Methodologie Flashcards
Hindsight bias
De neiging van mensen om hun vermogen om een uitkomst te voorspellen te overdrijven nadat ze te weten zijn gekomen hoe die toekomst eruit ziet
observationele methode
techniek waarbij een onderzoeker mensen observeert en zijn of haar metingen of indrukken over hun gedrag systematisch vastlegt
etnografie
methode waarbij een onderzoeker probeert een groep of cultuur te begrijpen door die van binnenuit te observeren, zonder de groep zijn eigen normen en waarden op te leggen
interbeoordelaarsbetrouwbaarheid
de mate van overeenkomst tussen de resultaten van twee of meer mensen die onafhankelijk van elkaar een dataset observeren en coderen
analyse van archieven
vorm van observationele methode waarbij de onderzoeker de verzamelde documentatie, oftewel de archieven, van een cultuur onderzoekt
correlationele methode
techniek waarbij twee of meer variabelen systematisch worden gemeten en waarmee wordt vastgelegd wat de relatie is tussen die variabelen
correlatiecoëfficiënt
een maat voor correlatie waarmee je de samenhang kunt vaststellen tussen twee variabelen
vragenlijstonderzoek (survey)
onderzoek waarin aan een representatieve steekproef van mensen (vaak anonieme) vragen gesteld worden over hun attitudes of gedrag
aselecte steekproef
manier om ervoor te zorgen dat een steekproef representatief is voor de populatie doordat iedereen in die populatie evenveel kans heeft om geselecteerd te worden voor de steekproef
at random steekproef (randomisatie)
het willekeurig ordenen of in groepen indelen van een populatie
experimentele methode
methode waarbij de onderzoeker proefpersonen willekeurig aan verschillende condities toewijst en ervoor zorgt dat deze condities identiek zijn met uitzondering van de onafhankelijke variabele
onafhankelijke variabele
de variabele die een onderzoeker verandert of varieert om te zien of dat effect heeft op een andere variabele
afhankelijke variabele
de variabele die de onderzoeker meet om te zien of die wordt beïnvloed door de onafhankelijke variabele; de onderzoeker heeft de hypothese dat de afhankelijke variabele afhangt van de onafhankelijke variabele
interne validiteit
de mate die aangeeft dat de onafhankelijke variabele, en alleen de onafhankelijke variabele, van invloed is op de afhankelijke variabele; dat bereiken we door alle irrelevante variabelen te beheersen en door mensen willekeurig toe te wijzen aan verschillende experimentele condities
overschrijdingskans (p-waarde)
een met statistische technieken berekend getal dat vertelt hoe waarschijnlijk het is dat de resultaten van een experiment bij toeval zijn ontstaan, en niet als gevolg van de onafhankelijke variabele. Resultaten worden significant genoemd als de waarschijnlijkheidswaarde, de kans dat de resultaten het gevolg zijn van toevalsfactoren in plaats van de onderzochte onafhankelijke variabele, minder dan 5 procent is.
waarschijnlijkheidswaarde
de kans dat de resultaten het gevolg zijn van toevalsfactoren in plaats van de onderzochte onafhankelijke variabele
externe validiteit
de mate waarin de resultaten van een onderzoek gegeneraliseerd kunnen worden naar andere situaties en andere mensen
psychologisch realisme
de mate waarin de psychologische processen die worden getriggerd in een experiment lijken op psychologische processen in het dagelijkse leven
alledaags realisme
de mate waarin een experiment lijkt op situaties in het dagelijks leven
coverstory
beschrijving van het doel van het onderzoek die proefpersonen te horen krijgen, maar die anders is dan het werkelijke doel. Wordt verteld om het psychologische realisme van het onderzoek te waarborgen
veldexperiment
experimenten die in een natuurlijke setting plaatsvinden in plaats van in een laboratorium
basisdilemma van de sociaal psycholoog
het compromis tussen interne en externe validiteit bij het doen van onderzoek; het is zeer moeilijk om een experiment uit te voeren waarvan zowel de interne (alle irrelevante variabelen onder controle) als externe validiteit (generaliseerbaarheid naar andere situaties en mensen) groot zijn
replicatie
herhaling van het onderzoek met proefpersonen uit een andere populatie of in een andere setting
meta-analyse
statistische techniek waarmee je het gemiddelde van de resultaten van twee of meer onderzoeken kunt berekenen om te zien of het effect van een onafhankelijke variabele betrouwbaar is
fundamenteel onderzoek
onderzoek dat is gericht op het vinden van het beste antwoord op de vraag waarom mensen zich gedragen zoals ze zich gedragen, puur uit intellectuele nieuwsgierigheid en zonder stil te staan bij mogelijke toepassingen van deze kennis
toegepast onderzoek
onderzoek dat is gericht op het oplossen van een specifiek maatschappelijk probleem
crosscultureel onderzoek
onderzoek waarbij proefpersonen afkomstig zijn uit verschillende culturen, om te zien of de psychologische processen waarin men geïnteresseerd is in beide culturen aanwezig zijn, of dat ze specifiek zijn voor de cultuur waarin mensen zijn opgegroeid
evolutietheorie
een concept dat Charles Darwin ontwikkelde om te verklaren waarom dieren zich aan hun omgeving aanpassen
geïnformeerde toestemming (informed consent)
uitgesproken bereidheid om deel te nemen aan een experiment nadat de proefpersoon van tevoren volledig geïnformeerd is over de aard van het experiment
misleiding
proefpersonen worden met opzet verkeerd geïnformeerd over het werkelijke doel van een onderzoek of over de gebeurtenissen die zullen plaatsvinden
debriefing
het proces waarbij proefpersonen na afloop van een experiment te horen krijgen wat het werkelijke doel van het experiment was en wat er precies is gebeurd
