Moderne oncologie Flashcards
Een 21-jarige meneer met Ph+ ALL (op dat moment negatief CSF= dus alleen perifeer) wordt behandeld met imatinib. Hij raakt een maand na starten in remissie, maar 3 jaar later ontstaat er een relapse in de hersenen. D) Wat vind je van het voorstel om een andere BCR-ABL-remmer te introduceren?
Dasatinib penetreert beter in CZS, dus dat zou ook een optie kunnen zijn
+ dasatinib is potenter dan imatinib
Wat zou een oorzaak kunnen zijn van ineffectieve HD-MTX?
- Verminderde influx door eenmutaties
- Verhoogde DHFR activiteit
- Verhoogde affiniteit folaatantagonisten
- Verlaagde cellulaire polyglutamatie MTX
Hoe werkt de FOLFOX kuur?
Werking FOLFOX (folinezuur, oxaliplatine, fluorouracil):
Fluorouracil (antimetaboliet): remt enzym thymidylaatsythetase DNA fragmentatie en celdood
Fluorouracil wordt Geincorporeerd in DNA en RNA omdat het lijkt op / analoog is van DNAleidt tot toxische effecten
Folinezuur is een precursor van tetrahydrofoliumzuur (is biologische actieve vorm van foliumzuur) versterkt het cytotoxische effect van fluorouracil dit doet het door binding aan thymidylaatsynthetase wordt te stabiliseren door folinezuur. Dit doet die het weer door verhoging van intracellulaire folaatpool.
OXALIPLATINE (platinumverbinding): veroorzaakt kruisverbindingen/dwarsverbindingen v DNA waardoor DNA synthese wordt verstoord. Oxaliplatin is een platinumverbinding en is een bifunctioneel alkylerende stof, het wordt namelijk na toediening geactiveerd door hydrolyse waarbij reactieve platinacomplexen ontstaan deze gaan een reactie aan met nucleofiele bindingsplaatsen van het DNA.–> veroorzaakt kruisverbindingen/dwarsverbindingen v DNA waardoor DNA synthese wordt verstoord.
+ Bij combinatie met fluoro uracil treedt een synergistisch effect op
Wat zijn bijwerkingen van oxaliplatin en 5FU?
: 5FU: handvoet syndroom en beenmergdepressie
Oxaliplatin: ototoxiciteit, nefrotoxiciteit en emetogeen, diarree obstipatie
Co-medicatie:
Movicolon zo nodig: tegen de obstipatie
- Dexamethason: cortico’s verminderen acuut braken en hebben een gunstig effect op vertraagd braken. Cortico: additief effect en vertraagd braken door remming prostaglandine synthese
- (kan bij 10 op 100 mensen obstipatie geven)tegen de misselijkheid; is een serotonineantagonist en blokkeert serotonine receptoren in het maagdarmkanaal en hersenstam en gaat braakreflex tegen
- Omeprazol of pantoprazol: vanwege gastro intestinale toxiciteit
- Metoclopramide:
Hoe werkt metoclopramide?
dopamine agonist , heeft effect op chemotriggerzone en braakcentrum van de medula
Is een prokinetica: deze bevorderen de maagontlediging door blokkade van dopaminereceptoren in de maagwand en activeert ook cholinereceptoren van de maag.
Hoe werkt het braakcentrum?
Braakcentrum stimuleert diafragma (nervus vrenicus?) en dwarsgestreepte spierweefsel van de buikwand en thorax via de spina zenuw en spierweefsel van de maag en slokdarm via nervus fagus leidt tot kokhalzen en braken.
Extravasatie oxaliplatin
verdunnen / warm houden
Een patient met gemetastaseerd melanoom (overexpressie BRAF wildtype). Is dabrafenib een rationele optie en waarom?
dabrafenib remt B-RAF (alleen de gemuteerde variant)!
Wat is het voordeel van MEK+BRAF remmer?
na alleen BRAF remming is overleving beperkt. Combinatie geeft langere OS
Welke pathway wordt geactiveerd bij RAF remming?
Dat is afhankelijk van de cel, welke pathway geactiveerd wordt (kan ook net zo goed MEK of ERK activeren)
Welke fusie eiwit kan RAS activeren?
EML-ALK en BCR-ABL
Welke bijwerking bij EGFR remmers?
Veel aanwezig in epitheelcellen en de huid: erythreem en diarree
Verschil CML en AML
Bij CML is er een mutatie in de stamcel, het wordt extra gestimuleerd om richting de myeloblast te profileren, dus patiënten hebben dan veel basofielen en eosinofielen. Hier hebben ze genoeg tijd om te rijpen, dus wel functioneel (nadeel is gaat wel ten koste van neutrofielen, rode bloedcellen, en bloedplaatjes. Verschil met AML: acute; dus groei gaat snel, geen tijd om te rijpen, de basofielen en eosinofielen en neutrofielen zijn niet functioneel.
Welke symptomen bij CML/AML
Vermoeidheid en botpijn, blauwe plekken, infecties (minder t en b cellen)
Als stamcellen uitputten botpijn (door migreren van stamcellen naar perifeer bloed om uit te groeien naar de onderstaande cellen in (bloed vakje in tabel) en vermoeidheid door weinig erytrocyten en blauwe plekken
Welk eiwit bij CML?
BCR-ABL (Patienten hebben het fusie eiwit)
Welke behandeling bij BCR-ABL CML/AML?
remming BCR ABL: imatinib
BCR ABL heeft een ATP binding pocket, hier kan ATP aanbinden om fosfaat (energie) te leveren aan BCR abl
Imatinib gaat competitive binding aan ATP , dus geen fosfaat overdraging meer aan tyrosine
Wat is imatinib?
Dirty drug: grijpt aan op meerdere tyrosinekinase remmers , heeft namelijk ook affiniteit met c-kit, BCR-ABL en PDGFR
Imatinib wordt ook off-label gebruikt omdat er gebruik wordt gemaakt van eiwitexpressies
Hoge BCR expressie ondanks gebruik IMATINIB: hoe kan dit?
BCR ABL kan a priori al gemuteerd zijn: bijzondere mutatie waar imatinib niet aan kan binden (zie IC50 waarden van allerlei mutaties bcr abl; wild type heeft goede IC50 (laag).
Welke Patienten hebben baat bij imatinib?
Met lage expressie BCR ABL
Als hoge BCRABL expressie –> lagere OS bij imatinib respons, dan bij weinig expressie BCR ABL
Patienten die lage expressie hebben van BCR-ABL : doen het beter op overal survival ?
Verklaring:
Er kunnen veel mutaties zijn. Wat vaker het geval is dat BCR-ABL zich zo kan selecteren tot de mutante vorm van BCR ABL waar imatinib niet aan bindt.
Welke TRK kies je ? En op basis waarvan? bij CML
IMATINIB : relatief veel OEDEEM , wel goed in prijs
BOSITINIB: DIARREE
Nilotinib: hypo en hyper glykemie ,niet handig bij diabetes
Bijwerkingen zijn levenslang, diarree kan wel minder erg worden. Mutatie start pas nadat je begint met therapie