Badania kohortowe Flashcards
Badania kohortowe
• CEL
określenie związku przyczynowo-skutkowego
• METODA:
pomiar zapadalności w grupie eksponowanej i nieeksponowanej
- Punkt wyjścia - EKSPOZYCJA
- dobór grupy eksponowanej i nieeksponowanej - Obserwacja stanu zdrowia obu grup
- Punkt końcowy – stan kliniczny (choroba)
- Porównanie:
zapadalność w grupie eksponowanej vs zapadalność w grupie nieeksponowanej
Badania kohortowe - badana populacja
Do badań kohortowych włączamy wyłącznie osoby zdrowe (pod względem badanej jednostki chorobowej).
W pierwszym badaniu (bazowym) określamy przydział do grupy eksponowanej i nieeksponowanej.
Badania „kontrolne”
- Badania kontrolne przeprowadzane są co pewien określony okres czasu – np. co rok, co dwa lata, itp.
- Podczas badań kontrolnych mierzymy natężenie ekspozycji oraz określamy czy wystąpił punkt końcowy (choroba).
- Wykorzystujemy zawsze ten sam zestaw badań, używając tego samego sprzętu pomiarowego, niezmienionych procedur pomiaru.
Straty kohorty
- Migracja
- Śmierć
- Wystąpienie chorób innych niż punkt końcowy, które uniemożliwiają udział w badaniach
- Odmowa udziału w badaniach
RW
Ryzyko względne
RW =a(c+d)/(c(a+b)
a: ekspozycja +, choroba +
b: ekspozycja +, choroba -
c: ekspozycja -, choroba +
d ekspozycja -, choroba -
RW = Zapadalność w grupie eksponowanej / Zapadalność w grupie nieeksponowanej
RW > 1 - czynnik zwiększa ryzyko wystąpienia danego zjawiska
RW < 1 - czynnik zmniejsza ryzyko wystąpienia danego zjawiska
RW = 1 – czynnik nie ma wpływu na ryzyko występowania danego zjawiska
Osobo-lata - zalety i wady
ZALETY
• Odporny na włączanie osób do badań i opuszczanie badań przez osoby
• Populacja może być obserwowana przez długi okres czasu
WADY
• Miara ryzyka nie jest łatwa do interpretacji
• Wymaga informacji na temat daty wystąpienia choroby, problem z dostępem do tego typu informacji
• Zapadalność w osobolatach zwykle nie może zostać policzona dla oszacowań w całej populacji
Ryzyko przypisane (frakcja etiologiczna)
ryzyko oszacowane dla populacji z uwzględnieniem rozpowszechnienia czynników narażenia w populacji generalnej
Określa odsetek wszystkich przypadków choroby w populacji, które są powiązane przyczynowo z działaniem danego czynnika ryzyka
Badania kohortowe (prospektywne) - zalety i wady
ZALETY:
• Bezpośredni pomiar wpływu czynników etiologicznych, zapobiegawczych czy terapeutycznych dla naturalnej historii choroby
• Dokładne określenie ryzyka rozwoju choroby (zapadalność, umieralność, remisja)
• Znana ekspozycja
• Możliwość obserwacji wielu jednostek chorobowych
WADY:
• Wysokie koszty i trudności organizacyjne (duża grupa do badania, długi czas obserwacji
• Konieczność zapewnienia stałego standardu diagnostycznego
• Nieprzydatność do chorób o niskim współczynniku zapadalności
• Selekcja kohorty (śmiertelność, migracje, odmowy)
Selekcja kohorty
populacja zmienia się - migrują, umierają, odmawiają
badanie 1000 losowych osób, pomiary antropometryczne, choroby krążenia u 200 osób, 40 palaczy chorych, 80 palaczy zdrowych
-> aby porządnie zbadać temat wpływu palenia na chns
badanie kohortowe
Coś o wpływie picia alkoholu i badaniu kohortowym. Jaką populację do badania należy wybrać?
Osoby zdrowe i obserwować ilość spożywanego alkoholu
Jednym z ograniczeń badań kohortowych jest:
Konieczność używania tego samego sprzętu diagnostycznego w toku długotrwałych obserwacji prospektywnych
“Jednak to palenie tytoniu w największym stopniu zwiększa ryzyko ChNS” – szacuje się, że 85% przypadków tej choroby jest spowodowanych przez nawyk palenia papiersów. Opisany miernik to:
Ryzyko przypisane dla palenia papiersów
Ryzyko względne zachorowania na ChNS w zależności od wielkości spożycia alkoholu. Wnioski z tabelki: (tu nieistotne)
Znając wady i zalety badania kliniczno-kontrolnego, możesz stwierdzić, że:
można badać też wpływy innych czynników ryzyka ChNS
Po uzyskaniu prawa wykonywania zawodu rozpoczynasz praktykę w mieście liczącym 10 000 osób. Wybierasz losowo 1000 osób i przeprawadzasz u nich pomiary antropometryczne, obecność chorób krążenia i nawyk palenia papiersów. W badanej grupie choroby krążenia występowały u 300 osób. Wśród chorych 40 osób paliło papierosy. Natomiast wśród zdrowych papierosy paliło 50 osób
->Starasz się określić siłę związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy paleniem tytoniu, a chorobami układu krążenia. W oparciu o przedstawione powyżej wyniki siłę tę można wyrazić za pomocą:
żadne, w takim badaniu nie ma jak dowieść żadnych związków na pewno, ryzyka się nie da policzyć tym badaniem, a chorobowość podobno nic nie mówi o zw. przyczynowo-skutkowym
Aby z największą wiarygodnością potwierdzić związek pomiędzy paleniem tytoniu a ch. układu krążenia należy wykonać badanie:
kohortowe
Coś o randomizacji w badaniach (?) kohortowych (?)
Nie robimy randomizacji wtedy
Coś tam jaki miernik obrazuje ryzyko przeprowadzając badanie kohortowe??(picia na rozwój ChNS)??
Ryzyko względne
Chcemy zrobić badanie kohortowe żeby sprawdzić czy cukrzyca wpływa na rozwój raka macicy. Jaką grupę kobiet powinnyśmy dobrać?
bez raka, część ma cukrzycę (czynnik ekspozycyjny)
część bez cukrzycy -> grupa nieeksponowana
?
Ryzyko względne - definicja
- wskaźnik obrazujący siłę biologicznego efektu ekspozycji na stan zdrowia ludności
- iloraz zapadalności w grupie z interwencją do zapadalności w grupie bez interwencji
