MPA - Patiënt Flashcards
Bekijk blz. 67
Wanneer wordt er een colonscopie uitgevoerd
Wanneer er een afwijkende uitslag komt uit het bevolkingsonderzoek voor darmkanker. Het is een endoscopisch onderzoek van de dikke darm. Er wordt naar de binnenkant gekeken van de dikke darm voor poliepen of zelfs carcinomen. Poliepen kunnen direct verwijderd worden
Wat behandelt de chirurg
De chirurg behandeld een lokaal of regionaal probleem. Hoe meer de tumor verspreid is over het lichaam, hoe lager de prognose
Wat houdt het in dat oncologische chirurgie radicale chirurgie is
Dit houdt in dat de tumor volledig verwijderd wordt uit het orgaan en de lymfeklieren. Er wordt vaak meer verwijderd, zodat ze er zeker van zijn dat alle tumorcellen verwijderd zijn.
Wat zijn risico’s voor colorectale chirurgie
Naadlek, mortaliteit en morbiditeit
Welke kanker bestrijdt curatief neo-adjuvant radiotherapie
Rectum, slokdarm
Welke kanker bestrijdt curatief primair radiotherapie
Slokdarm, HH, prostaat, long
Welke kanker bestrijd je curatief adjuvant
Mamma, HH, lymfomen
Wat is de therapeutische breedte/ratio
De concentratie waarbij er voldoende werkzaamheid wordt bereikt en waarbij bijwerkingen aanvaardbaar zijn.
Wat zijn de 5 R’s van radiotherapie
- Reoxygenation (hypoxie)
- repair
- redistribution (cel cyclus)
- radio-sensitivity
- repopulation (proliferatie)
Wat is het verschil tussen solide en hematologische maligniteiten
Is dat hemotopoëtische cellen in ontwikkeling zijn en circuleren
Wat is een overeenkomst tussen solide en hematologische maligniteiten
Maligne ziektes die ontstaan door mutaties in mechanismen die de cel een overlevingsvoordeel geven
Wat zijn kenmerken van AML
Acute Myeloïde Leukemie
- Terugkerende genetische afwijkingen
- multilineage dysplasie
- therapie gerelateerd
- overig..
Waar wordt een aspiraat voor gebruikt
Wordt gebruikt voor beenmerg onderzoek. Het bestaat uit losse cellen en brokken die gedroogd en gekleurd worden. De uitslag is er in een dag
Wat is een botbiopt
Wordt genomen van beenmerg in botverband. Dit wordt gefixeerd en ontkalkt. Vervolgens worden en coupes van gemaakt en wordt het gekleurd. de uitslag is er binnen 5 dagen
Welke genetische onderzoeken zijn er
- Cytogenetica - numerieke en structurele afwijkingen
- moleculaire diagnostiek - FISH (translocaties) en PCR (mutaties)
Waar hangt de overleving van AML vanaf
De overleving hangt af van het risicoprofiel. Dit bestaat uit het celtype en de soort mutatie. Dit profiel heeft therapeutische concequenties
Wat is NHL
Non-Hodgkin lymfoom
Dit is ook niet één ziektebeeld. Bij klinische presentatie wordt er gekeken naar de mate van agressie en de locatie. Ook het type lymfoom wordt bepaald (er zijn immers 40 subtypes)
Verschillende stadia van NHL
- (Zeer) agressief –> het is goed behandelbaar. Het groeit diffuus in klieren, grote cellen, snelgroeiende massa’s en het is vaak nog niet uitgebreid
- Indolent –> vaak palliatief. Het groeit folliculair, in kleine cellen, langzaam beloop en is vaak uitgebreid
Welke onderdelen bevat het stadiërings onderzoek van NHL
- beenmerg aspiraat of botbiopt
- CT-scan van de hals/thorax en het abdomen
- Thorax-foto
- Goede anamnese
- Lichamelijk onderzoek
- Bloedonderzoek
- (FDG)PET-scan
Wat is Ann Arbor
Ann Arbor is een vorm van stadiëring die gebruikt wordt bij HL en NHL. Je hebt een onderverdeling in twee stadia. In stadium A zijn er geen klachten. In stadium B is er sprake van onverklaarde vermagering en/of onverklaarbare koorts die langer dan 1 week aanhoudt
Wat zijn de vier opeenvolgende stadia van Ann Arbor
- De ziekte heeft zich beperkt tot een lymfegebied
- De ziekte bevindt zich in meerdere lymfegebieden, maar aan één kant van het middenrif
- De ziekte bevindt zich aan beide kanten van het middenrif
- De ziekte heeft zich diffuus verspreid naar organen die niet tot de lymfestations horen of bij afwijkingen in het beenmerg
Wat zijn de punten van de IPI-score
(Internationale Prognostische Factor Index)
- Leeftijd boven de 60 jaar
- Stadium III of IV
- Meer dan een extranodale lokalisatie
- Performancestatus groter of gelijk aan 2
- LDH hoger dan normaal
Wat zijn de risico’s icm de punten van de IPI-score
- 0-1 punten –> low risk
- 2 punten –> low intermediate
- 3 punten –> high intermediate
- 4-5 punten –> high risk
Waar hangt de kans op het krijgen van een maligne afwijking vanaf
- patiëntgebonden factoren –> leeftijd, familiaire belasting, leefstijl, beroep
- incidentie en prevalentie
Waardoor ontstaat een verhoogde oestrogeenspiegel en wat vergroot dit
Dit kan ontstaan door lang oraal anticonceptiegebruik en obesitas, Dit vergroot de kans op het krijgen van borstkanker
Hoe kan het verschil tussen benigne en maligne worden bepaald
Mamma
- symmetrie van de mammae
- ezceem rond de tepel
- intrekkingen
- verkleuringen
- effect van aanspannen m.pectorales
Waar kan er onderscheid in worden gemaakt bij palpatie
Mamma
- Consistentie
- pijnlijkheid
- afmetingen
- regelmatigheid van de afwijking
- mobiliteit t.o.v. m.pectorales
Welke dingen vallen onder Mastopathie
Dit zijn goedaardige klachten aan de borsten, wat meestal het heftigst is rond de menstruatie
* Stugge borsten
* pijnlijke borsten
* harde borsten
* onregelmatig
* vocht uit de tepels
Wat zijn de meest voorkomende hematogene metastasen bij borstkanker
Het skelet, lever en de longen
Welke soorten beeldvorming worden er gebruikt bij verdenking op een maligne afwijking m.b.t. de borst
Mammografie en bij een palpabele afwijking ook een echografie
Wanneer wordt er qua beeldvorming ook een MRI gedaan bij verdenking op borstkanker
Wanneer:
* Twijfel aan de BIRADS-classificatie
* Afwijkingen niet goed worden afgebeeld met mammografie/echografie
* hoog-risico groepen
Wat is de BIRADS-classificatie
Geeft de waarschijnlijkheidsgraad aan voor een maligniteit van de mamma van beeldvormend onderzoek. Dit is ingedeeld op morfologische kenmerken
Wat zijn de voor- en nadelen van een MRI
Voordelen:
* Goed contrast tussen weke delen
* contrast toevoegen
* geschikt voor aantonen multifocaliteit en pathologische klieren
nadelen:
* lang onderzoek
* duur
Wat zijn de voor- en nadelen van een Mammografie
voordelen:
* snel
* goedkoop
* makkelijk inplannen
* straling is verwaarloosbaar
Nadelen:
* matig contrast tussen weke delen
* relatief pijnlijk
Wat zijn de voor- en nadelen van een Echografie
Voordelen:
* snel
* echogeleid kan gepuncteerd worden
* dynamisch karakter
* geen ioniserende straling
Nadelen:
* Verlies van resolutie op toenemende diepte
Welke twee vormen van pathologiche diagnostiek van de mamma zijn er
Histologische biopt, waarbij weefsel wordt weggenomen.
Cytologisch onderzoek, losse cellen worden opgezogen.
Cytologisch maakt geen verschil tussen een in-situ en invasie carcinoom, een histologisch biopt wel
Wat zijn de meestvoorkomende mammacarcinomen
- Invasieve carcinomem van niet-specifieke type (NST)
- Invasief lobulaire carcinomen
- subtypes
Wat is een ductaal carcinoma in-situ
Voorloper van de niet-lubulaire invasieve carcinoom. Deze tumor ontstaat in epitheelcellen van de ducti van het mammaklierweefsel. De tumor blijft in de klierbuizen en er is geen invasieve groei
Wat is een lobulair carcinoma in-situ
Voorloper van de lubulaire invasieve carcinoom. Deze tumor ontstaat in epitheelcellen van de lobjes van het mammaklierweefsel. De tumor blijft in de klierbuizen en er is geen invasieve groei
Wat is de primaire behandeling van een mammacarcinoom
Operatief. Dit kan borstbesparend zijn (lumpectomie) of een amputatie (mastectomie). Bij borstbesparend wordt de tumor verwijderd en direct een schildwachtklierbiopsie gedaan. Hierna wordt er radiotherapie gegeven. Afhankelijk van de uitslag wordt dit ook aan de oksel gegeven.
Waar hangt de keuze van de typen operatieve behandelingen vanaf
- keuze van de patiënte
- grootte van de mamma
- grootte van de tumor
Wat is de Karnofsky-performance score
Dat is een score die aangeeft op een schaal van nul tot honderd hoe een patient met kanker functioneert. Bij honderd zijn er geen beperkingen en bij nul is de patient dood
Resectabiliteit
Geeft de mogelijkheid van een adequate resectie van de tumor ten opzichte van het gezonde weefsel
Operabiliteit
Geeft aan of een patiënt de juiste uitgangspositie heeft om de narcose en de operatie aan te kunnen.
Hierbij is belangrijk co-morbiditeit, voorgeschiedenis, voedingstoestand en immunologische status
Bloom-Richardson classificatie
Geeft de gradering aan van de invasieve tumor
I: goed gedifferentieerd
II: matig gedifferentieerd
III: slecht gedifferentieerd
Aan de hand van welke factoren wordt bepaald of er radiotherapie, chirurgie of beide wordt gedaan
- Grootte van de tumor
- lokalisatie
- verwacht resultaat
- kans op bijwerkingen
- soort tumor
Waarom is fractioneren zinnig
Hierbij wordt de totaal gegeven dosis verhoogd, maar wordt het gegeven over bepaalde periodes. Het is voor de tumor toxischer dan voor het gezonde weefsel, die hersteld namelijk sneller
Wat zijn acute bijwerkingen van bestraling van de mamma en lymfeklieren
- Jeuk
- gevoelige mamma
- vermoeidheid
- huidreactie
zijn onafhankelijk van de fractiedosis, maar afhankelijk van de totaaldosis
Wat zijn latere bijwerkingen van bestraling van de mamma en lymfeklieren
- gevoelige mamma
- fibrose
- oedeem
- bewegingsbeperking schouder
- hart/longschade
- teleangiëctasieën
Gompertziaanse groeiwijze
Dit is een S-curve die resulteert uit de som van:
* Aantal groeiende cellen
* Aantal cellen in rust
* Aantal afstervende cellen