Demografia

Question 1

Zagadnienia demografii

Answer 1

• cechy populacji
• zdarzenia lub zjawiska ludnościowe
• procesy demograficzne
• wzajemne oddziaływanie procesów demograficznych i społeczno-ekonomicznyc

Question 2

Badania demograficzne

Answer 2

• podstawowa jednostka badawcza – człowiek, rodzina, gospodarstwo domowe
• analiza prawidłowości w procesach zachodzących w całej zbiorowości (lub jej wyraźnie wyodrębnionej części- podzbiorowości/subpopulacji)

Question 3

Powszechne spisy ludności

Answer 3

• co 10 lat

Question 4

Ewidencja bieżąca

Answer 4

• Księgi stanu cywilnego

* Księgi meldunkowe

Question 5

Badania ankietowe

Answer 5

• Badania gospodarstw domowych 
• Badania aktywności ekonomicznej ludności (BAEL) 
• badania specjalne , np.: 
– Ankieta Nowożeńców 
– Ankieta Rodzinna 
– Badanie Stanu Zdrowia Ludności 
– badanie rodziny i dzietności

Question 6

badania metodą anamnestyczną

Answer 6

uzyskiwanie subiektywnej informacji o zdarzeniach demograficznych za dłuższy okres w drodze wywiadu lub ankiety

Question 7

Piramida demograficzna

Answer 7

• progresywna
• zastojowa
• regresywna

Question 8

Ogólna postać surowych współczynników demograficznych

Answer 8

W= (F/L) x C

• W = współczynnik demograficzny
• F = ogólna liczba badanych zdarzeń
• L = ogólna (średnia) liczba badanej zbiorowości
• C = constans (1, 100, 1000 lub 10000)

Question 9

Wskaźnik feminizacji

Answer 9

liczba kobiet przypadająca na 100 mężczyzn

Question 10

Wskaźnik maskulinizacji

Answer 10

liczba mężczyzn przypadająca na 100 kobiet

Question 11

Zdarzenia i procesy demograficzne wpływające na strukturę populacji

Answer 11

• urodzenia żywe
• zgon
• migracje na pobyt stały

Question 12

Rozrodczość

Answer 12

proces odtwarzania stanu populacji w wyniku strumienia urodzeń.
- przybywa jedynie członków najmłodszej części populacji.

Question 13

Umieralność

Answer 13

• proces, w wyniku którego na skutek strumienia zgonów następuje ubytek stanu populacji
• zachodzi wśród wszystkich kategorii wiekowych populacji, choć jego skala może być między nimi zróżnicowana.

Question 14

Przyrost naturalny

Answer 14

różnica pomiędzy liczbą urodzeń a liczbą zgonów w badanym okresie, na danym terytorium (w liczbach bezwzględnych)

Question 15

Przyrost rzeczywisty

Answer 15

suma przyrostu naturalnego i salda migracji w badanym okresie, na danym terytorium (w liczbach bezwzględnych).

Question 16

Współczynnik przyrostu naturalnego

Answer 16

różnica pomiędzy współczynnikiem urodzeń a współczynnikiem zgonów w badanym okresie, na danym terytorium (wyrażone na 1000 osób)

Question 17

Rodność

Answer 17

• Natężenie urodzeń w badanej populacji w określonym czasie.
• Współczynnik urodzeń (rodności):
  =(liczba urodzeń żywych/liczba ludności w połowie badanego okresu) x C

Question 18

Płodność

Answer 18

• Natężenie urodzeń w badanej populacji kobiet, będących w wieku reprodukcyjnym (w Polsce 15 – 49 lat) w badanym okresie.
• Współczynnik płodności:
=(liczba urodzeń żywych/liczba kobiet 15-49 w połowie badanego okresu) x C

Question 19

Dzietność (płodność całkowita)

Answer 19

oznacza średnią liczbę dzieci, jaką urodziłaby kobieta w ciągu całego okresu rozrodczego (w Polsce 15 – 49 lat), przy stałym wzorcu płodności, w danym roku.

FAŁSZ: jest to rzeczywista liczba dzieci kobiet

Question 20

Współczynnik reprodukcji brutto

Answer 20

średnia liczba żywo urodzonych dzieci płci żeńskiej przypadający na jedną kobietę w wieku rozrodczym.

Question 21

Współczynnik reprodukcji netto

Answer 21

średnia liczba żywo urodzonych dzieci płci żeńskiej, które dożyją wieku swoich matek przypadający na jedną kobietę w wieku rozrodczym

Question 22

Teoria H. Leibensteina

Answer 22

Typy użyteczności zostały sformułowane następująco:

1. Użyteczność dziecka rozważanego jako „dobro konsumpcyjne”, jako źródło osobistej radości dla rodziców,
2. Użyteczność dziecka rozważanego jako dziecko-producent —po pewnym czasie dziecko przystąpi do pracy zarobkowej i przyczyni się do wzrostu dochodów rodziny,
3. Użyteczność przyszłego dziecka jako potencjalnego źródła zabezpieczenia, np. na starość.

Koszty posiadania dodatkowego dziecka :

1. Bezpośrednie, tj. bieżące wydatki na utrzymanie dziecka aż do chwili, kiedy samo zacznie zarabiać (mieszkanie, wyżywienie, odzież),
2. Pośrednie, tj. utracone możliwości w następstwie urodzenia kolejnego dziecka (utracone zarobki w okresie ciąży, mniejsza mobilność rodziców itp.

Question 23

Teoria i hipoteza Easterlina (Londyn, 1976 )

Answer 23

• Osoby urodzone w wyżu demograficznym dostrzegają niekorzystne skutki ekonomiczne i społeczne powodowane dużą liczbą rówieśników i mają mniej dzieci
• One z kolei dostrzegają niekorzystne skutki ekonomiczne i społeczne powodowane małą liczbą rówieśników i mają więcej dzieci

Question 24

Teoria spadku płodności Caldwella -1982

Answer 24

• Podstawowym czynnikiem prowadzącym do zmiany dodatniego salda przepływów międzypokoleniowych dla rodziców jest zmiana funkcji rodziny jako efekt przejścia od rodzinnego do kapitalistycznego sposobu produkcji.
• Podstawową przyczyną ograniczania płodności jest odejście od gospodarki opartej na gospodarstwie domowym jako podmiocie produkcyjnym i przejście do gospodarki kapitalistycznej kierującej się całkowicie odmiennymi kryteriami podejmowania decyzji.
• Odwołuje się do czynników działających w skali mikro.

Question 25

Współczynnik umieralności ogólnej (surowy):

Answer 25

(Liczba zgonów w danym czasie/liczba osób narażonych na ryzyko zgonu w danym czasie) x k Gdzie k = 1000 / 10 000 / 100 000 / 1 000 000, zależnie od częstości zgonów Liczba zgonów odnosi się do okresu czasu, np. roku

Question 26

Oczekiwana długość życia

Answer 26

=przeciętne trwanie życia w wieku 0 • Oczekiwana długość życia dla danego roku kalendarzowego oznacza przeciętną liczbę lat, jaką potencjalnie przeżyje osoba urodzona w danym roku. • Przeciętne dalsze trwanie życia w wieku X- liczba lat, jaką potencjalnie jeszcze przeżyje osoba, która osiągnęła wiek X

Question 27

Współczynnik starości

Answer 27

liczba osób w wieku starszym/liczby ludzi ogółem *100

Question 28

Indeks starości (wg GUS)

Answer 28

liczba osób w wieku starszym w badanym okresie/ liczby osób w wieku 0-14 lat w badanym okresie

Question 29

Społeczeństwo jest określane mianem starego gdy osoby w wieku starszym (65+) stanowią

Answer 29

wg ONZ : powyżej 15%

Question 30

Współczynnik obciążenia demograficznego

Answer 30

* Liczba ludności w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym * Wiek produkcyjny mężczyźni 18—64 lata, kobiety 18—59 lat (nadal do obliczeń)

Question 31

Czterofazowy model przejścia demograficznego

Answer 31

I faza: umieralność, rodność równa II faza: umieralność maleje szybko, rodność powoli III faza silny spadek rodności i spadek umieralności, przyrost jest dodatni IV faza wyrównanie rodności i umieralności

Question 32

Populacja została wystandaryzowana wg europejskiej i umieralność zmalała Jaki wniosek

Answer 32

była starsza -> Bawimy się w standaryzowanie z powodu różnych struktur demograficznych - mamy kraje młode, starzejące się itd., wiadomo, że w krajach starzejących się jest większa umieralnosćlność, w związku z tym transformujemy liczebności poszczególnych grup w danym kraju, by uzyskać u wszystkich tylko informację o proporcji zgonów w danym przedziale

Question 33

W zeszłym roku w tej populacji zmarły 2 osoby z powodu zawału serca. Aby się przekonać czy zgony z powodu zawału serca w twojej populacji występują częsciej niż w innych rejonach Polski należy porównać:

Answer 33

Standaryzowany na populację Polski współczynnik umieralności z powodu zawału serca w tej populacji ze współczynnikiem umieralności z powodu zawału serca w Polsce • Standaryzacja współczynników pozwala na porównanie mierników stanu zdrowia populacji o różnych strukturach wewnętrznych

Question 34

Jaki mamy model społeczeństwa w Polsce

Answer 34

regresywny, 16% to osoby 65+

Question 35

Pytanie o współczynnik feminizacji

Answer 35

Oznacza liczbę kobiet przypadającą na 100 mężczyzn i jest wyższa w starszych pokoleniach

Question 36

Pytanie o współczynnik dzietności

Answer 36

zastępowalność pokoleniowa gdy wynosi ponad 2.1 (między 2,1-2,15)

Question 37

Jaka faza rozwoju demograficznego charakteryzuje się wysoką rodnością, spadkiem umieralności, dodatnim przyrostem naturalnym

Answer 37

Faza 2

Question 38

Coś o starzejącym się społeczeństwie i jaki to model/problem przy leczeniu ich?

Answer 38

giełda: Biopsycho-społeczny ?? prezka: Konsekwencje społeczne, ekonomiczne, zdrowotne