Epidemiologia molekularna Flashcards
Epidemiologia molekularna w chorobach zakaźnych
Typowanie genetyczne patogenów:
- szybkie ustalenie czynnika etiologicznego zakażenia
- odróżnianie szczepów epidemicznych
- ustalanie źródeł i dróg transmisji zakażeń
- różna patogenność i podatność na terapię
Epidemiologia molekularna w chorobach niezakaźnych
- pomiar poziomu ekspozycji i jej skutków na poziomie molekularnym
- poszukiwanie związku pomiędzy genem/i a chorobą
- ocena interakcji gen – czynnik środowiskowy w etiologii choroby
Biomarkery ekspozycji
obecne wewnątrz organizmu mierzalne:
- egzogenne substancje
- ich metabolity
- produkty interakcji między czynnikiem szkodliwym i docelowymi komórkami lub cząsteczkami
- addukty i wirusy, metabolity
Biomarkery skutków
- mierzalne biochemiczne, fizjologiczne, behawioralne i inne zmiany zachodzące wewnątrz organizmu, które można łączyć z zaburzeniem
- mutacje DNA i przeciwciała
Biomarkery wrażliwości
- wskaźniki wrodzonej lub nabytej zdolności organizmu do odpowiedzi wywołanej ekspozycją na specyficzny czynnik szkodliwy
- enzymy i geny
Ocena ekspozycji
biomarkery dawki wewnętrznej
biomarkery dawki biologicznie skutecznej
Biomarkery dawki wewnętrznej
- pomiar stężenia substancji egzogennej lub jej metabolitów w poszczególnych tkankach
- uwzględniają indywidualne różnice w adsorpcji, metabolizmie, bioakumulacji czy wydalaniu badanego związku
Biomarkery dawki biologicznie skutecznej
- oznaczanie adduktów substancji egzogennych lub ich metabolitów z białkami lub DNA
- elektrofereza DNA, analiza cytogenetyczna aberracji chromosomów, test mikrojądrowy, FISH
Ocena podatności
- ocena polimorfizmu genów odpowiedzialnych za procesy biotransformacji i detoksykacji
- ocena polimorfizmu genów obrony antyoksydacyjnej
- ocena polimorfizmu genów naprawczych
• test kometowy zastosowany do oceny wydajności procesów naprawczych
Które uszkodzenia można naprawić?
dna-addukt
Poszukując związku pomiędzy czynnikami ryzyka a wystąpieniem choroby można wykorzystać m. in. biomarkery ekspozycji. Pozwalają one na:
oszacowanie dawki biologicznie skutecznej
Co będzie nas informować o dawce biologicznie skutecznej?
addukty z DNA
Epidemiologia molekularna
- w jej ramach mamy biomarkery skutku, ekspozycji, wrażliwości
- bazuje na epidemiologii klasycznej
- poprawia skuteczność metod analitycznych
Biomarker podatności
izoformy enzymów
