Makro/Mikro Elementler Flashcards
Kalmodülin=regülatör protein
Bazı enzimler Kalmodulinden bağımsız direkt Ca ile aktive olur- örn.
Pankreatik Lipaz
Fosfor ___ ile enzim aktivasyonunda önemli
Fosfor fosforilasyonla enzim aktivasyonunda önemli
Kalsiyum ve Fosfor arası ___ ilişki
Kalsiyum ve Magnezyum ___ ilişkili
Kalsiyum ve Fosfor arası ters ilişki vardır
Kalsiyum ve Magnezyum ters ilişkili
2 değerlikli elementler absorbsiyon için yarışır
(Ca+2, Mg+2)
Magnezyum
pek çok enzim aktivatörü,
ATP üreten tüm enzimlerde rol alır
Gereksinim:
Erkek: 400 mg/gün
Kadın: 300 mg/gün
Sodyum dengesi ___ ile sağlanır
Hücre içi hücre dışı sodyum dengesi “Na-K ATPaz” ile sağlanır
Hiper-na-tremi
Hiponatremi
Kan Na düzeylerinin 145 mmol/L’den fazla olması
Kan Na düzeylerinin 135 mmol/L’den az olması
Sülfit oksidaz eksikliğinde ____ görülür
sülfit birikimine bağlı nörolojik bozukluklar ve ölüm görülür
Fonksiyonları ve eksiklik belirtileri tanımlanan Eser/MİKRO elementler
Co,Mo,Se
Fe,Cu,Zn,I
Biyoelementler vücutta
___
___
___
formlarında bulunur
-iyon halinde
-suda çözünmeyen anorganik bileşik
-Biyomoleküllerle kompleks oluşturmuş halde
Ca++
%99 kemiklerde, %1’i ekstrasellüler sıvıda
Absorbsiyon: Duedonum’un birinci ve ikinci kısmında
Konsantrasyongradientinekarşı,taşıyıcıproteinlerle
hücre içine taşınır (ATP gerekli)
Düzenlenme(Böbrekler ve incebarsak)
Ispanakta bulunan OKSALAT, ıspanaktaki kalsiyumun emilimini engeller
Fonk.= Enzim aktivasyonu
Regülatör protein: Kalmodulin
Normal kan düzeyi: 9-11 mg/dL
Fosfor
Kanda fosfat tampon sistemi: pH 7.4 için kanda Na2HPO4 / Na H2PO4 oranı 4:1 dir
Eritrosit ve lökositler yüksek miktarda fosfat içerir- kan düzeyi ölçülürken hemoliz olmamasına dikkat edilmeli
Kaynaklar:
- Süt (100mg/dL)
- Tahıl, Çerez, Et (Orta düzey)
- Kalsitriol fosfat absorpsiyonunu artırır.
Mg
Gereksinim:
Erkek: 400 mg/gün
Kadın: 300 mg/gün
Kaynaklar:
Yeşil yapraklı sebzeler, bakliyatlar, fındık, süt ürünleri, çikolata,
tam tahıllar
Emilim/Biyoyararlanım: Kalsiyum ve fosforla ilişkili
Fazla kalsiyum alınması magnezyumun emilimini↓
Fonk.= enzim aktivasyonu, sinir&kas (asetilkolin salınımı engelleyerek nörosinaptik iletiyi bloklar-> kas gevşer), immün sistem, mental sağlık
Eksikliği= alkoliklerde, anormal sinir kas işlevleri, KVH (hipertansiyon) & Tip 2 DM
Kan sodyum düzeylerinin dengelenmesi,
adrenal bezlerden salınan Aldosteron hormonu (Na’a tutunur) aracılığıyla
K (potasyum)
KH metabolizmasındaki bazı enzimler için ‘kofaktör’
Kan basıncının kontrolü: vasküler düz kasları gevşeterek ‘kan basıncını düşürür’
Hipopotasemi-kan K düzeyi < 3.5 mmol/L
Hiperpotasemi-kan K düzeyi>5 mmol/L
SO4 (Sülfat iyonu) Fonksiyonları
fenol gibi metabolitlerin detoksifikasyonunda rol alır
glutatyonun yapısında kükürt bulunur (GSH)
Taurin sisteinden sentezlenir
ETZ’de Fe-S bileşenleri olarak bulunur
Ultra eser elementler günlük gereksinim
≤ 100 mikrogram
Fe
eksikliği en sık görülen element
Vücutta toplam 4-5 g
Serbest demirin çok küçük miktarları bile toksik
Fonk.=
-Oksijen taşınması – Hb (ATP üretimi için
gerekli!)
-Myoglobin yapısı (Myoglobin kas hücrelerinde bulunan ve ATP üretimi için gerekli oksijeni salan proteindir, kas kasılmasında önemli)
-Hücre enerji metabolizması
-sitokromlar(hem içeren kompleksler), kofaktör
-İmmün
-Beyin
Demir homeostazının temel düzenleyicisi emilimdir
Demir emilimi,
diyetteki C vitamini ve et alımıyla artar
fitat (tahıl ürünleri), polifenoller (çay, kahve) ve (kalsiyum, çinko) ile azalır
Günlük gereksinim 8-10 mg Fizyolojik duruma göre değişim gösterir
Fe eksikliği
↓ Hb konsantrasyonu
↓ eritrosit hacmi (mikrositoz)
↓ ferritin, ↑transferrin
Yeterli ya da fazla demir, transport proteinlerinin üretimini azaltır
Cu içeren enzimler
eksik&toksisiste semptomları
Sitokrom oksidaz, lizil oksidaz, Superoksid dismutaz
Anemi, saç dökülmesi, bağ doku & kemik gelişim ve sinir sistemi bzk
Zn
Enzimlerin kofaktörü
RNA/DNA Polimeraz ,Cu,Zn-SOD-süperoksid dismutaz, 300 den fazla metalloenzimin yapısal bileşeni.
Kobalt (Co)
B12 vit yapısında
Koenzim- Propiyonat metabolizmasında, DNA sentezi, Metiyoninin bakterilerce sentezi
Mo
Kaynakları: Bitkisel besinler
Fonksiyonları: Ksantin Oksidaz ve Aldehid Oksidaz
Se
Selenoproteinlerin (Glutatyon peroksidaz (GPX) ve thioredoksin redüktaz) yapısında
İyot (I2)
Fonksiyonu: Tiroid hormon sentezi
Eksikliği: Çocuklarda kretenizm, yetişkinlerde hipotiroidizm
Fazlalığı: Tirotoksikoz