Leki uspokajające i nasenne

Question 1

Inna nazwa leków o działaniu uspokajającym

Answer 1

anksjolityki

Question 2

Zależność między lekami uspokajającymi a nasennymi:

Answer 2

Większość leków o działaniu uspokajającym działa w większej dawce jako lek nasenny.

Question 3

Wyjątki - leki uspokajające, ale nie nasenne (anksjolityki bez działania nasennego):

Answer 3

BUSPIRON, PROPRANOLOL

Question 4

Historia środków nasennych

Answer 4

starożytność ALKOHOL, LAUDANUM, ZIOŁA-> wiek XIX BROMKI (swoiste, uspokajająco-nasenne) -> WODZIAN CHLORALU -> PARALDEHYD -> BARBITAL -> FENOBARBITAL.

Question 5

Leki przeciwdrgawkowe pozbawione właściwości uspokajających:

Answer 5

FENYTOINA, TRIMETADION

Question 6

Leki ułatwiające tresurę zwierząt

Answer 6

CHLORPROMAZYNA, MEPROBRAMAT

Question 7

Początek ery benzodiazepin:

Answer 7

Wprowadzenie CHLORDIAZEPOKSYDU do medycyny w 1961 r.

Question 8

Benzodiazepiny - budowa

Answer 8

Pierścień benzenowy + siedmioczłonowy pierścień diazepinowy.

Question 9

Benzodiazepiny vs barbiturany

Answer 9

• bo miały bardzo małą zdolność wywoływania smiertelnej depresji OUN; -barbiturany szeroko stosowane były w próbach samobójczych.

Question 10

Współczesne zastosowanie barbituranów:

Answer 10

NIE jako leki uspokajająco-nasenne, ale: ŚRODKI PRZECIWDRGAWKOWE, WPROWADZENIE DO ZNIECZULENIA OGÓLNEGO, NEUROPROTEKCJA POURAZOWA OUN, ZAGROŻENIE ŻÓŁTACZKĄ JĄDER PODKOROWYCH MÓZGU U NOWORODKÓW.

Question 11

Współczesne leki o działaniu uspokajającym i nasennym:

Answer 11

1)barbiturany 2)benzodiazepiny 3)antyhistaminiki 4)WODZIAN CHLORALU 5)substancje działające na pozasynaptyczne receptory GABAa (GABOKSADOL, IZOGUAWACYNA) 6)leki działające wybiórczo na niektóre podjednostki tworzące receptor GABAa (ZOLPIDEM) 7)agonisci receptorów melatoninowych (RAMELTEON, TASYMELTEON) 8)antagonisci receptora dla oreksyny (SUWOREKSANT) 9)anksjolityki bez działania nasennego (BUSPIRON, PROPRANOLOL) 10)leki do stosowania w narkolepsji i katapleksji (kwas gamma-hydroksymasłowy, czyli OKSYBAN)

Question 12

Molekularne miejsce działania benzodiazepin i barbituranów to:

Answer 12

receptor GABAa;

Question 13

Mechanizm działania barbituranow i benzidiazepin na rec. GABAa

Answer 13

Te leki mają osobne miejsca wiązania na tym receptorze i tez są one różne od miejsca wiązania z receptorem neuroprzekaznika GABA. Leki te, po połączeniu z receptorem, allosterycznie zwiększają powinowactwo GABA do niego. Dzięki temu ta sama ilosc GABA silniej wywoła hiperpolaryzacje przez silniejszy prąd chlorkowy.

Question 14

Miejsca działania leków na receptorze GABAa:

Answer 14

BENZODIAZEPINY - styk alfa i gamma (gamma2 i alfa 1v 2 v 3 v 5); BARBITURANY - styk alfa i beta;

Question 15

Zopiklon

Answer 15

Jest to nowszy lek uspokajający i nasenny, bardziej wybiórczy, bo łączy się jedynie z receptorami GABAa, które do swej budowy wykorzystują tylko podjednostke alfa1, a nie inne.

Question 16

Różnica miedzy kompleksem receptor-barbituran, a kompleksem receptor-benzodiazepina:

Answer 16

Barbituran-GABAa nawet przy braku GABA powoduje przepływ jonów Cl-, natomiast benzodiazepiny bez GABA nie spowodują żadnego przepływu jonów Cl-.

Question 17

Stymulacja przy obecnosci GABA przez barbiturany vs benzodiazepiny i wniosek wazny!!!

Answer 17

Barbiturany: wzrost czasu trwania prądu Cl-; Benzodiazepiny: wzrost częstotliwości otwierania kanałów Cl- przez GABA. Wniosek: barbiturany powodują ogólną SUPRESJĘ OUN, a benzodiazepiny powodują supresję tylko tych szlaków mózgowych, które aktualnie podlegają sygnalizacji GABA-ergicznej.

Question 18

Barbiturany - wymień:

Answer 18

AMOBARBITAL, FENOBARBITAL, PENTOBARBITAL, SEKOBARBITAL, METOHEKSYTAL, TIOPENTAL.

Question 19

Metoheksytal, tiopental:

Answer 19

dożylne, działają szybko i krótko, wprowadzają do znieczulenia chirurgicznego, a po intubacji znieczulenie podtrzymujemy innymi lekami;

Question 20

Fenobarbital

Answer 20

doustny; wolno zaczyna działać, ale działa długo; profilaktyka (zapobieganie) napadom padaczkowym. PRZERWANIE ATAKU - pozostałe barbiturany, a nie fenobarbital. Bo pozostałych nie mozna stosowac w terapii długoterminowej!

Question 21

amobarbital, sekobarbital, pentobarbital

Answer 21

doustne; szybki początek i działają 3-8 godz.; stosowane u pacjentów mających trudnosci zarówno z zaśnięciem jak i budzących się w nocy; jednak się ich nie stosuje z tych powodów w praktyce klinicznej…

Question 22

Działania niepożądane barbituranow:

Answer 22

• uogólnione zahamowanie OUN niezależne od obecności GABA; - przedawkowanie->depresja ośrodka oddechowego->śmierć; -szczególnie niebezpieczne w połączeniu z alkoholem; -uzależniają!->nie stosuj długo, a przy odstawieniu stopniowo zmniejszaj dawkę; może powodować po odstawieniu zespół abstynencji: drazliwosc i powrót bezsenności.

Question 23

Metabolizowanie barbituranow:

Answer 23

Indukują enzymy wątrobowe z rodziny cyt. P450, co zwiększa metabolizm wielu innych środków, a także samych barbituranow, co zwiększa ich metabolizm, obniza skuteczność i czasem wymaga WIĘKSZEJ dawki…

Question 24

Wymień benzodiazepiny:

Answer 24

alprazolam, bromazepam, chlordiazepoksyd, diazepam, estazolam, flurazepam, klobazam, klonazepam, klorazepan dipotasowy, kwazepam, lorazepam, lormetazepan, medazepam, midazolam, nitrazepam, oksazepam, temazepam, triazolam…

Question 25

Czas działania benzodiazepin:

Answer 25

• szybki początek działania; - czas działania uzależniony od metabolizmu! -> powstające metabolity mają często działanie oryginalnych benzodiazepin (a barbiturany nie ulegały metabolizmowi do aktywnych metabolitow)…

Question 26

Wymień długodzialajace (nawet do kilku dni) benzodiazepiny i ich zastosowanie:

Answer 26

CHLORDIAZEPOKSYD, DIAZEPAM, FLURAZEPAM, KWAZEPAM; - detoksyfikacja uzależnionych od alkoholu, zapobieganie drgawkom, leczenie nadmiernej spastycznosci mięśniowej. Mogą byc stosowane jako leki uspokajające, ale nie nasennie, bo DŁUGO DZIAŁAJĄ. Aby działały nasennie, trzeba podac większą dawkę, ale działając długo, mogą powodować senność w ciągu dnia…

Question 27

Wymień krótkodziałajace benzodiazepiny (do kilku godzin):

Answer 27

MIDAZOLAM, OKSAZEPAM, TRIAZOLAM

Question 28

Zastosowanie krotkodzialajacych benzodiazepin:

Answer 28

MIDAZOLAM - dozylnie w celu wprowadzenia pacjenta w znieczulenie chirurgiczne, preanestetyki przy krótkich zabiegach; OKSAZEPAM, TRIAZOLAM - pacjenci z trudnościami w samym zasypianiu!

Question 29

Zastosowanie pozostałych benzodiazepin - o pośrednim czasie działania:

Answer 29

Leki uspokajające lub w wyższej dawce nasenne przy problemach z zasypianiem i budzeniem się w nocy.

Question 30

Metabolizm benzodiazepin:

Answer 30

faza 1 - wątroba, oksydacja, powstają aktywne metabolity; faza 2 - wątroba, glukuronidacja, powstają nieaktywne metabolity. Jako, ze metabolity są wydzielane z żółcią do jelita, a stąd krazeniem jelitowo-wątrobowym mogą podlegać ponownemu wchłonięciu, wydłuża to ich okres półtrwania. Dlatego tłuste posiłki spożywane przy leczeniu benzodiazepinami mogą nasilic ich działanie.

Question 31

Czy wszystkie benzodiazepiny mają 2 fazy metabolizmu?

Answer 31

Nie, kilka lekow nie podlega metabolizmowi 1 fazy, a jedynie drugiej, więc nie ma aktywnych metabolitow.

Question 32

Benzodiazepiny dobre dla starszych (bo u starszych spadek zdolności do oksydacji, glukuronizacja raczej w normie) to:

Answer 32

KLONAZEPAM - przeciwdrgawkowo; LORAZEPAM, OKSAZEPAM - uspokajająco; TEMAZEPAM - nasennie;

Question 33

Skutki uboczne benzodiazepin;

Answer 33

1)Depresja OUN, ale groźne zaburzenia, np.depresja ośrodka oddechowego pojawiają się dopiero po połączeniu benzodiazepin z innymi srodkami wplywajacymi na OUN, np. alkoholem. 2) arytmie i spadek CTK (hamowanie zwrotnego wychwytu adenozyny, co rozszerza naczynia i obniża TPR) 3) uzależnienie psychiczne (efekty jak po alkoholu), czasem fizyczne.

Question 34

Odstawianie benzodiazepin;

Answer 34

STOPNIOWO OBNIŻAJ DAWKĘ! Nagłe odstawienie może powodowac: niepokój, bezsennosc, bóle głowy, drazliwosc, bóle mięśni…

Question 35

Tolerancja na benzodiazepiny vs barbiturany.

Answer 35

Wolniej na benzodiazepiny, bo nie indukują one enzymow mikrosomalnych.

Question 36

Które antyhistaminiki są stosowane anksjolitycznie i nasennie i czemu?

Answer 36

DIFENHYDRAMINA, HYDROKSYZYNA; zdolne do przekraczania bariery krew-mózg, bo w roztworze są w postaci niezjonizowanej; efekt sedacyjny i nasenny; słabsze od B&B, nie wywołują tolerancji i uzależnienia…

Question 37

Zastosowanie antyhistaminików 1 generacji:

Answer 37

Uspokojenie pacjenta przed operacją.

Question 38

Mechanizm działania antyhistaminikow w OUN;

Answer 38

Blokada H1 -> spadek uwalniania Ach w US -> obniżenie poziomu świadomości i senność.

Question 39

Wodzian chloralu

Answer 39

stary lek; nieuzywany, bo nefro i hepatotoksyczny; prolek i metabolizowany w wątrobie do trichloroetanolu. Bywa stosowany w celu osiągnięcia sedacji przedoperacyjnej (uspokojenie przedoperacyjne) u dzieci.

Question 40

Flumazenil

Answer 40

antagonista benzodiazepin, podawany w przypadku zatrucia tymi lekami;

Question 41

Na jakie receptory GABAa działają barbiturany i benzodiazepiny?

Answer 41

postsynaptyczne

Question 42

Różnice między pozasynaptycznymi a synaptycznymi GABAa receptorami

Answer 42

SYNAPTYCZNE - pobudzane “fazowo”,czyli wtedy gdy pojawi się wyrzucony w duzych ilościach z neuronów presynaptycznych GABA. POZASYNAPTYCZNE - aktywowane “tonicznie”, przez niewielkie ilosci GABA pozasynaptycznego. Budowa receptorow synapt. i pozasynapt. jest inna: POZASYNAPTYCZNE zawierają podjednostki niespotykane w synaptycznych (np. podj. δ zamiast γ), są nieczułe na benzodiazepiny, ale wrażliwe na neuroaktywne steroidy, taurynę, etanol, niektóre analgetyki i leki przeciwdrgawkowe.

Question 43

Gaboksadol

Answer 43

Lek nasenny, PREKURSOR agonistow receptorow pozasynaptycznych; wydłuża sen głęboki (faza 3 i 4) bez wpływu na fazę REM. Nie stosowany do leczenia, gdyż nadmiernie toksyczny.

Question 44

Wymień znanych Ci agonistow receptorow pozasynaptycznych.

Answer 44

gaboksadol, izoguawacyna, etomidat (środek ogólnie znieczulający)’

Question 45

Leki działające wybiórczo na niektóre podjednostki tworzące receptor GABAa - jakie to leki? wymień, wyjaśnij mechanizm działania.

Answer 45

Są to leki nasenne. ZOLPIDEM, ZALEPLON, ZOPIKLON, ESZOPIKLON. Są to pochodne cyklopirolonowe, bardziej wybiórcze niż benzodiazepiny, bo pobudzają tylko na te rec. GABAa, które mają podj. alfa1. Działają szybko i krótko (brak sedacji następnego dnia), nie są metabolizowane do aktywnych metabolitów.

Question 46

Najkrocej działający lek z grupy wybiórczo działających na podjednostki GABAa.

Answer 46

ZALEPLON (aktywność ok. 1 godz.); lek stosowany u ludzi, którzy zasypiają dobrze, ale budzą się w nocy.

Question 47

Sen przy wybiorczych a przy benzodiazepinach.

Answer 47

Wybiórcze nie zmieniają długości faz snu, podczas gdy benzodiazepiny skracają sen głęboki (3. i 4.) oraz REM, a wydłużają sen płytki (1. i 2.).

Question 48

Działania niepożądane leków wybiórczych na podjednostki:

Answer 48

NIE SĄ GROŹNE! gorzki smak w ustach, bóle głowy, zmiany skórne, zaburz. przew. pok., reakcje alergiczne. Dłuższe stosowanie -> uzależnienie i tolerancja…

Question 49

Podjednostki “nasenne” i “uspokajające”:

Answer 49

nasenne - alfa1; uspokajające - alfa 2 i alfa 3…

Question 50

Leki uspokajajace bez działania nasennego (wybiorcze na podjednostki):

Answer 50

PAGOKLON, OCYNAPLON.

Question 51

Rola melatoniny:

Answer 51

Produkowana w szyszynce; utrzymanie rytmu snu i czuwania.

Question 52

Agonisci receptorow melatoninowych

Answer 52

melatonina, ramelteon, tasymelteon, agomelatyna…

Question 53

Melatonina i Ramelteon

Answer 53

Stos. w tabletkach; problemy z zaśnięciem!, nie uzależnia, nie powoduje bezsennosci jako efektu z odbicia, skuteczne u podroznikow przekraczających strefy czasowe (leczenie jet-lag) i leczenie bezsenności u pracownikow zmianowych.

Question 54

Tasymelteon

Answer 54

Lek stosowany tylko u niewidomych z zaburzonym rytmem snu i czuwania.

Question 55

Agomelatyna

Answer 55

agonista rec. melatoninowych, antagonista rec. 5-HT 2C, ułatwia zasypianie, ale jest głównie lekiem antydepresyjnym.

Question 56

Antagonisci receptora dla oreksyny

Answer 56

sulworeksant, lemboreksant (badania)

Question 57

Podłoże narkolepsji

Answer 57

niedobór oreksyny [hipokretyna - hypo (produkowana w podwzgórzu) kretyna (podobna do sekretyny) ]

Question 58

Sulworeksant - mechanizm i zastosowanie

Answer 58

Zahamowanie pobudzenia rec. oreksynowych OX1 i OX2; indukcja snu i jego podtrzymanie w nocy…

Question 59

Lemboreksant

Answer 59

faza badan, działanie jak suworeksant .

Question 60

Dlaczego lepiej nie stosowac SULWOREKSANTU?

Answer 60

Bo nie dziala u wszystkich, nawet może powodowac czuwanie; moze wywoływać koszmary nocne, opóźnienie reakcji następnego dnia po zazyciu. Wiec nie prowadź (jak po wiekszosci nasennych) samochodu i nie obsluguj maszyn? lol xd

Question 61

Anksjolityki bez działania nasennego;

Answer 61

PROPRANOLOL, BUSPIRON, OKSYBAN, PITOLISANT (TIPROLISANT)

Question 62

Propranolol

Answer 62

b-adrenolityk; stary; leczenie lęku sytuacyjnego - trema. Nie działa nasennie, znosi objawy zdenerwowania, czyli drżenie rąk, tachykardia.

Question 63

Buspiron

Answer 63

Pochodna azaspirodekanodionu; leczenie lęku przewleklego, dziala na liczne szlaki - cholinergiczne, noradrenergiczne, serotoninergiczne, dopaminergiczne. Częściowy agonista 5-HT1A, co hamuje uwalnianie serotoniny. Powoduje wzrost liczby serotoninowych receptorów postsynaptycznych (trzba na to czasu, rzędu tygodni, więc późno efekt kliniczny). Działa slabiej, niż benzodiazepiny, ale lepszy, bo nie uzaleznia.

Question 64

Działania niepożądane buspironu:

Answer 64

zawroty i bóle głowy, WYWOŁUJE NIEDOKRWIENIE SERCA, epizody ZAWAŁU i niedokrwienie MÓZGU.

Question 65

Oksyban

Answer 65

Lek stosowany w napadach narkolepsji z towarzyszącą katapleksją. Aktywnym składnikiem jest kwas gamma-hydroksymaslowy (GHB), który moze zaburzac stan swiadomosci i jest stosowany w pigulkach gwaltu.

Question 66

Pitolisant (Tiprolisant)

Answer 66

Antagonista i odwrotny agonista rec. H3. Stosowany w leczeniu narkolepsji i senności towarzyszącej różnym chorobom, leczenie zaburzeń poznawczych w schizofrenii, w chorobie Parkinsona.