Les 8a, 8u Flashcards
Wat is de functie vd galblaas?
Het opslaan van gal wanneer je slaapt, vanaf het moment dat je in de ochtend eet trekt de galblaas samen en wordt het gemengd met je eten en worden de vetten opgenomen
(Je maakt 2L gal aan per 24 u om tijdens maaltijden af te geven)
Welke drie cellen bevinden zich in de Lever?
- Levercellen (hepatocyten)
- Kupffercellen
- Stellaatcellen
Wat doen de levercellen? (3)
- Metabolisme van suiker, eiwitten en vetten
- Metabolisme van geneesmiddelen
- Aanmaak en uitscheiding van de galvloeistof (met al zijn componenten als galzouten, bilirubine, cholesterol, fosfolipiden etc)
Waar zijn kupffercellen belangrijk voor?
Immuunsysteem door de macrofagen (die ze geven?)
Wat is de functie van stellaatcellen? (2)
- Vet-stapelende cellen
- Kunnen transformeren naar myofibroblasten: bron van littekenweefsel (fibrose) en portalen hypertensie
Wanneer worden de stellaatcellen actief/
Op moment van ontsteking
Wat is de galsamenstelling?
Waterige vloeistof
Galzouten, cholesterol
bilirubine pigment
Wat gebeurt er tussen maaltijden in de galblaas?
Stapeling van gal
galblaas kun je overigens weghalen, je kan alsnog gal aanmaken maar gewoon nergens opslaan
Wat gebeurt er tijdens het eten in de galblaas?
Vrijzetting cholecystokinine door duodenale mucosa
contractie galblaas
relaxatie sfincter van Oddi
Op welke manier kun je geelzucht krijgen?
Wanneer je galvloeistof niet kan aflopen, of wanneer je levercellen zo ziek zijn dat ze onvoldoende kunnen afgeven via de ‘achterdeur’
Wat is afgebroken hemoglobine?
Hemoglobine -> bilirubine (afvalstof die vrijkomt bij afbraak rode bloedcellen)
Wat zijn de kenmerken van niet-geconjugeerd bilirubine?
- Niet wateroplosbaar, vetoplosbaar (kan wateroplosbaar worden als we iets toevoegen, volgend kaartje)
- Potentieel toxisch
Als er glucuronyltransferase-enzyme worden toegevoegd aan niet-geconjugeerde bilirubine wordt het geconjugeerd bilirubine. Wat zijn hier de 4 kenmerken van?
- Geconjugeerd met glucronzuur
- Wateroplosbaar
- Wordt uitgescheiden gal
- Geeft bruine kleur aan stoelgang
Waarom is er bij pasgeborene ook geelzucht?
Omdat het enzym nog niet genoeg actief is
Waar zijn galzouten verantwoordelijk voor?
Om vetten in kleinere cellen te maken en aan te bieden aan de darmen
Op welke manieren kunnen we de lever en galwegen onderzoeken?
- Bloedtesten
- Onderzoek vd lever- en galweganatomie (echo, CT, MRI + voor galwegen: ERCP, Cholangioscopie)
- Onderzoek voor leverfibrose (fibroscan)
- Onderzoek vd lever op microscopisch niveau (leverbiopsie: percutaan, transjugulair)
Klassiek: Echo, CT of MRI
Welke drie soorten testen kun je doen voor bloedwaarden? + wat voor ‘probleem’ meet je ermee?
- Cytolyse-testen -> schade
- Excretie-testen -> galafvloeihinder
- Functietesten -> leverfalen
Welke drie onderdelen vallen onder cytolyse-testen?
- Stijgen bij beschadiging/lekker van hepatocyten (levercellen)
- AST
- ALT
(we hoeven niet de naam van die afkortingen te kennen, het meet ‘-ase’ dus enzymen. Toetst schade)
Welke drie onderdelen meten excretie-testen?
- (Direct, geconjugeerd) bilirubine
- ALP: alkalische fostatase
- Y-GT: gamma-glutamyltranspeptidase
(dus voor de afvoer)
Welke drie onderdelen testen de functietesten?
- Albumine (eiwitmolecuul in bloedplasma)
- Stollingsfactoren
- Ammonia (NH3)
(Toetst leverfalen)
Wat bekijken we bij een transtbdominale echografie?
De vervetting vd lever
In welk deel vd buik zit de lever? + de pancreas?
Lever: Rechter hypochonder
Pancreas: Epigastrium
Herhaal de ziektebeelden (wat zijn de 5 ziektebeelden?
- Leverfalen
- Passagestoornissen
- Bloedingen
- Peritonitis
- Malabsorptie
Wat zijn de 6 ‘extra’ specifieke symptomen/klinische tekenen?
- Icterus
- Encefalopathie
- Ascites
- Verhoging bloedingsneiging
- Pijn
- Verandering in stoelgang