Melting Flashcards

1
Q

hvernig cnacer er ristilcancer?

A

langoftast adenocarcinoma (frá adenomatous sepum)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

verða adenomatous separ að cancer?

A

ekki oft en villous verri en tubular

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

áhættuþættir ristilcancers? (8)

A

1) adenomautos separ
2) IBD (frekar CU)
3) fjölsksaga
4) litlar trefjar í mat
5) FAP
6) Turcot syndrome
7) Peutz-Jeghers
8) Lynch I eða II

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

einkenni ristilcancers? (4)

A

1) járnskortsanemia
2) blóð í hægðum
3) breyting á hægðavenjum
4) kviðverkir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

einkenni æxlis ´iendaþarmi? (2)

A

1) rautt blóð

2) tenesmus (tilfinning um ókláraðar hægðir)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

hversu oft fjarmeinvörp við greiningu ristilcancers?

A

20% tilfella

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

gerðir af polypum í ristli? (5)

A

1) nonneoplastic
2) hyperplastic (óþarfi að taka)
3) juvenile (teknir)
4) inflammatory (í CU)
5) adenomatous

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

hvað veldur diverticulosis?

A

aukinn intraluminal þrýstingur í ristli, aðallega lágar trefjar í mataræði

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

hvar í ristli kemur divertiuclosis oftast?

A

sigmoid colon

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

meinmyndun í derviticultitis?

A

saur teppist í pokanum,eroision og microperforation

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

einkenni diverticulitis? (2)

A

hiti og verkur í vinstri fossu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

komplikationir diverticulitis? (4)

A

1) abscess
2) fistula
3) obstruction
4) perforation

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

dilateraðar venur/missmíð í submucosu í þörmum, oftast í ristilvegg?

A

angiodysplasia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

hvað er heyde syndrome?

A

angiodysplaisa í þörmum og aorta stenosa saman

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

einkenni angiodysplasiu í ristli?

A

blæðing per rectum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

hvað er krónísk ischemia í görn?

A

iscemiskur verkur við mat, eins og í stabílli anginu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

hvað er Ogilvie syndrome?

A

obstruction í ristli án mekanískrar ástæðu. (kallað acute megacolon)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

tímarammi pseudomembranous colitis?

A

fljótlega - 6 vikur eftir að sýklalyf byrja

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

hvar kemur volvulus í ristli oftast?

A

í sigmoid colon

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

einkenni volvulus í ristli? (4)

A

1) colic verkur
2) þaninn kviður
3) hægðastopp
4) ógleði og uppköst

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

rtg kviður af volvuus synir? (10)

A

1) omega loop sign fyrir sigmoid

2) coffe bean sign fyrir cecum volvulus

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

orsakir skorpulifur? (10)

A

1) alkóhól
2) hep B og C
3) NASH
4) lifrartoxísk lyf (paracetamol)
5) autoimmune
6) PBC
7) hemochromotosa
8) Wilson
9) hægri hjartabilun
10) alfa-1-antitrypsin skortur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

einkenni skorpulifur? (6)

A

1) gula
2) spider nevi
3) fetor hepaticus
4) palmar erythema
5) clubbing
6) gynecomastia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

blóðprufr f skorpulifur? (3)

A

1) lifrarprufur
2) albúmín
3) INR

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

komplikationir skorpulifur? (9)

A

1) portal háþrýstingur
2) varicur í vélinda
3) ascites
4) hepatic encephalopathy
5) hepatorenal syndrome
6) spontaneous bacterial peritonitis
7) hyperestrinism
8) minni virkini storkukerfisins
9) lifrarkrabbamein

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

portal háþrýstingur veldur..? (5)

A

1) miltisstækkun
2) ascties
3) æðahnútum í vélinda
4) gyllinæð (æðahnútar í endaþarmi
5) caput medusae

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

ástæður fyrir ascites í skorpulifur? (3)

A

1) portal háþrýstingur
2) hypoalbuminemia
3) æðavíkkun -> RAAS -> aukin vökvasöfnun

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

einkenni á ascites

A

þaninn kviður og shifting dullness

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

hvað veldur hepatic encephalopathiu?

A

skert niðurbrot eiturefna, aðallega ammóníaks.

Svo er oft eitthvað sem setur það af stað, t.d. slævandi lyf

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

hvað er asterixis?

A

flapping tremor

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

einkenni hepatic encephalopathiu? (4)

A

1) rugl
2) asterixis
3) hyperreflexia
4) fetor hepaticus

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

hvað er fetor hepaticus?

A

1) breath of death (ammoníum í lungum)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

meðf við hepatic encepahopathiu?

A

lactulosi til að auka útskilnað ammoníaks

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

afh bila nýrun í lifrarbilun?

A

vegna skorts á blóðflæði til nýrna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

algengasta bakt sem veldur spontaneous bacterial peritonitis?

A

E.coli

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

hvað skilar kopar út?

A

ceruloplasmin

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

hvað ser maðr í augum í wilson?

A

kayser-flseicher hringi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

einkenni hemochromatosis? (7)

A

1) hækkuð lifrarensím
2) sykursýki
3) cardiomyopathiur
4) liðbólgur
5) hyperpigmentation í húð
6) hypothyroidismi
7) þreyta

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

hvað veldur adenoma í lifur? (3)

A

1) pillan
2) kynlíf
3) anabólískir sterar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

algengustu góðkynja lifraræxlin?

A

cavernous hemangioma

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

3 góðkynja fyrirferðir í lifur?

A

1) adenoma
2) cavernous hemangioma
3) focal nodular hyperplasia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
42
Q

áhættuþættir hepatocellular carcinoma? (5)

A

1) skorpulifur
2) alfa-1antityrypsin skortur
3) hemochromatosis
4) wilsons
5) reykingar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
43
Q

einkenni lifrarcancers? (3)

A

1) kviðverkir
2) lifrarstækkun
3) cahcexia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
44
Q

hvað er gott til að skima eftir lifrarcancer?

A

alfa-fetóprótein (hækkar í 40-70% HCC)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
45
Q

hvað veldur NASH? (3)

A

1) offita
2) hyperlipidemia
3) sykursýki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
46
Q

sullaveikibandormurinn Echinococcus granulosus veldur í lifur..?

A

hydatid lifrarcystum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
47
Q

dökkt þvag og fituskita =

A

conjugeruð bilribin gula

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
48
Q

ókonjugerað bilirubin ->?

A

MTK áhrif

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
49
Q

heppileg flokkun á gulu?

A

hepatocellular og cholestatísk

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
50
Q

Gilberts og Crigler-Najjar er?

A

galli í UDP glucuronyl transferasa (minnkuð upptaka inn í lifur)
(þannig ókonjugerað bilirubin->MTK)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
51
Q

hvað veldur gulu með konjugeruðu bilirubini? (8)

A
(hepatocellular)
1) lifrarbólga
2) skorpulifur
3) dubin-johnson og Rotor
4) lyf
(cholestatic)
5) PBC
6) PSC
7) Gallsteinar
8) Krabbamein í gallvegum
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
52
Q

hvað á að mæla ef gula? (6)

A

1) bilirubin
2) lifrarprufur
3) albúmín
4) INR
5) haptóglóbín
6) LDH (ef hemolytisk)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
53
Q

lifrarprufu hækkanir (ABCDEFGHI)

A

1) Autoimmune
2) B hep
3) C hep
4) Drugs
5) Ethanol
6) Fatty liver
7) Growths (tumorar)
8) Hemodynamic
9) Iron

semsagt veirur, autoimmune, lyf, áfengi, cancer og járn

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
54
Q

munur á ALP og GGT?

A

ALP er líka frá beinum og görn og GGT staðfestir að sé frá gallvegum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
55
Q

Bráður lifrarskaði er skilgreindur út frá..?

A

prothrombin tíma: INR>1,5

alltaf að mæla INR!!

56
Q

orsakir ALP hækkunar? (5)

A

1) æxli
2) gallsteinn
3) PBC, PSC
4) fyrirferð
5) lyf

57
Q

hvað veldur bráðum lifrarskaða? (3)

A

1) lyf, langalgengast
2) veirur
3) autoimmune
annað sjaldgæft

58
Q

hvað er gefið við paracetamól eiturn?

A

acetylcystein

59
Q

dánarorsakri í bráðir lifrarbilun? (2)

A

1) heilabjúgur

2) sepsis

60
Q

hvert leiðir cholelithiasis verkur?

A

í hægri öxl

61
Q

gerðir af gallsteinum?

A

kólesteról og pigment

62
Q

áhþættir kólesteról steina? (7)

A

offita, diabetes, hyperlipidemia, pillan, crohns, skorpulifur, aldur

63
Q

hve margir með gallsteina fá cholecystitis?

A

10%

64
Q

einkenni cholesystitis?

A

stöðugur RUQ sársauki, og pós murphys

65
Q

hvað heita steinar í gallvegum fræðilega?

A

choledocholithiasis

66
Q

einkenni á steinum í gallvegum?

A

oft einkennalaust en svo skyndilega cholangitis eða brisbólga

67
Q

f. hvað er charcots tirad

A

cholangitis

68
Q

hvað er reynolds pentad?

A

charcots + septic shock og breyttur mental status

69
Q

horufr í gallblöðrucancer?

A

mjög slæmar

70
Q

pbc eða psc í CU

A

psc

71
Q

lýsa pbc

A

autoimmune lifrarsjúkd þar sem intrahepatic lifrargangar eyðileggjast

72
Q

einkenni pbc? (7)

A

1) þreyta
2) kláði (snemma)
3) gula (seint)
4) RUQ óþægind
5) xanthoma
6) beinþynning
7) portal htn

73
Q

hallmark fyrir pbc?

A

AMA (anti mitochondrial antibody) nánast alltaf pos.

74
Q

skorpulifur vegna langvarandi gallvegaobsturciotn kallast

A

secondary biliary cirrhosis

75
Q

3 týpur af cholangiocarcinoma

A

1) prox þriðj: = klatskin tumor, slæmar horfur
2) distal utan lifrar(oftast skurðtækt)
3) innan lifrar (sjaldgæft)

76
Q

áhættuþættir cholangiocarcinoma? (3)

A

1) PSC og CU
2) cystur í choledochus
3) sníkjudýrs sýking

77
Q

hvað er biliary dyskinesia?

A

dysfunction í sphincter of Oddi (þ.e. gallkólík án gallsteina)

78
Q

hvað er carcinoid æxli. 3 punktar

A

1) frá neuroendocrine frumum
2) seyta serotonin
3) oftast í botnlanga

79
Q

hvað er carcinoid syndrome

A

of mikil serotonin seytun ->roði á húð, niðurgangur, mæði

80
Q

meðferð við krónískri brisbólgu? (5)

A

1) verkjalyf,
2) brisensím og H2 blokkar til að hindra niðurbrot ensímanna
3) insúlín
4) lágfitumataræði
5) skurðaðgerð

81
Q

kompliaktionrir krónískrar brisbólgu? (5)

A

1) sykursýki
2) b12 skortur
3) lokun á choledochus
4) ascites
5) briscancer

82
Q

áhættuþættir briskrabbameins? (5)

A

1) reykingar
2) áfengi
3) krónískur pancreatitis
4) sykursýki
5) alkóhólismi

83
Q

efri blæðing orsakir? (8)

A

1) ætisár
2) krabbamein
3) GERD
4) varicur í vélinda eða maga
5) mallory-weiss
6) NSAIDS
7) blóðþynning
8) angiodysplasia

84
Q

blóðug uppköst heita?

A

hematemesis

85
Q

hvað þýðir ef kaffikorgslituð uppköst?

A

minni blæðing

86
Q

hvað hækkar í UGI blæðingu?

A

urea

87
Q

meðferð við h.pylori?

A

amixicillin+clarithromycin

88
Q

diffdx fyrir blæðingu frá neðri meltingarvegi? (6)

A

1) diverticulosis
2) angiodysplasia
3) ischemiskur colit
4) IBD
5) ristilcancer
6) gyllinæð eða anal fissura

89
Q

hvað heitir rautt blóð um endaþarm?

A

hematochezia

90
Q

meðferð við neðri blæðingu? (2)

A

1) sjúkl stabíll (súrefni, vökvi, blóð)

2) ristilspeglun, taka polypa eða brenna og sprauta inn vasocnostrictors

91
Q

orsakir GERD? (4)

A

1) LES slakar þegar á ekki að slaka (algengast)
2) skertur samdráttur í vélinda
3) obstruction í maga
4) hiatus hernia

92
Q

gullstandar greining á GERD?

A

24 klst pH mæling

93
Q

hvað er NERD?

A

non erosive reflux diesase, endoscopy neg en samt með bakflæði (svarar verr PPI)

94
Q

tvær gerðir af vélindakrabbameini?

A

1) squamouc cell carcinoma

2) adenocarcinoma

95
Q

áhættuþættir vélindacancers eftir gerðum? (5)

A

-Flöguþekju
1) áfengi
2 tóbak og
3) HPV
4) achalasia
-Adeno
5) bakflæði

96
Q

einkenni vélindacancers? (7)

A

1) dyspahgia
2) þyngdratp
3) odynophagia (verkur við kyngingu)
4) blóðug uppköst
5) hæsi
6) aspirationlungnabólgur
7) brjóstverkur

97
Q

eiknenni eosinophilic esophagitis? (3)

A

1) ung börn fá uppköst
fullorðnir fá
2) dyspagiu
3) brjóstverk

98
Q

er eosinophilia í eosinophilic esophagitis?

A

sjaldan

99
Q

orsakir achalasiu (3)

A

1) oftast idiophatilskt
2) magakrabbamein
3) chagas sjkd.

100
Q

hvernig er dyspahgia ólík í vélindacancer og achalasiu?

A

cancer: auðveldara að kyngja vatni
achalasia: jafn erfitt að kyngja öllu

101
Q

mefð við achaliasu

A

sprauta botulinum toxin í vélinda

102
Q

lyf við dreifðum spasma í vélinda?

A

nítröt, Ca ganga blokkar, TCA

103
Q

2 týpur af hiatus hernia

A

1) sliding, 90%, maga-vélindamótin hernia

2) paraesophageal, sjadlgæft, maginn herniar bara, hætulegt

104
Q

einkenni hiatus herniu? (3)

A

1) brjóstsviðið
2) brjóstverkur
3) dysphagia

105
Q

hverjir fá boerhaave?

A

alkóhólistar og búlimúsjúklingar

rof á vélinda bara ef uppköst eru orsökin

106
Q

einkenni rofs á vélinda? (9)

A

1) sársauki í brjósti/öxl
2) tachycardia
3) hypotension
4) tachypnea
5) mæði
6) hiti
7) Hamman (brak í mediastinum við hartslátt)
8) pneumothorax
9) fleiðruvökvi

107
Q

meðfer við rofi á vélinda?

A

fasta, h2 blokkar, sýklalyf og vökvi (eða aðgerð ef óstabíll)

108
Q

lýsa plummer-vinson syndrome (3)

A

1) esophagial webs (þunnar himnur úr normal vef) valda dyspahgiu og sársauka.
2) Í proximal vélinda
3) stórauknar líkur á cancer í munni, pharynx eða vélinda

109
Q

munur á verk við maga og skeifugarnarsár?

A

skefiugarnarsár hverfur við að borða.

magasár hverfur ekki við að borða

110
Q

greining á h.pylori?

A

biopsy eða urea breath test

111
Q

orsakir f. akút magabólgu? (6)

A

1) nsaids
2) h.pylori
3) áfengi
4) reykingar
5) koffín
6) lost

112
Q

orsakir f. krónískum gastrit? (2)

A

oftast h.pylori, einnig autoimmune (->pernicious anemia)

113
Q

algengasti staður fyrir primer lymphoa í meltingarvegi?

A

magi (maltoma)

114
Q

einkenni iðraólgu? (5)

A

1) niðurgangur eða hægðatregða
2) krampakenndur diffuse kviðverkur sem lagast vð hægðir amk 1x í viku síðustu 3 mánuði
3) þunglyndi og kvíði
4) verstir á morgnana
5) uppþemba, þaninn kviður, vindgangur

115
Q

rauð flögg í kviðverk? (9)

A

1) abnormal líkamsskoðun
2) hiti
3) jákvætt hemoccult
4) þyngdartap
5) eldri sjúkl
6) vaknar á nóttunni
7) hbk hækkun
8) anemia
9) bólguparametrar

116
Q

genabreytingar í celiacs? (2)

A

1) HLA-DQ2

2) HLA-DQ8

117
Q

hvaða sjúdómum tnegist celiacs? (5)

A

1) microscopic colit
2) IgA skorti
3) hepatitis
4) arhtirits
5) GERD

118
Q

hvaða krabbameinum er aukin áhætta hjá celiac sjúklingum? (3)

A

1) lymphoma
2) meltingarvegs krabbamein
3) lifrarcancer

119
Q

meltingarvegs einkenni celicacs? (9)

A

1) osmótískur niðurgangur
2) fituskita
3) þyngdartap
4) þaninn kviður
5) slappleiki
6) kviðarónot
7) apthoid stomatitis
8) lélegur tannglerungur
9) mjólkuróþol

120
Q

malabsorption einkenni celiacs? (3)

A

1) beinþynning (d-vít)
2) blæðingar (k-vít)
3) macrocytic anemia (b12 og fólat)

121
Q

önnur einkenni celiacs? (5))

A

1) dermatitis herpetiformis útbort (mjög spesifíks en sjaldgæf)
2) þreyta (algengt)
3) ófrjósemi
4) ataxia (viljastýrðu)
5) hækkun á transaminösum (alat og asat)

122
Q

blóðpr í celiacs? (6)

A

1) anemia
2) lækkað járn
3) lækkað fólat
4) lækkað b12
5) lækkað calcium
6) lækkuð vítamín

123
Q

hvar er tekin bíopsía í celiacs?

A

úr proximal smágirni

124
Q

hvað sér maður í bíopsíu í celiacs? (4)

A

1) brotthvarf villi
2) bólgufrumu-infiltration
3) cryptu hyperplasia
4) intraepithelial lymphocytar

125
Q

þættir í greiningu á celiacs?

A

1) blóðpr
2) bíopsía
3) erfðarannsóknir

126
Q

meðferð við ceilacs? (2)

A

1) glúteinfrítt fæði

2) leiðrétta vannæringu

127
Q

hvernig lýsir hveitiofnæmi sér?

A

neikvæð glútein blóðrannsókn og biopsiur en jákvætt IgE er til

128
Q

hvernig lýsir non-celiac glutein sensitivity sér?

A

Öll próf eru neikvæð en einhver einkenni eru við neyslu glúteins. (kannski IBS í gangi)

129
Q

hvað veldur Whipple sjúkdómi?

A

trophyrema whipplei sýking

130
Q

hvað er að gerast í whipple?

A

bólga sem skemmir villi í smágirni

131
Q

greining á whipple?

A

bíopsía - PAS jákvæðir macrophagar í lamina propria með gram pos stöfum

132
Q

meðferð við whipple?

A

sýklalyf í 1-2 ár

133
Q

hvað veldur tropical sprue?

A

óþekkt orsök, eitthvað pathogen í hitabeltinu

134
Q

einkneni tropical sprue?

A

svipuð celiacs (ng, þyngdartap, krampar, þreyta, malabsorption)

135
Q

greining á tropical sprue?

A

flöt villi í makroscopiu

136
Q

erum tropical sprue, whipple og celiacs allir með svipaða meinmyndun og svipuð einkenni?

A