KH Flashcards
KH çalışan Nobel ödüllü bilim insanları
Emil Fischer
Otto Warburg
diyetle en fazla alınan KH
Nişasta
Laktoz
Sukroz (sakkaroz)
Mısır şurubu
Glukoz & Fruktoz (monosakkaritl)
sükrozdan farklı= sükroz disakkarit
Glisemik indeks
50 gram referans şekerin kan şekerini yükseltmesi ile bir besin maddesininki karşılaştırılır
KH
Aldoz & Ketoz Trioz Tetroz Pentoz Hekzoz
KH
Aldoz:
Trioz-Gliseraldehid
Tetroz-Eritroz
Pentoz-Riboz
Hekzoz-Glukoz
Ketoz:
Trioz- Dihidroksiaseton
Tetroz-Eritruloz
Pentoz-Ribuloz
Hekzoz-Fruktoz
Alfa ve Beta Anomerleri
Anomerik C’a bağlı Hidroksil düzlemin altında ise ____ Hidroksil düzlemin üstünde ise _____
Anomerik C’ye en uzak halka dışında kalan kuyruk ile aynı tarafta ise ___, ters taraftaysa ___ anomeri
Bu anomerlerin birbirine dönüşmesine
______ denir
Anomerik C’a bağlı Hidroksil düzlemin altında ise ALFA, hidroksil düzlemin üstünde ise BETA
Anomerik C’ye en uzak halka dışında kalan kuyruk ile aynı tarafta ise β, ters tarafta ise α anomeri oluşur.
Bu anomerlerin birbirine dönüşmesine mutarotasyon denir.
Aldehit + Alkol =
Ketone + Alkol=
Aldehit + Alkol = Hemiasetal
Ketone + Alkol= Hemiketal
Pyran-
Furan-
Pyran- 5C+1O+2 çift bağ, 6gen yapı
Furan- 4C+1O +2 çift bağ, 5gen yapı
İzomer sayısı
2 üzeri n
n=asimetrik karbon sayısı
Asimetrik karbon
Anomerik Karbon
dört valasına dört ayrı atom veya atom grubu bağlamış karbon atomu
Fonksiyonel grubun
bağlı olduğu C
D ve L izomerizm
Terminal asimetrik
karbona bağlı fonksiyonel
gruba göre tanımlanır:
L: Levo (left)
D: Dextro (right)
Optikçe aktiflik
Saat yönünde (+)___ , saat yönü tersine (-)____
Rasemik karışım
Dekstroz
Asimetrik atomun özelliğidir.
Saat yönünde (+) Dekstrorotator, saat yönü tersine (-) Levorotator
Rasemik karışım: D ve L formunun eşit olduğu
solüsyonlar olup, optik aktivite göstermezler
Dekstroz:Tıpta yaygın kullanılan ışığı sağa
çeviren glukoz çözeltisi
Epimer (Diasteroisomerism)
Anomerik karbon haricinde
diğerlerinden biri etrafındaki
konfigürasyon farklılığı
•Örneğin mannoz glukozun C2, galaktoz glukozun C4 epimeridir
• Epimerazlarca birbirlerine
çevrilirler
Glikozidler
Glikozidler, monosakkarid ya da monosakkarid rezidülerinin anomerik karbonlarındaki OH grupları aracılığı ile birbirleriyle veya diğer bileşiklerle bağlanmasıdır
• “O” ve “N” glikozidik bağlar
Glikozidik bağ oluşturma
α-(1→4)
düz zincir
α-(1→6)
dallanma
Oksidasyon
Glukozda 1. no’lu C’deki aldehid grubu yükseltgendiğinde ___ oluşur
Glukozda 6. no’lu karbondaki alkol
grubu yükseltgendiğinde ____ oluşur
Aldehid veya keton yüksteltgenir
Glukozda 1. no’lu C’deki aldehid grubu yükseltgenince glukonik
asid
Glukozda 6. no’lu karbondaki alkol grubu yükseltgendiğinde glukuronik asid oluşur
İndirgeme özelliği, serbest ___ veya ___ grubu varlığına bağlıdır
İndirgeme özelliği, serbest aldehit veya keton grubu varlığına bağlıdır
Sugar—>Enediol
|
CuSO4 —> Cu+2 —> Cu+ —> 2Cu(OH) ——> Cu2O (kırmızı) + H2O
Enediol formları veya indirgen şekerler, bakır sülfatın küprik (Cu2+ ) iyonlarını küpröz (Cu +) forma indirger; bakır hidroksitin sarı bir çökeltisi ve ardından kırmızı Cu2O çökeltisi oluşur
Sorbitol ve Dulkitol
şeker alkoller
D-Glukoz → D-Sorbitol
D-Galaktoz→ D-Dulkitol
Katarakt yapabilir
Monosakkaridler konsantre H2SO4 (sülfürik asit) ile muamele edildiğinde 3 mol su çıkar
•Heksozlar (glukoz) ______ dönüşür
• Pentozlar (riboz) _____ dönüşür
Monosakkaridlerin dehidrasyonu:
Heksozlar (glukoz) hidroksimetil furfural’a
Pentozlar (riboz) furfural’a dönüşür
İndirgen şekerler _____ ile yüksek sıcaklıklarda reaksiyonla ____ oluştururlar
İndirgen şekerler fenilhidrazin ile yüksek sıcaklıklarda reaksiyonla osazon oluştururlar
Sakkaroz (Sükroz), Sükraz enzimi tarafından parçalanır- glukoz ve fruktoz (invert şeker)
Sükraz’a invertaz denir
neden
Sükroz (sakkaroz) ışığı sağa çevirirken, Sükraz tarafından parçalandığında sola çevirir.
Trehaloz
indirgen değil
Monosakkaritlerin türetilmiş hali
Türev KH’lar:
• Monosakkaridlerin fosforik asid esterleri
Glukoz 6-Fosfat, Glukoz 1-Fosfat
• Amino şekerler
Glukozamin, Galaktozamin, Sialic asit
• Şeker asidleri
Glukonik asid, Glukuronik asid
• Deoksişekerler
• Şeker alkolleri
Sorbitol, Dulkitol, Mannitol
Şeker Asitleri
Glukonik asit
glukoz’un __ karbonu yükseltgenir
Glukronik asit
glukoz’un __ karbonu yükseltgenir
Glukonik asit
glukoz’un 1.karbonu yükseltgenir
Glukronik asit
glukoz’un 6.C karbonu yükseltgenir
Pirüvik Asit + Mannozamine
|
Nöraminik Asit
|
Siyalik asit
(N-acetyl neuraminic)
Siyalik asit= Amino şeker
Glikoproteinlerin degradasyonunda zamanlama aygıtıdır, siyalik asidini kaybetmiş proteinin Galaktozil rezidue’leri açığa çıkar KC reseptörleri tarafından algılanır- “yaşlanmış protein”dir
Polisakkaritler
-_____
-_____
Homopolisakkarit
Nişasta, Glikojen, Sellüloz
Nişasta ve Glikojen depo
Sellüloz yapı polisakkariti
Heteropolisakkarit(glikokonjugatlar)
Glikoproteinler, Proteoglikanlar, Glikolipidler
Polisakkaritler monosakkaritlerin ____ bağlanmasından oluşurlar, ______ da denir
Polisakkaritler monosakkaritlerin glikozidik bağlanmasından oluşurlar, Glikan da denir
Polisakkaritler (Glikanlar)
Glukozdan türeyenler ____
Fruktozdan tureyenler ____
Polisakkaritler (Glikanlar)
Glukozdan türeyen polisakkaritler glukan/glukozan
Fruktozdan türeyenler fruktozan
İşlevlerine göre polisakkaritler (glikanlar)
- Yapısal,
- Su bağlayıcı,
- Depo (polisakkaritler polimer oldukları için ozmotik olarak daha az aktiftirler, hücrede çok depolanabilirler)
Nişasta (homopolisakkarit)
α-glikozidik bağ ile oluşmuş homopolimer zincir,
İndirgen değildir
İki bileşeni vardır: amiloz (helikal) & amilopektin (dallanmış)
Amilaz (1->4) bağlarını kırıp dekstrinlere çevirir
bitkide amiloplast’ta depo
Nişasta iki bileşeni:
Amiloz
α(1→4) glikozidik bağ
Helikal
suda çözünür
Amilopektin
(1→4) ve (1→6) glikozidik bağ
Dallanmış
suda çözünmez
amilaz yıkamaz
Glikojen (homopolisakkarit)
Fosforilazlarca yıkılır
Amilopektin’den DAHA FAZLA DALLANMA gösterir
Glikojenin kovalent bağlı bulunur (glikojen sentezinin primer molekülü glikojenin’dir)
Selüloz (homopolisakkarit)
D-Glukozun βeta-(1 → 4) glikozidik bağlanmasıyla oluşur
β-(1 → 4) glikozidik bağı memelilerde kıracak enzim yok
İnülin
Kitin
Dekstanlar
İnülin-fruktozan
böbrek glomerüler filtrasyon hızının (GFR) belirlenmesinde en iyi gösterge
Kitin- N-asetil glukozamin (NAG) subunitelerinden oluşur
Dekstanlar- D-glukoz polimeri, dallanmış
Dallanma amilopektin ve glikojenden farklı
(Ana zincir, α-1→6 bağları Dallanma, α-1→2, α-1→3, veya α-1→4 ile
oluşur)
Glikozaminoglikan:
Glikozaminoglikanlar’dan ______ oluşur
Tekrarlayan disakkarid üniteleri içerir, bunlar protein molekülüne bağlandığı zaman Proteoglikan (heteropolisakkarit/glikokonjugat) olur - ana kütleyi KH oluşturur
Proteoglikanlar ECM ile bağlantı kurar
Glikoproteinler (heteropolisakkarit/glikokonjugat)
“Proteoglikanlardan farkı; polisakkarid kısmı daha kısa, dallanmış, tekrar etmeyen disakkarid ünitelerinden oluşur”
glukozları “Enzimatik Glikolizasyon”dan gelir
Hücre sinyali ve patojen tanınmasında
(influenza virüsü, Sars CoV-2)
Siyalik asit glikoproteinlerin bileşimindedir
Yapısal proteinler, enzimler, membran reseptörleri, taşıyıcı proteinler, hormonlar, kan grubu antijenleri ve immünoglobulinlerde
Glikolipid (heteropolisakkarit/glikokonjugat)
kan grubu antijenleri
Enzimatik Glikozilasyon
-ER ve Golgide olur
-Oligosakkarid donörü
dolikoldür
-Glikoziltransferaz
görevli enzimdir
Oligosakkarid
donörü dolikol-fosfat
Glukoz donorü UDP-
Glukoz
HbA1c
Kan glukozu arttıkça artar, hemoglobine non-enzimatik bağlanır, 2 aylık kan şekerinin yüksekliğini gösterir
Mannoz-6-P reseptörleri
proteinlerin Golgiden lizozomlara yönlendirilmesinde görevli
Selektin
(transmembran glikoproteini)
endotel ve lökosit bağlantısını yapar
E-selektin (endotel)
L-selekin (lökosit)
P-selektin (platelet)
Bakteri duvarında peptidoglikanlar vardır
hem Gram- hem Gram+’te
hangisi antibiyotiklere daha dirençli?
Gram(-) antibiyotiklere daha dirençli
Penisilin bakteri duvarındaki peptidoglikan
çapraz bağlantılarını yapan transpeptidaz enzimini bloklar
virüsler host hücrelerden ____ enzimiyle ayrılır
replike olmuş virüs “nöraminidaz” enzimiyle hücreden ayrılır
nöraminidaz enzimini inhibe eden antiviral ajanlar vardır
