Blóð Flashcards
einkenni anemiu? (10)
1) fölvi
2) áreynslumæði
3) hypetension
4) tachycardia
5) höfuðverkur
6) þreyta
7) einbeitingarleysi
8) niðurgangur
9) ógleði
10) vægir kviðverkir
hvað er pseudoanemia?
lækkun í hgb og hct út af vökvagjöf
hækkaðir reticulocytar þýðir?
hemolysa eða blæðing (og mergurinn er að svara)
hvað er sideroblastic anemia? (2)
1) galli í járnmetabólísma í rbk.
2) arfengt eða lyf eða alkóhól eða eytranir eða krabbamein
3) sideroblastar í beinmerg
hvernig lítur anemia of chronic disease út? (3)
1) lágt járn
2) hátt ferritín
3) oftast normocyt en líka microcyt
hvað er aplastic anemia? (3)
1) pancytopenia vegna beinmergsbilunar
2) oftast idiopathis, eða geislun, lyf, veirur, efnamengun
3) normocyt og hypocellular mergur
hvar er b12 geymt og hve lengi
í lifur
3 ár
hvað heitir anemia vegna intrinsic factor autoimmune?
pernicious anemia
orsakir b12 skorts? (4)
1) pernicious anemia
2) grænmfæði
3) alkóhólismi
4) crohns
einkenni b12 skorts anemiu? (7)
1) almenn anemiu einkenni
2) sár á tungu
3) stomatitis
4) glossitis
5) neuropathia (vantar stöðu og titringsskyn, ataxia, upper motor neuron signs)
6) incontinence
7) dementia
hvað eru upper motor neuron signs? (3)
1) hyperreflexia
2) máttleysi
3) babinski
fólatbirgðir klárast á.?
3 mánuðum
fólat kemur úr?
grænu grænmeti
orsakir fólatsskorts? (5)
1) tea and toast diet
2) alkóhólismi
3) sýklalyf
4) methotrexate
5) flogalyf
einkenni fólatsskorts? (3)
1) anemíu einkenni
2) tungusár
3) glossitis og stomatitis
hver er munurinn á einkennum b12 skorts og fólatsskorts?
Það er neuropathia í b12 en EKKI í fólatskorti
minnirs: það eru 12 heilataugar
orsakir hemolytiskrar anemiu? (4+3)
utan rbk
1) gervilokur í hjarta
2) bruni
3) eitur
4) sýkingar
innan rbk:
5) sickle cell anemia
6) hereditary spherocytosis
7) G6PD skortur
sickle cell anemia á ísl?
sigðkornablóðleysi
lífslíkur með sickle cell anemiu?
skerðast um 25-30 ár nema arfblendnir afríkubúar fá normal lífslengd vegna vernd gegn malaríu.
einkenni og fylgikvillar sickle cell anemiu? (13)
1) gula
2) fölvi
3) gallsteinar
4) hjartabilun
5) krísur við veirusýkingar (parvo b19 sérstakl)
6) miklir beinverkir vegna beininfarkta
7) necrosa í rist og handarbaki
8) infarctar í lungum
9) priapism
10) stroke
11) papillary necrosa í nýrum
12) akút abdomen
13) seinþroski
meðferð við sickle cell anemiu? (3)
(1) forðast þunnt loft
2) sýkingavarnir
3) fólat og hydroxyurea (eykur hb)
afh veldur hereditary spherocytosis hemolysu?
því miltað hreinsar upp spherical rbk
hvað veldur köstum í g6pd skorti? (3)
oxunarálag:
1) fava baunir (enda kallað favismi)
2) sýking
3) súlfalyf
getur autoimmun hemolýtíska anemia verið sekúndert?
Já getur verið sekúndert við krabbamein, lyf, sýkingar
í hvað skiptist autoimmun hemolýtisk anemía? (2)
1) Heit - binst við 37°
2) Köld - binst við 0-5°
meðferð við autoimmun hemolýtísk anemiu? (2)
Heit - sterar, militsnám, ónæmisbæling
Köld - forðast kulda
hvað er paroxysmal nocturnal hemoglobulinuria?
skortur á próteinum sem tengja komplement og rbk -> aukið niðurbrot rbk af komplement kerfinu
Orsakir thrombocytopeniu? (2)
1) Minnkuð framleiðsla
- Tumarar, hvítblæði, lyf, sýking
2) Aukin eyðilegging
- Lyf, SLE, HIV, DIC
nefna 5 thrombocytopeniur
1) immune (idiopathic) thrombocytopenic purpura
2) thrombotic thrombocytopenic purpura (TTP
3) heparin-induced thrombocytopenia
4) Bernard-Soulier syndrome
5) Glanzmann thrombasthenia
munurinn á akút og krónískum immune (idiopathic) thrombocytopenic purpura?
1) akút kemur í börnum eftir veirusýkingu, hverfur
2) krónískt kemur í fullorðnum (konum) og hverfur sjaldan
lýsa TTP
skortur á ADAMTS13 sem klýfur von Willebrands factor -> microthrombar loka smáum æðum.
lýsa heparin-induced thrombocytopenia
Mótefni myndast gegn heparin-blóðflögucomplex þegar heparin er gefið (nema ekki low molecular)
hvað er Bernard-Soulier syndrome?
autosomal víkjandi galli í viðloðun blóðflagna við endothel (GPIb-IX skortur)-> klumpun blóðflagna og DVT
hvað er Glanzmann thrombasthenia? (2)
1) autosomal víkjandi galli í samklumpun blóðflagna (skortur á GPIIb-IIIa) -> storkutími er lengdur
2) fjöldi blóðflagna er eðlilegur
hvernig blæðingar koma af galla í storkukerfinu?
Alvarlegar blæðingar, oft innvortis. Því storkutappinn myndast í fyrstu en fíbríntappinn kemur ekki til að loka sárinu
Hvað er Von Willebrands sjúkdómur?
skortur á von Willebrand faktor
Algengasti arfgengi storkugallinn?
Von willebrands sjúkdómur
hvað gerir von willebrands faktor?
tekur þátt í storku, blóðflögur bindast við hann í byrjun storkuferilsins
3 týpur af vW sjúkdómi?
eftir því hve mikið er af vWF
hvað er hemarthrosis?
blæðing inn í lið
munur á vW sjúkdóm og hemophilum í einkennum?
vægari blæðingar í VW
einkenni vW sjúkdóms?
1) blæðignar frá húð og slímhúðum
2) óeðlilega miklar tíðablæðingar
týpur af hemophilium?
A og B
Hvað er dreyrasýki?
Hemophilia A. Skortur á faktor VIII
einkenni á hemophiliu?
alvarlegar blæðingar, hemarthrosur, innankúpublæðingar, blóðmiga
hvað er desmopressin?
antidiuretic lyf sem eykur líka vW framleiðslu
munurinn á hemophiliu A og B?
A er algengari. Desmopressin hjálpar ekki í B
algengasta orsök DIC?
gram neg sepsis
orsakir K vítamíns skorts? (4)
1) breiðspektra sýklalyf
2) næring í æð
3) malabsorption
4) warfarin
hvaða storkuprótein eru framleidd í lifur?
öll nema vWF
hvaða gallar valda aukinni blóðstorku? (7)
1) antithrombin III skortur
2) antiphospholipid antibody syndrome
3-4) protein C eða S skortur
5) Factor V Leiden
6) stökkbreyting í prothrombin geni
7) hyeprhomocysteinemia
algengasta arfgenga hypercoagulopathian meðal hvítra?
Factor V Leiden stökkbreying
hvenær gruna hypercoagulopathiu?
ef fjölsksaga um DVT/PE og rekurrens og fyrir fertugt og thrombosa á óvenjulegum stöðum
hvað blokkar heparin?
faktora II og X
áhrif heparins?
lengir PTT
hvað blokkar LMWHeparin?
faktora II og X, (sömu og heparin)
hvað heitir LMWHeparin?
klexan
áhrif klexans?
ekki áhrif á PT eða PTT
hvað blokkar Warfarin?
2,7,9,10