Demografia Flashcards

1
Q

Zagadnienia demografii

A
  • cechy populacji
  • zdarzenia lub zjawiska ludnościowe
  • procesy demograficzne
  • wzajemne oddziaływanie procesów demograficznych i społeczno-ekonomicznyc
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Badania demograficzne

A
  • podstawowa jednostka badawcza – człowiek, rodzina, gospodarstwo domowe
  • analiza prawidłowości w procesach zachodzących w całej zbiorowości (lub jej wyraźnie wyodrębnionej części- podzbiorowości/subpopulacji)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Powszechne spisy ludności

A
  • co 10 lat
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Ewidencja bieżąca

A
  • Księgi stanu cywilnego

* Księgi meldunkowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Badania ankietowe

A
• Badania gospodarstw domowych 
• Badania aktywności ekonomicznej ludności (BAEL) 
• badania specjalne , np.: 
– Ankieta Nowożeńców 
– Ankieta Rodzinna 
– Badanie Stanu Zdrowia Ludności 
– badanie rodziny i dzietności
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

badania metodą anamnestyczną

A

uzyskiwanie subiektywnej informacji o zdarzeniach demograficznych za dłuższy okres w drodze wywiadu lub ankiety

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Piramida demograficzna

A
  • progresywna
  • zastojowa
  • regresywna
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Ogólna postać surowych współczynników demograficznych

A

W= (F/L) x C

  • W = współczynnik demograficzny
  • F = ogólna liczba badanych zdarzeń
  • L = ogólna (średnia) liczba badanej zbiorowości
  • C = constans (1, 100, 1000 lub 10000)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Wskaźnik feminizacji

A

liczba kobiet przypadająca na 100 mężczyzn

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Wskaźnik maskulinizacji

A

liczba mężczyzn przypadająca na 100 kobiet

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Zdarzenia i procesy demograficzne wpływające na strukturę populacji

A
  • urodzenia żywe
  • zgon
  • migracje na pobyt stały
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Rozrodczość

A

proces odtwarzania stanu populacji w wyniku strumienia urodzeń.
- przybywa jedynie członków najmłodszej części populacji.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Umieralność

A
  • proces, w wyniku którego na skutek strumienia zgonów następuje ubytek stanu populacji
  • zachodzi wśród wszystkich kategorii wiekowych populacji, choć jego skala może być między nimi zróżnicowana.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Przyrost naturalny

A

różnica pomiędzy liczbą urodzeń a liczbą zgonów w badanym okresie, na danym terytorium (w liczbach bezwzględnych)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Przyrost rzeczywisty

A

suma przyrostu naturalnego i salda migracji w badanym okresie, na danym terytorium (w liczbach bezwzględnych).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Współczynnik przyrostu naturalnego

A

różnica pomiędzy współczynnikiem urodzeń a współczynnikiem zgonów w badanym okresie, na danym terytorium (wyrażone na 1000 osób)

17
Q

Rodność

A
  • Natężenie urodzeń w badanej populacji w określonym czasie.
  • Współczynnik urodzeń (rodności):
    =(liczba urodzeń żywych/liczba ludności w połowie badanego okresu) x C
18
Q

Płodność

A

• Natężenie urodzeń w badanej populacji kobiet, będących w wieku reprodukcyjnym (w Polsce 15 – 49 lat) w badanym okresie.
• Współczynnik płodności:
=(liczba urodzeń żywych/liczba kobiet 15-49 w połowie badanego okresu) x C

19
Q

Dzietność (płodność całkowita)

A

oznacza średnią liczbę dzieci, jaką urodziłaby kobieta w ciągu całego okresu rozrodczego (w Polsce 15 – 49 lat), przy stałym wzorcu płodności, w danym roku.

FAŁSZ: jest to rzeczywista liczba dzieci kobiet

20
Q

Współczynnik reprodukcji brutto

A

średnia liczba żywo urodzonych dzieci płci żeńskiej przypadający na jedną kobietę w wieku rozrodczym.

21
Q

Współczynnik reprodukcji netto

A

średnia liczba żywo urodzonych dzieci płci żeńskiej, które dożyją wieku swoich matek przypadający na jedną kobietę w wieku rozrodczym

22
Q

Teoria H. Leibensteina

A

Typy użyteczności zostały sformułowane następująco:

  1. Użyteczność dziecka rozważanego jako „dobro konsumpcyjne”, jako źródło osobistej radości dla rodziców,
  2. Użyteczność dziecka rozważanego jako dziecko-producent —po pewnym czasie dziecko przystąpi do pracy zarobkowej i przyczyni się do wzrostu dochodów rodziny,
  3. Użyteczność przyszłego dziecka jako potencjalnego źródła zabezpieczenia, np. na starość.

Koszty posiadania dodatkowego dziecka :

  1. Bezpośrednie, tj. bieżące wydatki na utrzymanie dziecka aż do chwili, kiedy samo zacznie zarabiać (mieszkanie, wyżywienie, odzież),
  2. Pośrednie, tj. utracone możliwości w następstwie urodzenia kolejnego dziecka (utracone zarobki w okresie ciąży, mniejsza mobilność rodziców itp.
23
Q

Teoria i hipoteza Easterlina (Londyn, 1976 )

A
  • Osoby urodzone w wyżu demograficznym dostrzegają niekorzystne skutki ekonomiczne i społeczne powodowane dużą liczbą rówieśników i mają mniej dzieci
  • One z kolei dostrzegają niekorzystne skutki ekonomiczne i społeczne powodowane małą liczbą rówieśników i mają więcej dzieci
24
Q

Teoria spadku płodności Caldwella -1982

A
  • Podstawowym czynnikiem prowadzącym do zmiany dodatniego salda przepływów międzypokoleniowych dla rodziców jest zmiana funkcji rodziny jako efekt przejścia od rodzinnego do kapitalistycznego sposobu produkcji.
  • Podstawową przyczyną ograniczania płodności jest odejście od gospodarki opartej na gospodarstwie domowym jako podmiocie produkcyjnym i przejście do gospodarki kapitalistycznej kierującej się całkowicie odmiennymi kryteriami podejmowania decyzji.
  • Odwołuje się do czynników działających w skali mikro.
25
Q

Współczynnik umieralności ogólnej (surowy):

A

(Liczba zgonów w danym czasie/liczba osób narażonych na ryzyko zgonu w danym czasie) x k

Gdzie k = 1000 / 10 000 / 100 000 / 1 000 000, zależnie od częstości zgonów
Liczba zgonów odnosi się do okresu czasu, np. roku

26
Q

Oczekiwana długość życia

A

=przeciętne trwanie życia w wieku 0
• Oczekiwana długość życia dla danego roku kalendarzowego oznacza przeciętną liczbę lat, jaką potencjalnie przeżyje osoba urodzona w danym roku.
• Przeciętne dalsze trwanie życia w wieku X- liczba lat, jaką potencjalnie jeszcze przeżyje osoba, która osiągnęła wiek X

27
Q

Współczynnik starości

A

liczba osób w wieku starszym/liczby ludzi ogółem *100

28
Q

Indeks starości (wg GUS)

A

liczba osób w wieku starszym w badanym okresie/ liczby osób w wieku 0-14 lat w badanym okresie

29
Q

Społeczeństwo jest określane mianem starego gdy osoby w wieku starszym (65+) stanowią

A

wg ONZ : powyżej 15%

30
Q

Współczynnik obciążenia demograficznego

A
  • Liczba ludności w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym
  • Wiek produkcyjny mężczyźni 18—64 lata, kobiety 18—59 lat (nadal do obliczeń)
31
Q

Czterofazowy model przejścia demograficznego

A

I faza: umieralność, rodność równa
II faza: umieralność maleje szybko, rodność powoli
III faza silny spadek rodności i spadek umieralności, przyrost jest dodatni
IV faza wyrównanie rodności i umieralności

32
Q

Populacja została wystandaryzowana wg europejskiej i umieralność zmalała Jaki wniosek

A

była starsza

-> Bawimy się w standaryzowanie z powodu różnych struktur demograficznych - mamy kraje młode, starzejące się itd., wiadomo, że w krajach starzejących się jest większa umieralnosćlność, w związku z tym transformujemy liczebności poszczególnych grup w danym kraju, by uzyskać u wszystkich tylko informację o proporcji zgonów w danym przedziale

33
Q

W zeszłym roku w tej populacji zmarły 2 osoby z powodu zawału serca. Aby się przekonać czy zgony z powodu zawału serca w twojej populacji występują częsciej niż w innych rejonach Polski należy porównać:

A

Standaryzowany na populację Polski współczynnik umieralności z powodu zawału serca w tej populacji ze współczynnikiem umieralności z powodu zawału serca w Polsce

• Standaryzacja współczynników pozwala na porównanie mierników stanu zdrowia populacji o różnych strukturach wewnętrznych

34
Q

Jaki mamy model społeczeństwa w Polsce

A

regresywny, 16% to osoby 65+

35
Q

Pytanie o współczynnik feminizacji

A

Oznacza liczbę kobiet przypadającą na 100 mężczyzn i jest wyższa w starszych pokoleniach

36
Q

Pytanie o współczynnik dzietności

A

zastępowalność pokoleniowa gdy wynosi ponad 2.1 (między 2,1-2,15)

37
Q

Jaka faza rozwoju demograficznego charakteryzuje się wysoką rodnością, spadkiem umieralności, dodatnim przyrostem naturalnym

A

Faza 2

38
Q

Coś o starzejącym się społeczeństwie i jaki to model/problem przy leczeniu ich?

A

giełda: Biopsycho-społeczny ??

prezka: Konsekwencje społeczne, ekonomiczne, zdrowotne