Melting Flashcards
hvernig cnacer er ristilcancer?
langoftast adenocarcinoma (frá adenomatous sepum)
verða adenomatous separ að cancer?
ekki oft en villous verri en tubular
áhættuþættir ristilcancers? (8)
1) adenomautos separ
2) IBD (frekar CU)
3) fjölsksaga
4) litlar trefjar í mat
5) FAP
6) Turcot syndrome
7) Peutz-Jeghers
8) Lynch I eða II
einkenni ristilcancers? (4)
1) járnskortsanemia
2) blóð í hægðum
3) breyting á hægðavenjum
4) kviðverkir
einkenni æxlis ´iendaþarmi? (2)
1) rautt blóð
2) tenesmus (tilfinning um ókláraðar hægðir)
hversu oft fjarmeinvörp við greiningu ristilcancers?
20% tilfella
gerðir af polypum í ristli? (5)
1) nonneoplastic
2) hyperplastic (óþarfi að taka)
3) juvenile (teknir)
4) inflammatory (í CU)
5) adenomatous
hvað veldur diverticulosis?
aukinn intraluminal þrýstingur í ristli, aðallega lágar trefjar í mataræði
hvar í ristli kemur divertiuclosis oftast?
sigmoid colon
meinmyndun í derviticultitis?
saur teppist í pokanum,eroision og microperforation
einkenni diverticulitis? (2)
hiti og verkur í vinstri fossu
komplikationir diverticulitis? (4)
1) abscess
2) fistula
3) obstruction
4) perforation
dilateraðar venur/missmíð í submucosu í þörmum, oftast í ristilvegg?
angiodysplasia
hvað er heyde syndrome?
angiodysplaisa í þörmum og aorta stenosa saman
einkenni angiodysplasiu í ristli?
blæðing per rectum
hvað er krónísk ischemia í görn?
iscemiskur verkur við mat, eins og í stabílli anginu
hvað er Ogilvie syndrome?
obstruction í ristli án mekanískrar ástæðu. (kallað acute megacolon)
tímarammi pseudomembranous colitis?
fljótlega - 6 vikur eftir að sýklalyf byrja
hvar kemur volvulus í ristli oftast?
í sigmoid colon
einkenni volvulus í ristli? (4)
1) colic verkur
2) þaninn kviður
3) hægðastopp
4) ógleði og uppköst
rtg kviður af volvuus synir? (10)
1) omega loop sign fyrir sigmoid
2) coffe bean sign fyrir cecum volvulus
orsakir skorpulifur? (10)
1) alkóhól
2) hep B og C
3) NASH
4) lifrartoxísk lyf (paracetamol)
5) autoimmune
6) PBC
7) hemochromotosa
8) Wilson
9) hægri hjartabilun
10) alfa-1-antitrypsin skortur
einkenni skorpulifur? (6)
1) gula
2) spider nevi
3) fetor hepaticus
4) palmar erythema
5) clubbing
6) gynecomastia
blóðprufr f skorpulifur? (3)
1) lifrarprufur
2) albúmín
3) INR
komplikationir skorpulifur? (9)
1) portal háþrýstingur
2) varicur í vélinda
3) ascites
4) hepatic encephalopathy
5) hepatorenal syndrome
6) spontaneous bacterial peritonitis
7) hyperestrinism
8) minni virkini storkukerfisins
9) lifrarkrabbamein
portal háþrýstingur veldur..? (5)
1) miltisstækkun
2) ascties
3) æðahnútum í vélinda
4) gyllinæð (æðahnútar í endaþarmi
5) caput medusae
ástæður fyrir ascites í skorpulifur? (3)
1) portal háþrýstingur
2) hypoalbuminemia
3) æðavíkkun -> RAAS -> aukin vökvasöfnun
einkenni á ascites
þaninn kviður og shifting dullness
hvað veldur hepatic encephalopathiu?
skert niðurbrot eiturefna, aðallega ammóníaks.
Svo er oft eitthvað sem setur það af stað, t.d. slævandi lyf
hvað er asterixis?
flapping tremor
einkenni hepatic encephalopathiu? (4)
1) rugl
2) asterixis
3) hyperreflexia
4) fetor hepaticus
hvað er fetor hepaticus?
1) breath of death (ammoníum í lungum)
meðf við hepatic encepahopathiu?
lactulosi til að auka útskilnað ammoníaks
afh bila nýrun í lifrarbilun?
vegna skorts á blóðflæði til nýrna
algengasta bakt sem veldur spontaneous bacterial peritonitis?
E.coli
hvað skilar kopar út?
ceruloplasmin
hvað ser maðr í augum í wilson?
kayser-flseicher hringi
einkenni hemochromatosis? (7)
1) hækkuð lifrarensím
2) sykursýki
3) cardiomyopathiur
4) liðbólgur
5) hyperpigmentation í húð
6) hypothyroidismi
7) þreyta
hvað veldur adenoma í lifur? (3)
1) pillan
2) kynlíf
3) anabólískir sterar
algengustu góðkynja lifraræxlin?
cavernous hemangioma
3 góðkynja fyrirferðir í lifur?
1) adenoma
2) cavernous hemangioma
3) focal nodular hyperplasia
áhættuþættir hepatocellular carcinoma? (5)
1) skorpulifur
2) alfa-1antityrypsin skortur
3) hemochromatosis
4) wilsons
5) reykingar
einkenni lifrarcancers? (3)
1) kviðverkir
2) lifrarstækkun
3) cahcexia
hvað er gott til að skima eftir lifrarcancer?
alfa-fetóprótein (hækkar í 40-70% HCC)
hvað veldur NASH? (3)
1) offita
2) hyperlipidemia
3) sykursýki
sullaveikibandormurinn Echinococcus granulosus veldur í lifur..?
hydatid lifrarcystum
dökkt þvag og fituskita =
conjugeruð bilribin gula
ókonjugerað bilirubin ->?
MTK áhrif
heppileg flokkun á gulu?
hepatocellular og cholestatísk
Gilberts og Crigler-Najjar er?
galli í UDP glucuronyl transferasa (minnkuð upptaka inn í lifur)
(þannig ókonjugerað bilirubin->MTK)
hvað veldur gulu með konjugeruðu bilirubini? (8)
(hepatocellular) 1) lifrarbólga 2) skorpulifur 3) dubin-johnson og Rotor 4) lyf (cholestatic) 5) PBC 6) PSC 7) Gallsteinar 8) Krabbamein í gallvegum
hvað á að mæla ef gula? (6)
1) bilirubin
2) lifrarprufur
3) albúmín
4) INR
5) haptóglóbín
6) LDH (ef hemolytisk)
lifrarprufu hækkanir (ABCDEFGHI)
1) Autoimmune
2) B hep
3) C hep
4) Drugs
5) Ethanol
6) Fatty liver
7) Growths (tumorar)
8) Hemodynamic
9) Iron
semsagt veirur, autoimmune, lyf, áfengi, cancer og járn
munur á ALP og GGT?
ALP er líka frá beinum og görn og GGT staðfestir að sé frá gallvegum