MGO - Extra-Uteriene Groei Flashcards
Hypertrofie
Het groter worden van cellen, maar de cellen delen zelf niet
Hyperplasie
Vermeerderen van cellen, maar de cellen blijven even groot
Ontwikkeling van bot en kraakbeen
- Foetale fase: ontwikkeling kraakbeen, compact bot vanaf de primaire ossificatieplaats
- Kindertijd: sponzige bot vanaf de secundaire ossificatieplaats
- Adolescentie: bevorderen groeischijven de longitudinale groei tot de jongvolwassenheid
ICP-model
Beschrijft de menselijke groei vanaf de tweede helft van de zwangerschap tot aan de volwassenheid. Deze tijd is opgedeeld in drie additieve en gedeeltelijk overlappende componenten: zuigeling, het kind en de puber.
- zuigeling: voeding van belang voor de groei
- kind: groeihormoon
- puber: geslachtshormonen en groeihormoon samen
Panhypopituitarisme
Een deficiënt van alle hormonen van de hypofysevoorkwab, waardoor er een tekort ontstaat aan bijvoorbeeld ADH. Komt bij meer dan de helft van de monozygote tweelingen voor
Hormonen die in de hypofysevoorkwab worden gemaakt en waar hebben ze invloed op
- GH: botten en andere weefsels
- Prolactine: borstklier
- TSH: schildklier
- ACTH: bijnieren
- LH en FSH: testikels of eierstokken
Hormonen hypofyseachterkwab en waar ze invloed op hebben
- Ocytocine: baarmoeder en borstklier
- ADH/Vasopressine: Nieren
Afgifte van GH
Circadiaans ritme. GH werkt op de lever en de lever reageert daardoor onder andere met de productie van IGF-1
Neuro-endocriene hypothese
In de hersenen bestaat een genetisch vastgesteld punt voor de lichaamslengte. Met het neuro-enddocrien systeem wordt er gekeken naar de verschillen tussen het vastgestelde punt en de daadwerklijke lichaamsgroei. De verschillen kunnen gecorrigeerd worden via het GH-IGF-systeem.
Inhaalgroei wordt gezien als een systematisch, centraal gereguleerd proces. Hierbij worden de eindorganen aangestuurd via de klassieke endocriene routes
Groeiplaat hypothese
Chondrocyten (kraakbeencellen) in de epifysaire plaat worden beschouwd als stamcellen. hoe ouder de groeischijf wordt, hoe langzamer de proliferatie van de chondrocyten zal verlopen.
Inhaalgroei wordt uitgevoerd door de delingssnelheid van chondrocyten terug naar de normale snelheid te brengen. Hier is inhaalgroei een lokaal proces en spelen systematische groeifactoren slechts een bijrol
Wat zijn de voorwaarden voor normale groei
- Voldoende voedingsstoffen in het lichaam
- Groot aantal groeifactoren oor weefsel en een goed functionerend endocrien systeem
- Neuro-endocriene systeem zorgt voor een integratie van al deze groeiregulerende factoren
- Veel psychologische en emotionele factoren kunnen mogelijk een negatief effect hebben op de groei en ontwikkeling
- Eindorgaan zelf moet een normaal groeipotentieel hebben: ziekten en erfelijke factoren kunnen een negatief effect hebben op de ontwikkeling van de eindorganen
Voedingsstoffen en groei
Voedingsfactoren spelen een belangrijke rol bij de regulering van de groei.
* Macronutriënten leveren de bouwstenen en de energie die nodig is voor groei en ontwikkeling
* Micronutriënten zijn belangrijk voor regulerende processen die betrokken zijn bij de groei
Gevolg van ondervoeding
- 43% van de kinderen in ontwikkelingslanden hebben hierdoor een groeiachterstand.
- Marasmus en Kwashiorkor kunnen optreden door ondervoeding. Marasmus komt door eiwit- en energietekort. Kwashiorkor komt door een tekort aan eiwit en leidt tot hypoalbuminemie en oedeem
- Ondervoeding op jonge leeftijd gaat gepaard met groeiachterstand , cognitieve en gedragsstoornissen
Embryonale fase
Deze fase wordt vooral gekenmerkt door hyperplasie. Andere factoren die bijdragen aan de weefsel- en orgaan groei zijn de uitbreiding van de extracellulaire matrix en vergroting van de grootte van bestaande cellen (hypertrofie)
De belangrijkste determinant van de groei is het foetale genoom. Aan het einde van deze fase weegt het embryo zo’n 5 gram.
Foetale fase
Functionele ontwikkeling van verschillende orgaansystemen. Groei door celdeling maakt over het algemeen plaats voor groei door toename van de grootte van bestaande cellen (hypertrofie)
Groei foetus vindt meer plaats in lengte dan in gewicht. De grootste groeipercentages doen zich voor rond de twintigste week van de zwangerschap. In het laatste trimster neemt het gewicht met zo’ 150-200 g per week to
Normale gewicht en lichaamslengte voldragen baby
3500 g en 50 cm
Wat beïnvloed de groei van de foetus
Begin zwangerschap: celproliferatie
Halverwege: celproliferatie en hypertrofie
Op termijn is de groei voornamelijk te wijten aan celhypertrofie
Invloed van teratogeen op cellen tijdens de zwangerschap
Begin: permanente vermindering van het aantal cellen
Later: beperken de groei via celhypertrofie (na geboorte onomkeerbaar)
Invloed van teratogeen op cellen tijdens de zwangerschap
Begin: permanente vermindering van het aantal cellen
Later: beperken de groei via celhypertrofie (na geboorte onomkeerbaar)
Oorzaken van een verlaagd geboorte gewicht
- Roken door de moeder
- Maternale hypertensie
- Maternale Malnutritie
- Drugsgebruik door de moeder
- Overgebruik van insuline voor de diabetes van de moeder
Belangrijkste hormonen die de groei en ontwikkeling beïnvloeden tijdens de postnatale periode
- Groeihormoon (GH): IGF-synthese
- Glucocorticoïden: Groeivertraging
- Schildklierhormoon: Ontwikkeling centraal zenuwstelsel
- Geslachtshormonen: Groei in de pubertijd
- Vitamine D: Botmineralisatie
- Insuline: Regulatie van de glycogeensynthese