieniu zakaźnym
- IgM i IgG - niezalecane rutynowo -ew. PCR - DNA wirusa (krew, szpik)
48
Leczenie rumienia zakaźnego
Zwykle nawet nie trzeba objawowego bo samoistnie ustępuje U ciężarnej z kontaktu z uogólnionym obrzękiem płodu -> życie płodu ratuje wewnątrzmaciczna transfuzja krwi
49
Zespół rękawiczek i skarpetek - objawy
drobnogrudkowo-plamista (niekiedy krwotoczna) wysypka, symetrycznie na dłoniach i stopach nad dużymi stawami (skokowymi, nadgarstkowymi) z ostrym odgraniczeniem od niezajętych części skóry - tym zmianom może towarzyszyć pieczenie i świąd - osutka ustępuje w ciągu 1-3tyg. -możliwe zmiany na śluzówkach i łagodne objawy ogólne
50
Z. rękawiczek i skarpetek - etiologia
najczęściej PVB19
51
Z. rękawiczek i skarpetek - u kogo najczęściej
młodzież i młodzi dorośli
52
Z. rękawiczek i skarpetek - kiedy jest zakaźny
Gdy jest osutka
53
Awidność rośnie wraz z:
Czasem od zakażenia
54
HHV-8 wykazuje powinowactwo do... i może powodować...
do limf. B, może powodować limfoproliferację
55
Infekcja pierwotna HHV-8 - objawy
``` Bezobjawowa LUB -gorączka -nieżyt DO -wysypka ```
56
Mięsak Kaposiego - diagnostyka
histpat