NLPZ, RZS, Dna Moczanowa Flashcards
Wspólna cecha NLPZ (NSAIDs):
hamowanie wytwarzania prostaglandyn
Wymień 3 leki, które mają działanie przeciwgorączkowe i przeciwbólowe, ale nie przeciwzapalne: ONE NIE SĄ LEKAMI NLPZ!
PARACETAMOL, FLUPIRTYNA, NEFOPAM
Jakie roślinki mają działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne?
1)Wyciąg z kory wierzby 2)sok z topoli. BO ZAWIERAJĄ GLIKOZYDY SALICYLOWE
Historia nlpz:
salicylan sodu, ale miał gorzki smak->kwas acetylosalicylowy (ASPIRIN), po drodze jeszcze INDOMETACYNA
Dawkowanie kwasu acetylosalicylowego: (dorośli)
1) PRZECIWZAPALNE - 1 - 2 g. 2)PRZECIWBÓLOWE - do 400 mg. 3)PRZECIWPŁYTKOWE - 75-300 mg.
Działanie kwasu acetylosalicylowego:
Nieenzymatyczna modyfikowanie białek (acetylacja), więc COX1->nieodwracalna inaktywacja, COX2->zmiany funkcjonowania (wytwarzanie lipoksyn).
Działanie plejotropowe kwasu acetylosalicylowego:
Acetylacja 1)białek strukturalnych i enzymatycznych, np. iNOS 2)lipidów błon komórkowych 3)acetylacja lizyny -> nie dopuszcza do nieenzymatycznej glikacji w cukrzycy 4)hamowanie czynników transkrypcyjnych (np. czynnika NF kappaB) i kaskad sygnałowych w srodblonku (ale szlak p38 jest aktywowany przez lek), co nie pozwala na ekspozycje molekul adhezyjnych zapalnych na powierzchni komórek. 5) modyfikacja cyklu komórkowego i sprzyjanie apoptozie (nowotwory!). 6) hamuje replikacje HIV 7)zapobieganie agregacji amyloidu w chorobie Alzheimera…
Mechanizm działania NLPZ:
1) hamowanie aktywności różnych izoform syntazy prostaglandyny H2 (PGHS, czyli inaczej COX) i tym samym powstawania prostaglandyn - mediatorów bólowych, gorączkowych i zapalnych. 2) poza KWASEM ACETYLOSALICYLOWYM (acetyluje Ser530 w COX1 i Ser-516 w COX2) jest względnie wybiórczy wzgledem COX1! (czyli tej, która przeważa w płytkach krwi ->silne i długotrwałe działanie przeciwpłytkowe juz nawet przy małych dawkach) są ODWRACALNYMI inhibitorami enzymu!!!
Dodatkowe działania NLPZ:
INDOMETACYNA, KETOPROFEN, DIKLOFENAK-hamują powstawanie leukotrienów. KWAS ACETYLOSALICYLOWY - poprzez acetylację COX-2 zwiększa tworzenie przeciwzapalnych lipoksyn. KWAS ACETYLOSALICYLOWY, SALICYLAN SODU, SULINDAK, FLURBIPROFEN - hamują aktywację czynnika transkrypcyjnego NF kappaB w kk. zapalnych. NLPZy (zwłaszcza inh.COX2) - zapobieganie rozwojowi nowotworów (gł. jelita grubego) - hamowanie apoptozy i angiogenezy guzów. INDOMETACYNA, IBUPROFEN, FENOPROFEN, KWAS FLUFENAMOWY - w większych dawkach mogą pobudzać receptory PPARgamma i PPARalfa, co sprzyja działaniu przeciwzapalnemu i nasila ustepowanie zapalenia…
Efekty kliniczne NLPZ:
PRZECIWBÓLOWE (hamowanie działania PG na zakończenia bólowe, wpływ na transmisję bólową w rogach tylnych rdzenia kręgowego i w OUNie); PRZECIWGORĄCZKOWE (hamowanie powstawania PGE2 w ośrodku termoregulacji w podwzgórzu); PRZECIWZAPALNE (blokowanie tworzenia PG w ognisku zapalenia)…
NLPZ hamują COX1 i COX2 w sposób zróżnicowany. Wymień skutki uboczne hamowania COX1 i COX2.
COX1 - uszkodzenie śluzówki żołądka, zahamowanie funkcji płytek krwi, zatrzymanie sodu i wody, upośledzenie czynności skurczowej macicy). COX2 - tendencja do zakrzepicy, zatrzymanie sodu i wody, upośledzenie owulacji i czynności skurczowej macicy.
Jeszcze troszkę o dawkowaniu KWASU ACETYLOSALICYLOWEGO xd
75-100 mg -> przeciwpływkowo, ale nie zmniejszy gorączki ani zapalenia. 300-400 mg -> obniżenie temperatury, bo przewaga COX2 w pozwzgórzu. 500-800 mg -> przeciwzapalnie.
Paradoks dużych dawek kwasu acetylosalicylowego
Efekt przeciwpłytkowy moze być osłabiony, bo lek zaczyna hamować wtedy zależną od COX2 produkcję PROSTACYKLINY w śródbłonku.
Preferencyjne inhibitory COX-1:
kwas acetylosalicylowy, indometacyna, acemetacyna, flurbiprofen, deksketoprofen, ketoprofen, suprofen, ketorolak, kwas tiaprofenowy…
Leki podobnie działające na COX1 i COX2:
ibuprofen, fenoprofen, naproksen, diklofenak, salicylan sodu,, tolmetyna, kwas niflumowy, kwas mefenamowy, kwas tolfenamowy, diflunisal,,piroksykam, meklofenamat, etofenamat, sulindak, nabumeton.
Preferencyjne inhibitory COX2:
nimezulid, meloksykam, etodolak, celekoksyb
Wybiórcze inhibitory COX2:
rofekoksyb, waldekoksyb, parekoksyb, etorykoksyb, lumirakoksyb
NLPZ + p/b i p/g niebędące NLPZ =
nieopioidowe leki przeciwbólowe
Wskazania do stosowania przeciwbólowego NLPZ - rodzaje bólu.
1) Ból ostry/przewlekły małe/średnie nasilenie; 2) Ból nocyceptywny, pourazowy, mięśniowy, po ekstrakcji zębów, po zabiegach chirurgicznych; 3) Ponadto zapalenia stawów, dyskopatie, migreny, miesiączka, ból nowotworowy przerzutów kostnych;
Ból kolkowy
Nie stosuje się NLPZ, z wyjątkiem METAMIZOLU, który ma lekkie działanie rozkurczowe.
Ból przewlekły:
PARACETAMOL i NLPZ stanowią pierwszy szczebel drabiny analgetycznej. W przeciwieństwie do opioidów, w długotrwalym stosowaniu nie występuje tu tolerancja ani zależność fizyczna (ewentualnie psychiczna).
Co wzmacnia przeciwbólowe dzialanie NLPZ?
Małe dawki KODEINY i leków uspokajających (barbiturany).
Leczenie ogólne i miejscowe schorzeń zapalnych i zwyrodnieniowych stawów:
TENIDAP, ACEKLOFENAK -> +++ tworzenie macierzy chrząstki; INDOMETACYNA, IBUPROFEN, NAPROKSEN -> - - - tworzenie macierzy chrząstki; KWAS TIAPROFENOWY, PIROKSYKAM -> brak wpływu na tworzenie macierzy chrząstki;
NLPZ niestosowana w napadach dny moczanowej:
Małe dawki KWASU ACETYLOSALICYLOWEGO (hamuje wydalanie kwasu moczowego) i TOLMETYNY (nieskuteczna).
