Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

Medicine GísliAxels > Innkirtla > Flashcards

Innkirtla Flashcards

1
Q

hvað er anti TRAb?

A

anti TSH receptor antibody

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

orsakir Thyrotoxicosis? (6)

A

1) graves 80%
2) toxic goiter 15%
3) Thyroid adenoma
4) cordarone
5) hashimoto í byrjun
6) thyoiditar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

bumby og óreglulega stækkaður skjaldkirtill gæti verið?

A

toxic goiter

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

einkenni Thyrotoxicosis? (12)

A

1) kvíði
2) svefnleysi
3) skjálfti
4) ofvirkni
5) sviti
6) hitakóf
7) þyngdartap
8) niðurgangur
9) palpitationir
10) vöðvaslappleiki
11) afib
12) raki á húð

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

graves specific einkenni? (7)

A

1) útstæð augu
2) periorbital bjúgur
3) tvísýni (vegna takm. augnhreyfinga)
4) verkur í augnbotni
5) breytt litasjón
6) myxedema á tibiu
7) bruit yfir skjaldkirtli

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

meðferð við graves? (4)

A

1) thionamide (hindra framl á T4 og T3)
2) beta blokkerar
3) geislavirkt joð (skemmir kirtilinn)
4) aðgerð

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

hvað gerir thionamide?

A

hindrar framl á T4 og T3

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

meðferð við augnsjúkdómi graves? (6)

A

1) verkjalyf
2) augndropar
3) líma aftur augu á nóttu
4) furix (f bjúginn
5) sofa m hátt undir höfði
6) sterar og rituximab stundum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

hvað er thyroid storm?

A

extreme hyperthyroidism sem veldur dauða og coma (oft sýking eða trauma sem agiterar)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

orsakir hypothyroidisma? (4)

A

1) hashimoto
2) lithium
3) cordarone
4) TSH skortur (heiladingull) eða TRH skortur (undirstúka)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

hvað er í gangi í hashimoto?

A

anti-TPO (thyroid peroxidase) autoimmune

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

kompliaktion hashimoto’

A

thyroid cancer

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

einkenni hypothyroidism? (17)

A

1) þreyta
2) aukin þyngd
3) miklar tíðir
4) kuldaóþol
5) hægðatregða
6) einbeitingarleysi
7) vöðvaslappleiki
8) þunglyndi
9) þurr húð
10) hirsutismi
11) hæsi
12) bjúgur
13) tap á lateral hluta augabrúna
14) bradycardia
15) goiter
16) generalized myxedema
17) woltmann teikn

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

hvað er hirsutismi?

A

óeðl hár á bæði kk og kvk

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

hvort er hirsutismi hypo eða hyper thyroid?

A

hypo

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

hvað er myxedema?

A

bólga í subcutan fitunni

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

afh valda thyroiditar thyrotoxicosu?

A

það er EKKI aukin framleiðsla, heldur veldur bólgan losun týroxíns úr skjaldk.geymslunni

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

hvað er de Querevain thyroiditis?

A

annað heiti á subacute thyroiditis

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

hvernig lysir subacute thyroiditis sér? (3)

A

1) oftast eftir veirusýkingu
2) flensulíkt -> hyperthyroidismi -> hypothyroidismi -> euthyroidismi (eðl)
3) skjald. AUMUR viðkomu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

meðf við subacute thyroiditis? (3)

A

1) nsaids
2) sterar
3) lagast á mán-ári

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

hvernig lýsir subacute lymphocytic thyroiditis sér?

A

alveg eins og subacute thyroiditis nema EKKI aumur viðkomu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

undir hvaða flokk fellur hashimoto?

A

króníska lymphocytiska thryoidita

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

hvaða skjaldkvilli er hluti af IgG4 sjúkdómi?

A 
fibrous thyroiditis (Riedel thyroiditis)
-bandvefur í stað skjaldk.vefs, hypothyroid
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

diffdx hnúta í skjaldkirli? (3)

A

1) krabbamein (4-10%)
2) adenoma
3) goiter

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

hvort eru illkynja hnúatar fastir eða hreyfanlegir?

A

fastir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

hvaða einkenni geta fylgt illkynja hnút í skjaldkirli? (5)

A

1) eitlastækkanir
2) hækkað calcitonin
3) vocal cord lömun
4) stridor
5) kyngingarörðugleikar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

er hnútur líklega eða ólíklega illkynja ef hann er heitur, volgur, kaldur?

A

ólíklega ef heitur eða volgur. (heitur = mikil virkni)

líklegra ef kaldur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

hvernig cancer er hurthle?

A

follicular

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

hvernig thyroid cancer framl calcitonin?

A

medullary carcinoma

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

hve stór intracranial æxla eru adenoma í heiladingli?

A

10%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

algengustu adenoma í heiladingli?

A

prolactinoma

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

möguleg einkenni adenoma í heiladingli? (5)

A

1) hyperprolactinemia
2) acromegaly/gigantismi (GH)
3) Cushing (ef ACTH)
4) Hyperthyroidismi (ef TSH
5) Hypopituitarismi (þrýstingsáhrif)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

næst algengasta einkenni adenoma í heiladingli?

A

Hypopituitarismi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

hvað er hypogonadismi?

A

skortur á hormónum frá gonads (eistu(egjjastokkar)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

hvað er bitemporal hemianopia?

A

tap á (lateral) helmingi sjónsviðs bilateral.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

hvað veldur bitemporal hemianopia?

A

þrýstingur á optic chiasm

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

greining á adenoma í heiladingil?

A

MRI og hromónamælingar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

hvað gerir ACTH próf?

A

tékkar hvort sj sé hypoadrenal (og þal í lífshættu)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

orsakir hyperprolactinemiu? (5)

A

1) oftast prolactinoma
2) lyf
3) þungun
4) nýrnabilun
5) hypothyroidism

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

áhrif hyperprolactinemiu?

A

mikið prólaktín hindrar GnRH seytun sem minnkar LH og FSH seytun sem lækkar estrógen og testósterón

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

einkenni hyperprolactinemiu? (8)

A 
karlar
1) minnkuð kynhvöt
2) ófrjósemi
3) impotens
4) höfuðverkur og sjóntruflanir (vegna greinist seint)
5) sjaldan gynecomastia
konur
6) galactorrhea
7) tíðatruflun
8) ófrjósemi
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
42
Q

hvernig greinir maður hyperprolactinemiu? (2)

A

1) hækkað prólaktín

2) gera óléttupróf og mæla TSH til að útiloka þungun eða hyperthyroid

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
43
Q

hvort er acromegaly og gigantimsim í börnum eða fullorðnum?

A

acro í full

gigant í börnum (kidantismi)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
44
Q

hvernig greinir maður acromegaly?

A

mælir hækkað IGF1. og gerir sykurþolspróf

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
45
Q

hvernig tengist IGF1 og GH?

A

framl á IGF1 er örvuð af GH?

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
46
Q

fylgikvillar acromegaly? (4)

A

1) stækkuð innri líffæri
2) hypertrophic cardiomyopathy
3) polypar í ristli og cancer hætta
4) skert sykurþol/DM

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
47
Q

hvað er Craniopharyngioma?

A

Tumor í heiladingulsstað frá leifum Rathke poka (fósturvefnum sem myndar framheiladingul).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
48
Q

hvað er sheehan syndrome?

A

hypopituitarismi vegna ischemiskrar necrosu í tengslum við barnsburð

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
49
Q

hvað veldur hypopituitarisma? (5)

A

1) tumor oftast
2) geislun
3) sheehan syndrome
4) trauma
5) aðgerðir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
50
Q

einkenni hypopituitarisma (6)

A

fer eftir hvað hormón vantar:

1) GH: vanvöxtur og aukin CVD hætta
2) prolactin: ekki mjólkurmyndun
3) ACTH: adrenal insufficiency (Addison)
4) TSH:Hypothyroidism
5) LH og FSH: ófrjósemi, skortur á tíðum, kyneinkennum og kynhvöt
6) ADH: diabetes insipidus (flóðmiga)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
51
Q

diabetes insipidus skiptist í? (2)

A

1) central (ADH skortur)

2) neophreogenic (nýru geta ekki actað á ADH)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
52
Q

orsakir diabetes insipidus? (6)

A

1) central er oftast idiopathic (undirstúku/heiladingul)
2) nephrogen: oftast langvarandi lithium notkun
3) hypercalcemia
4) pyelonephrit
5) demeclocycline
6) congenital

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
53
Q

einkenni diabetes insipidus? (3)

A

5-15 L þvags dagl.
Mikill þorsti
MIld hypernatremia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
54
Q

Greining diabetes insipidus? (2)

A

1) þvag með lága eðlilsþyngd og lágt osmolalitet

2) vatnsskerðipróf: vatni haldið frá sjúkl og ath hvort þvag þéttist, það þéttist ekki í diabetes insipidus

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
55
Q

hvernig er greint milli central og nephrogen orsaka flóðmigu?

A

ADH er gefið og ef þvag þéttist þá er um að ræða central DI, ef ekki þá er þetta nephrogen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
56
Q

getur maður mælt ADH til að greina central diabetes insipidus?

A

ekki gott, tekur langar tíma

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
57
Q

hvað er SIADH?

A

of mikið ADH frá heiladingli / ectopiu.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
58
Q

afleiðingar SIADH? (3)

A

1) concentrerað þvag
2) hyponatremia
3) aukið rúmmál líkama (?) en ekki bjúgur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
59
Q

fær maður bjúg í SIADH?

A

nei, því það er of mikill Na útskilnaður

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
60
Q

af hverju er aukinn Na útskilanður í SIADH?

A

aukið rúmmál -> aukið ANP, minnkað frásog í nærpíplum, hindurn á RAAS

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
61
Q

hvað orsakar SIADH? (7)

A

1) krabbamein
2) hypothyroidism
3) kortisólskortur
4) eitthvað í MTK (stroke, trauma, sýking)
5) lungu (sýking, berklar, öndunarvél)
6) lyf
7) aðgerðir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
62
Q

einkenni SIADH? (2)

A

Einkenni eru frá hyponatremiunni.

1) MTK einkenni ef akút
2) ef krónískt: lystarleysi, ógleði, slappleiki.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
63
Q

greining á SIADH? (5)

A

útilokunargreining frá öðrum hyponatremiuorsökum.

semsagt:
1) hyponatremia
2) þétt þvag
3) lág þvagsýra, urea og crea
4) normal thyroid
5) normal nýrnahetta

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
64
Q

meðferð við SIADH?

A

hypoNa leiðrétting

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
65
Q

hvað er oftast orsökin ef það er euvolemic hyponatremia án bjúgs?

A

SIADH eða lyf

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
66
Q

orsakir hypoparathyroidisma?

A

vegna aðgerða, (annað sjaldgæft)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
67
Q

einkenni hypoparathyroidisma? (7)

A

1) arrythmiur og lengt QT bil
2) beinkröm og beinmeyra
3) aukið næmi tauga
4) dofi/náladofi í distal útlimum
5) ofv. reflexar
6) chvostek (samt ekki)
7) Trousseau

68
Q

hvað er trousseau teikn?

A

bþ mæling veldur spasma í höndum

69
Q

greining á hypoparathyroidisma? (3)

A

1) lágt kalsíum
2) hátt fosfat
3) lágt PTH

70
Q

meðferð vð hypoparathyroidisma? (2)

A

1) gefa kalk

2) gefa d vít

71
Q

algengasta ástæða hypercalcemiu?

A

of mikið PTH frá parathyrod kirtlum

72
Q

hvað veldur oftast of miklu PTH frá parathyrod kirtlum (3)

A

1) Stakt adenoma
2) Hyperplasia líka
3) cancer sjaldan

73
Q

næst algengasta ástæða hypercalcemiu?

A

paraneoplastic syndrome frá cancer

74
Q

hvernig mælir maður muninn á hyperparathyroidisma og paraneoplastic syndrome?

A

það er lágt pth í paraneoplastic

75
Q

orsakir cushing? (4)

A

1) sterar
2) heiladingulsadeonma
3) adenoma/carcinoma í nýrnahettum
4) ectopic ACTH

76
Q

einkenni cushing? (19)

A

1) central offita
2) moon face
3) buffalo hump
4) rauð striae!
5) acne
6) marblettir!
7) myopathia!
8) þunn húð
9) hár BÞ
10) sýkingarhætta
11) roði í andliti
12) diabetes
13) ófrjósemi
14) óreglulegar tíðablæðingar
15) bjúgur
16) hirsutismi
17) beinþynning
18) necrosa caput femoris
19) þunglyndi og mania

77
Q

hvernig greinir maður cushing? (2)

A

1) með dexamethasone bæliprófi

2) líka hægt að mæla kortisól, ACTH og CRH

78
Q

hvernig virkar dexamethasone bælipróf? (3)

A

1) það bælir ACTH seytun
2) (screen) low dose lækkar kortisól ef allt er normal en það lækkar ekki ef það er cushing
3) (orsök) high dose veldur kortisól bælingu ef orsökin er í heiladingli, ekki bæling ef hún er í nýrnahettum

79
Q

hvað heitir tumor í nýrnahettumerg eða sympathetic ganglia?

A

Pheochromocytoma

80
Q

hverju seytir Pheochromocytoma?

A

catecholaminum

81
Q

einkenni Pheochromocytoma? (13)

A

1) hár bþ sem kemur í köstum
2) mikill höfuðverkur
3) sviti
4) tachycardia
5) palpationir
6) pallor
7) kvíði
8) sense of impending doom
9) hægðatregða
10) megrun
11) hyperglycemia
12) hyperlipidema
13) hypokalemia

82
Q

greining á Pheochromocytoma? (2)

A

1) leita að niðurbrotsefnum katekólamína í þvagi

2) líka hægt að leita að katekólamínum í plasma eða adrenalíni í þvagi

83
Q

hvaða niðurbrotsefnum katekólamína leitar maður að?

A

metanephrine

84
Q

f. hvað stendur og hvað er MEN syndrome?

A

Multiple endocrine neoplasia.

-Arfgeng tilhneiging til að fá mörg endocrine æxli.

85
Q

3 týpur af MEN?

A

1) MEN I - (PPP) - parathyroidism, pancreatic islet cell, pituitary æxli
2) MEN IIA (PPM) - Parathyrodism, pheochromocytoma, medullary thyroid cancer
3) MEN IIB (PMMM) Pheochromocytoma, Medullary thyroid carcinoma, marfanoid líkamsgerð, mucosal neuroma

86
Q

Orsakir primer hyperaldosteronisma? (3)

A

1) Adrenal adenoma
2) Adrenal hyperplasia
3) essential low renin hypertension

87
Q

Hvað er Conns syndrome?

A

Adrenal adenoma

88
Q

Veldur lakkrís primer hyperaldosteronisma?

A

Nei, því það er ekki ofgnótt af aldósteróni heldur nær kortisól að bindast aldóviðtaka

89
Q

veldur adrenal cancer oft primer hyperaldosteronisma?

A

nei sjaldan

90
Q

einkenni primer hyperaldosteronisma? (3)

A

1) háþrýstingur án bjúgs
2) þrosti og tíð þvaglát
3) almenn einkenni (höfuðverkur, þreyta, máttleysi)

91
Q

afh myndast ekki bjúgur í primer hyperaldosteronisma?

A

vegna Na retention

92
Q

hvað veldur þorsta og tíðum þvaglátum í primer hyperaldosteronisma?

A

hypokalemia

93
Q

greining á primer hyperaldosteronisma? (4)

A

1) hátt aldósterón miðað við renín
2) salthleðslupróf til staðfestingar
3) CT/MRI
4) Mæla aldósterón úr venum bilateralt (greina á mill unilateral adenoma og bilateral hyperplasiu)

94
Q

hvernig virkar salthleðslupróf?

A

gefið salt og ef aldosterone helst hátt er hyperaldosteronismi til staðar

95
Q

hvaða áhrif hefur salt á magn aldósteróns?

A

salt lækkar aldósterón

96
Q

meðferð við bilateral adrenal hyperplasiu?

A

spironolactone

97
Q

meðferð við adrenal adenoma?

A

aðgerð, nýrnahettan fjarlægð

98
Q

munur á primer og sekunder adrenal insufficiency? (2)

A

1) primer - skortur á kortisóli og aldósteróni (Addisons)

2) sekunder - bara skortur á kortisóli

99
Q

algengustu ástæður primer adreanl insufficiency? (3)

A

1) Autoimmune í okkar heimshluta
2) berklar worldwide
3) sýkingar og meinvörp mögulegt

100
Q

algengasta ástæða adrenal insufficiency?

A

langtíma sterar

101
Q

einkenni kortisólskorts? (4)

A

1) meltingarvegseinkenni (lystarleysi, kviðverkir, niðurgangur)
2) mental einkenni (vanlíðan, rugl, geðrof)
3) hypoglycemia
4) hyperpigmentation (bara í primer)

102
Q

einkenni lágs aldósteróns?

A

1) hyponatremia -> hypotension (lost og syncope)

2) hyperkalemia

103
Q

lýsa dæmigerðum addisons sjúkling (7)

A

1) horaður og slappur einstaklingur með
2) hyperpigmenteringu,
3) hártap,
4) orthostatisma,
5) blóðsaltaraskanir,
6) anemiu og
7) hypercalcemiu

104
Q

greining á adrenal insufficiency? (3)

A

1) gefa ACTH
2) ef skert svar þá er þetta primer insufficiency
3) ef ekkert svar þá sekunder insufficiency

105
Q

mefðer við adrenal insufficiency? (2)

A

1) gefa sykurstera (hydrocoritsone). (líka aldósterón ef primert)
2) auka skammta við álag

106
Q

hvað kallast akút og mjög alvarlegt adrenal insuffisiens?

A

adrenal crisis (oftast vegna álags hjá addisons sjúklingi, t.d. trauma, sýking, aðgerð)

107
Q

hve oft eru Adrenal incidentaloma góðkynja?

A

98% tilfella

108
Q

hve algnegt að Adrenal incidentaloma séu hormónaseytandi? (3)

A

2% tilfella.

1) cushings algengast
2) pheochromocytoma næst
3) síðan conn’s (aldosteron)

109
Q

hvað gerir 21-hydroxylasi?

A

breytir progesterone í aldosteron og kortisol

110
Q

hverju veldur skorutr á 21-hydroxylasa? (3)

A

1) skortur á kortisól
2) skortur á aldósterón
3) aukin andrógen

111
Q

fylgir saltsteraháþrýstingur 21-hydroxylasa skorti?

A

nei saltsteraháþrýstingur fylgir bara 11-betahydroxylasa og 17-alfahydroxylasa skorti

112
Q

kynfærabreytingar í 21-hydroxylasa?

A

Stúlkur fá óljós ytri kynfæri (normal innri kynfæri og normal hjá körlum

113
Q

erfðaþáttur er sterkur í sykursýki I s,ó

A

Ó

114
Q

aðrir sjálfsofnæmissjúk´domar eru algengir með sykursýki I. s,ó

A

S

115
Q

Hvað er Dawn phenomenon?

A

aukinn sykur á nóttunni -> aukinn sykur að morgni

116
Q

hvað er Somogyi?

A

lækkaður sykur á nóttunni -> rebound aukinn sykur að morgni

117
Q

hvernig greinir maður á milli Dawn phenomenon og Somogyi?

A

með þv´iað mæla sykur kl 3 að nóttu

118
Q

í Dawn þarf að auka eða minnka kvöldgjöf insúlíns?

A

Auka.

aukinn sykur á nóttunni -> aukinn sykur að morgni

119
Q

í Somogyi þarf að auka eða minnka kvöldgjöf insúlíns?

A

Minnka

lækkaður sykur á nóttunni -> rebound aukinn sykur að morgni

120
Q

dm II er yfir 90% dm sjúklinga s,ó

A

S

121
Q

hver er orsök DM II á frumulevlei?

A

Hrörnun eða vanvirkni í beta frumu briss (á við um 50-70%)

122
Q

Offita og blóðfitur geta verið frumorsök brishrörnunar. s,ó.

A

Ó. Auka bara hraða brishrörnunar.

123
Q

Hvort er sterkari genatískur komponent í DM I eð II?

A

II

124
Q

Afh er DM II prógressífur sjúdkómur?

A

Því beta frumur halda bara áfram að hrörna ísjúkómdnum og endar á sama stað og DMI

125
Q

hvernig veldur offita DMII?

A

aukið magn fitusýra í blóði -> aukið insúlínviðnám (þ.e. minni glúkósi tekinn upp) -> aukið álag á betafrumurnar í brisinu sem veldur hrörnun

126
Q

einkenni sem eru sameiginleg með DM I og II? (8)

A

1) polyuria
2) þorsti
3) þreyta
4) þyngdartap
5) blörruð sjón
6) sveppasýkinga (í munni og leggöngum)
7) dofi í höndum og fótum
8) sinadrættir

127
Q

hvað veldur polyuriu í DM?

A

osmótísk þvagræsing

128
Q

hvað veldur þorsta í DM?

A

polyuria

129
Q

greiningarskilmerki DM? (3)

A

eitt af þessum á 2 mism dögum dugar til greiningar.

1) fastandi plasma glúkósi yfir 7
2) glúkósi hvenær sem er yfir 11,1
3) HbA1c yfir 6,5% eða 48 mmól/mól

130
Q

HbA1c markmið í dm meðferð?

A

undir 7%

131
Q

hvernig virkar metformin?

A

eykur næmi fyrir insúlín via AMP kínasa

132
Q

hvernig virkar sulfonylurea?

A

eykur insúlínlosun með því að loka K göngum beta frumna

133
Q

hvernig virka SGLT-2 blokkar?

A

minnka endurupptöku glúkósa í nýrum

134
Q

hvað heita SGLT-2 blokakr?

A

glíflozin

135
Q

hvernig virka GLP-1 agonistar

A

hvetja losun insúlíns

136
Q

Hvernig virka DPP-4 hindrar?

A

hindra niðurbrot á GLP (sem losar insúlín)

137
Q

nefna 5 DM II lyf:

A

1) metformin
2) sulfonylurea
3) SGLT-2 blokkar (school->sglt)
4) GLP-1 agonisti (glúPé)
5) DPP-4 (dippppp)

138
Q

hvað er totalskammtur af insúlíni passlegt fyrir mörg g af kolvetnum?

A

500g

139
Q

hvað lækkar totalskammtur af insúlíni glúkósa um mikið?

A

um 100 mmól

140
Q

við líkamsrækt þarf að minnka eða auka insúlín?

A

minnka

141
Q

við skurðaðgerð þarf að minnka eða auka insúlín?

A

auka

142
Q

við sykursterameðferð aþar að minnka eða auka insúlín?

A

auka

143
Q

krónískir fylgikvillar DM? (4)

A

1) atherosclerosa (kransæðar, stroke)
2) nephropathia
3) retinopathia
4) neuropathy

144
Q

afh þurfa dm sjúklingar að hafa 130/80 bþ?

A

útaf atherosclerosunni

145
Q

hvað veldur nephropathiunni í dm? (3)

A

1) nodularglomerular sclerosis eða
2) diffuse glomerular sclerosis eða
3) þykknun á GBM

146
Q

í hvaða sjúkdómum sér maður nodular glomerular sclerossi?

A

bara í dm

147
Q

í hvaða sjúkdómum se´r maður diffuse glomerular sclerosis?

A

í dm og htn

148
Q

Framþróun microalbuminuriu í próteinuriu má hindra með sykurstjórnun , s,ó

A

S

149
Q

Framþróun próteinuriu í ESRD (endstage renal disease) má hindra með sykurstjórnun. s,ó

A

Ó

150
Q

hversu mörg % langtímasjúklinga DM fá retinopathiu?

A

75%

151
Q

patho á bakvið retinopathiu?

A

blæðingar, útfellingar og microaneurysmar valda bjúg í maculunni sem veldur sjónskeðringu

152
Q

DKA kemur í bæði dm I og II. s,ó

A

S

153
Q

einkenni DKA? (5)

A

1) Ógleði og uppköst
2) hröð djúp öndun (Kussmaul öndun)
3) kviðverkur (líkist akút abdomen)
4) acetonlykt úr munni
5) einkenni ofþornunar

154
Q

Hvað er metabolisk acidosa með auknu anjónabili, ketonar í þvagi og blóði?

A

DKA

155
Q

meðferð við DKA? (3)

A

1) Vökvi í æð (mikið, passa upp á hypoglycemiu). 2) Insúlíngjöf, IV (0,1 eining/kg/klst).
3) Passa upp á kalíum. Gefa kalíum með ef K er normalt, ekki ef K er hátt. Ef K er lágt þarf að leiðrétta K áður en insúlín er gefið -> lágt K+DKA er mjög alvarlegt og sjúklingur í mikilli lífshættu.

156
Q

diffdx við DKA? (4)

A

1) eitranir, t.d.alcohol ketoacidosa
2) HHNS
3) sepsis
4) hypoglycemia

157
Q

F hvað stendur HHNS?

A

Hyperosmolar hyperglycemic nonketotic syndrome

158
Q

DKA og HHNS, hvort hefur 30% dánartíðni og hvort hefur 3-5%

A

DKA 3-5 og HHNS 30%

159
Q

hvað veldur HHNS?

A

langvarandi osmótíska þvagræsingin í DM veldur miklum þurrk.

160
Q

hvort er meir hyperglycemia í DKA eða HHNS?

A

HHNS

161
Q

einkenni á sykurfalli? (15)

A

þreyta, slappleiki, einbeitingarerfiðleikar, höfuðverkur, rugl, málstol, svimi, krampi, coma. Neurogenic: Hungur, sviti, hjartsláttur, skjálfti, náladofi, kvíði.

162
Q

hvað er sykur lágur þegar við sjáum hypoglycemiu einkenni?

A

2,2-2,8

163
Q

hvað er zollinger-ellsion syndrome? (2)

A

1) langerhanseyjatumor sem framleiðir gastrin.

2) Veldur magasári

164
Q

hvað er glucagonoma?

A

glukagonframleiðandi tumor í brisi

165
Q

einkenni glucagonoma? (4)

A

1) necrotizing migratory roði
2) glossitis og stomatitis
3) sykursýki
4) hyperglycemia

Medicine GísliAxels (9 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2025 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions