hc klassieke oncologie Flashcards
Wat is de rationale voor lokale toepassing van folinezuur?
- hoge concentratie folinezuur in slijmvliezen en conjunctiva?
- Zinvol als profylaxe?
Wat is thymidine infuus (ondersteunende maatregel bij high dose MTX)?
dit is een nucleoside-bouwsteen voor DNA die wordt gevormd uit dUMP. Deze reactie wordt gekatalyseerd door het enzym thymidilaatsynthetase. Dit enzym wordt eveneens door MTX geremd, waardoor DNA-replicatie gestoord raakt. thymidine is dus ter vervanging van de door MTX verstoorde endogene aanmaak.
Wat doet glucarpidase (hoe zorgt het ervoor dat het hepatisch geklaard wordt) en wat is het ?
Het is een recombinant enzym, het hydrolyseert het glutamaatresidu van MTX, het wordt dan uiteindelijk hepatisch geklaard (dus nieronafhankelijk).
Wat zijn aandachtspunten bij het geven van glucarpidase?
Aandachtspunt: alleen extracellulair MTX wordt verwijderd, dus let op redistributie mtx. Dus wanneer je spiegels goed lijken kan het zo zijn dat het nog niet in redistributie is en de spiegels nog wel kunnen toenemen
- Folinezuur is zelf ook een substraat voor glucarpidase. Dus tot 2 uur VOOR en 2 uur NA gift GEEEN folinezuur toedienen
- MTX wordt verstoord in immunoasssay door gevormde metabolieten
- Product is niet geregistreerd in EU
Kostbaar
Wanneer is glucarpidase geïndiceerd?
Bij hoge mTX spiegels , ernstige toxiciteit (hier dus afwegen of folinezuur kan), want glucarpidase verwijdert alleen extracellulair MTX en is kostbaar en niet snel bereikbaar (1 dag?)
Wanneer kan je MTX weer opnieuw geven of kan je het überhaupt opnieuw geven?
Na herstel van de nierfunctie (16 dagen gemiddeld tot max 48 dagen)
Bij eerste rechallenge dosisverlaging overwegen
Rechallenge MTX kan meestal wel veilig na herstellen nierfunctie!
Wat zijn de standaard maatregelen bij een MTX intoxicatie?
- Hydratie (met glucose/NaCl of NaCl 0,65% 3L per 24h)
- Alkaliseren
- Folinezuur toedienen
Waarom moet je alkaliseren en hydreren?
- Hyperhydratie en alkalinisering om risico te reduceren *Natriumbicarbonaat 1,4%
- NaCl/glucose 0.45/2.5% + kaliumchloride
- Vereiste urine pH >7.5 ivm uitkristallisatie MTX bij lagere pH
Bij welke groep horen de taxanen, wat is het werkingsmechanisme? Noem ook 2 bijwerkingen
Paclitaxel, docetaxel, (nab) cabazitaxel
Deze behoren tot de celcyclusspecifieke chemotherapie. Door binding aan de B-tubuline en hiermee stabiliseren van de microtubuli (aanmaak>afbraak? afbraak wordt geremd) ontstaat accumulatie van microtubuli –> de celdeling bij G2/M fase stopt.
Kort (uitwerking antwoordmodel): taxanen zijn celcyclusspecifieke chemotherapie. Het bindt aan Beta tubuline en stabiliseert microtubuli netwerk draden en draden worden niet afgebroken (remt afbraak dus). Daarom dubbele hoeveelheid DNA in de kern, cel gaat dan in apoptose, mitosefase stopt.
Wat zijn de nadelen/bijwerkingen van taxanen?
Er is kans op febriele neutropenie, perifere neuropathie (vnl sensorisch), oedeem bij docetaxel (dexametason toedienen)
Allergische reactie!
Welke Taxanen geven allergie? en waarom bevatten ze sommige hulpstoffen
Paclitaxel geeft grootste kans op allergie ivm de hulpstof cremophor
* Paclitaxel: 10%
* Docetaxel: 5%
* Cabazitaxel: <1% → Bias? Phase II in borstkanker → 6%2
* Taxanen zijn slecht oplosbaar → toevoeging emulgatoren
* Paclitaxel: Cremophor EL
* Docetaxel & cabazitaxel: polysorbaat 80
Hoe ontstaan de allergische reactie (werkingsmechanisme)
Dit is niet geheel opgehelderd
Cremophor EL & polysorbaat 80 in vitro zorgt voor complementactivatie → productie van
anaphylatoxines (C3a & C5a) → mestcel/basofielen activatie
* Of IgE-gemedieerde reactie
Welke symptomen ontstaan er bij allergische reactie taxanen?
Treedt (meestal) op tijdens de eerste of tweede kuur
* Ontstaat snel na starten van infuus (immediate hypersensitivity reaction = HSR)
De milde symptomen zijn flushing (blozen?). Andere symptomen zijn borst, nek, rugpijn, dyspneu, buikpijn. De ‘matige’ symptomen zijn bloeddrukdaling, respiratoire symptomen, verminderde zuurstofsaturatie, cardiovasculaire symptomen.
Wat kan je doen bij een allergische reactie ?
Het is belangrijk om premeditatie te geven.
- 12 mg dexametason iv
- 2 mg clemastine iv
Bij een herhaaldelijke gift neemt het risico op nieuwe reactie af.
Normale infusiesnelheid?
Ander methode: desensitisatie= uitputtingsfenomeen mestcellen : 12 stapssschema 1:100 verdunning eerst. elke 15 min wordt de hoeveelheid bij benadering verdubbeld
Indien een ernstige reactie zoals SJS en TEN:dan gNM vermijden!
Casus allergische reactie
Allergische reactie docetaxel, volgens dossier:
* Eerste gift docetaxel → geen problemen
* 2e gift, kort na toediening → RR<90mmHg + dyspnoe en huiduitslag → stop infuus
→ Trok wel snel bij.
* 3e gift (extra premedicatie) → opnieuw allergische reactie → docetaxel geheel
gestopt
→ Ernstige allergische reacties → desensitisatie vereist
Huidtest
* In Radboud geen allergoloog → huidtest zou behandeling uitstellen
Cross-reactiviteit
* Niet onderzocht voor docetaxel, cabazitaxel
* Docetaxel, paclitaxel → variërend afhankelijk van ernst: 10 tot 90%
