Nowe mierniki oceny obciążeń zdrowotnych populacji Flashcards
HDI
Wskaźnik Rozwoju Ludzkości = Wskaźnik Rozwoju Społecznego
- wskaźnik pomiaru osiągnięć poszczególnych krajów w zakresie rozwoju i dobrobytu ludności
- obiektywny wskaźnik jakości życia
Średnia geometryczna z 3 składowych:
- zdrowie (oczekiwana długość życia, 20-83,2)
- wykształcenie ( średnia liczba lat nauki w przypadku populacji dorosłej 25+, 0-13,5)
- poziom dochodów - DNB
YLL
Utrata Lat Życia
YLL = N x L
N = Liczba zgonów L = przeciętne dalsze trwanie życia dla wieku, w którym nastąpił zgon (w latach)
W przypadku zgonu w dzieciństwie liczba lat utraconych jest korygowana (zmniejszana) ze względu na mniejszą wagę przypisywaną okresowi życia w dzieciństwie
YLD
Lata przeżyte w niepełnosprawności / Utrata Lat Życia spowodowana Niepełnosprawnością
YLD = CH x W
- CH= liczba osób chorych w populacji/chorobowośd
- W = waga choroby (0 – zupełne zdrowie, 1- zgon)
DALY
Utrata Lat Życia Skorygowana Niepełnosprawnością
• łączy: długość życia, obniżenie jakości życia związanego z niepełnosprawnością i inwalidztwem
1 DALY = utrata 1 roku życia w zdrowiu
DALY= YLL+YLD
FAŁSZ: DALY opisuje średni czas jaki przeżyją osoby w danej populacji po uwzględnieniu stopnia niepełnosprawności związanego z chorobą
DALE / HALE
Oczekiwana Długość Życia Skorygowana Niepełnosprawnością / Oczekiwana Długość Życia w Zdrowiu
Wskaźnik komplementarny do DALY
• przedstawia sumaryczną liczbę lat, którą człowiek przeżywa w zdrowiu
• mówi o przeżywalności w różnych stanach zdrowia (zsumowanej), a nie tylko w pełnym zdrowiu
• odzwierciedla stan zdrowia ludności w poszczególnych krajach
• mierzony zazwyczaj dla wieku 0 i 65 lat, dla kobiet i mężczyzn
DALE/HALE= oczekiwana długość życia - liczba lat życia utraconych w wyniku jakiejkolwiek niepełnosprawności
HLY / DFLE
Wskaźnik lat przeżytych w zdrowiu/ oczekiwanej długości życia bez niepełnosprawności
• HLY oblicza się na podstawie tabel umieralności i indywidualnie postrzeganej niepełnosprawności
HLYx=Lx(1-PjxDjx)
HLYx to liczba lat życia przeżytych w zdrowiu w wieku x
Lx to liczba lat życia przeżytych w wieku x na podstawie tablic trwania życia
Pjx to liczba przypadków niesprawności j w wieku x
Djx to wagi dla niesprawności lub następstw powodujących niesprawnośd w wieku x.
“Zgony do uniknięcia”
- wiek osób umierających poniżej umownej granicy (zwykle < 75)
- jednostka chorobowa wywołująca znaczną liczbę zgonów w populacji
- jednostka chorobowa podatna na działalność profilaktyczną i leczniczą, zgodnie z aktualnym poziomem wiedzy medycznej
PYLL
Wskaźnik potencjalnych utraconych lat życia
PYLL = ∑Dx (L- x)
L – przyjęty arbitralnie limit życia - tu 75 lat
x – wiek, w którym nastąpił zgon,
Dx – liczba zgonów w populacji w poszczególnym wieku
- wskaźnik PYLL jest obliczany dla grup wiekowych i płci oraz przyczyny zgonu na podstawie ICD-10
- zgony w wieku powyżej arbitralnej granicy nie są wliczane do PYLL (ocena korzyści z interwencji zdrowotnych)
QALY
Długość Życia Skorygowana o Jakość
• wartośd 1 = pełnia życia; 0 = zgon
• 1 QALY = 1 rok życia w pełnym zdrowiu
• nie określa się go na podstawie wcześniej przygotowanych tabel lecz dla każdego badania jakość życia oceniana jest oddzielnie na podstawie preferencji badanych grup (pacjentów, lekarzy, populacji ogólnej)
• łączy w sobie dane dotyczące umieralności i jakości życia.
• jest on sposobem pomiaru rezultatów leczenia: skutków interwencji zdrowotnych, szczególnie przydatnych w porównywaniu programów zdrowotnych.
• opisuje wynik określonej interwencji terapeutycznej w sposób ilościowy i jakościowy ( miarą ilościową są zyskane lata życia, miarą jakościową-zależną od stanu zdrowia- jakośd życia)
• QALY jest wskaźnikiem mierzącym jakość życia uwarunkowaną stanem zdrowia (HRQL), która niesie informacje dotyczące skutków choroby dla funkcjonowania pacjenta i oceny leczenia w odbiorze pacjenta.
HRQL
Jakość Życia Związana ze Zdrowiem i Chorobą
Narzędzie umożliwiające pomiar subiektywnie odczuwanego poziomu jakości życia
• do pomiaru HRQL najczęściej stosuje się kwestionariusz SF-36, pytania dotyczące subiektywnych odczuć, zachowań i przeżyć związanych z chorobą;
• stan emocjonalny w HRQL oceniany jest przez HAD -skalę stworzoną by wykryć lęk i depresję u pacjentów nie pozostających przed opieką psychiatryczną
Źródła danych dotyczących stanu zdrowia populacji
- Pierwotne: - uzyskane podczas specjalnie zorganizowanych badań
- Wtórne: - uzyskane z istniejących baz gromadzonych w ramach funkcjonujących rejestrów
Zastosowanie ICD -10
- Wypełnianie wszelkich dokumentów medycznych
- Wypełnianie kart zgonów
- Wypełnianie kart chorobowych w szpitalach
- Wypełnianie kart przyjęć w opiece ambulatoryjnej
- Wypełnianie zwolnień lekarskich
- Wypełnianie skierowań
Choroba zasadnicza
stan, który po przeprowadzeniu właściwej diagnostyki uznano za głównie odpowiedzialny za przyjęcie pacjenta do szpitala. Jeśli istnieje więcej stanów o ww. cechach jako chorobę zasadniczą przyjmuje się stan, na którego leczenie zużyto najwięcej zasobów (leków, pracy, itp.)
Choroby współistniejące
są to wszystkie stany, które występują u pacjenta w chwili przyjęcia do szpitala, powstały w trakcie leczenia oraz wpływają na proces terapeutyczny lub długość pobytu. Rozpoznania związane z poprzednimi epizodami opieki medycznej, a niewpływające na aktualny pobyt w szpitalu należy pominąć.
Przyczyny zgonu
wszystkie te choroby, stany chorobowe i urazy, które kończą się albo wiodą do śmierci, a także okoliczności wypadku lub użycia przemocy, które powodują takie urazy
