Les 1 (aka H1) Flashcards
Wat betekent gezondheid voor het WHO
gezondheid is een staat van complete fysieke, mentale en sociale welzijn, en niet enkel de afwezigheid van ziekte en/of lichamelijke beperkingen
Wat is gezondheidszorg?
dit betekent letterlijk “zorg dragen voor de gezondheid”. Dit is een geheel van activiteiten die gericht zijn op het verbeteren van de gezondheid.
Wat omvat de gezondheidszorg allemaal, buiten onderzoek doen naar de gezondheid en de kennis die hieruit vloeit
- omvat gezondheidspromotie
- heeft een curatieve functie
- heeft een preventieve functie
Wanneer werd gezondheidspromotie geïntroduceerd?
in 1986 via het ottowa charter
Was er al gezondheidszorg in 1986?
Nee, de westerse landen hadden wel een goed uitgebouwd curatief systeem, waarin elementen van preventie ingebed lagen
Wat is gezondheidsbevordering?
- gezondheidsbevordering stelt mensen in staat om meer controle te verwerven over hun gezondheid.
- Het omvat een breed scala aan sociale en omgevingsinterventies gericht op het beschermen en verbeteren van gezondheid en levenskwaliteit.
- Deze interventies zijn gericht op het aanpakken van oorzaken van een slechte gezondheid en niet enkel op behandeling en genezing.
Gezondheidspromotie omvat 3 kerndomeinen
- Good governance for health
- Health literacy
- healthy cities
Good governance for health
- het is nodig dat beleidsmakers op verschillende niveaus en domeinen gezondheid als uitgangspunt nemen in hun beleid
- bij iedere beslissing, is er terugkoppeling naar de impact op en link met gezondheid
- er moet communicatie, informatie uitwisseling en planning zijn tussen de verschillende actoren
Health literacy
- Vele factoren hebben invloed op de gezondheid, deels zijn buiten onze invloed en een deel zijn wel direct of indirect beïnvloedbaar door ons gedrag
- de persoon die deze keuze maakt moet over de juiste kennis, vaardigheden en informatiemogelijkheden beschikken
- de persoon moet ook effectief in staat zijn en/ of de kans krijgen om de keuze te maken
Healthy cities
- Steden hebben een belangrijke rol in het promoten van het gezond leven, omwille van karakteristieken en hun toekomstig belang
- door lokale bounding ook een grote en directe invloed
We kunnen curatieve gezondheidszorg onderscheiden in
in verschillende niveaus of echelons
echelonnering
duidt op de toegankelijkheid van geneeskunde in verschillende stappen, van een laag naar hoog organisatorisch niveau
Nuldelijnszorg
hieronder valt alle zorg geboden door niet- professionelen bv. ouders, leerkracht, buren
eerstelijnszorg
- deze zorg heeft een centrale positie in verband met doorverwijzing
- is voor iedereen toegankelijk
- zijn zorgverstrekkers die men rechtstreeks kan bezoeken of die aan huis komen
- wordt extramuraal aangeboden (buiten ziekenhuismuren of instellingen)
Tweedelijnszorg
- hulp is iets meer gespecialiseerd
- ambulante zorg (zonder opname in ziekenhuis of instelling)
- mensen kunnen pas beroep doen op deze zorg als ze een doorverwijzing krijgen
Derdelijnszorg
- meer gespecialiseerde zorg
- vaak intramuraal (binnen ziekenhuis of instelling)
Vierdelijnszorg
- ultra gespecialiseerd
- vaak aangeboden in universitair ziekenhuis
De verschillende lijnen in zorg stijgen naargelang?
- naargelang specialisatie
- naargelang aantal (veel mensen naar weinig)
Primaire preventie
heeft als doel de gezondheid in stand te houden en ziekten te vermijden
Secundaire preventie
- probeert ervoor te zorgen dat ziekten in een beginnend stadium opgespoord worden
Tertiaire preventie
- richt zich op mensen die de ziekte hebben en proberen om de verdere evolutie van de ziekte te stoppen of te vertragen
Quatenaire preventie
- wil patiënten met kans op over medicalisering identificeren en behouden voor onnodige zorg
bv. kankerpatiënt die terminaal is
Wat is het vertrekpunt van gezondheidspromotie en ziektepreventie
- gezondheidspromotie vertrekt vanuit betere gezondheid
- ziektepreventie gaat vanuit het voorkomen van ziekte
Gezondheidspromotie
- is de preventiemethode waarbij de processen ondersteund worden die individuen en groepen in staat stellen om de determinanten van hun gezondheid positief te beïnvloeden
Ziektepreventie
is de preventiemethode waarbij bronnen van gevaar of bedreigende factoren voor de gezondheid worden weggenomen of beperkt, of waarbij beschermende factoren worden versterkt, of waarbij de schade wordt beperkt of de genezingskans wordt vergroot door vroegtijdige detectie van ziekten en aandoeningen of van de aanleg hiervoor
doelgroep: gezondheidspromotie en ziektepreventie
- gezondheidspromotie heeft een algemene doelgroep
- ziektepreventie heeft een specifieke risicogroep
Oriëntatie: gezondheidspromotie en ziektepreventie
- Gezondheidspromotie richt zich op (gedrags) verandering
- ziektepreventie op het voorkomen
actoren: gezondheidspromotie en ziektepreventie
- gezondheidspromotie kan door zowel medische professionals, andere disciplines, als niet professionals gebeuren
- ziektepreventie gebeurt door medische professionals
Gezondheidszorgsysteem
- levert kwaliteitsdiensten naar de hele bevolking toe, wanneer en waar het nodig is.
- een robuust financieringsmechanisme
- Gekwalificeerd en adequaat betaald personeel
- Goed onderhouden zorginstellingen
- medicijnen en technologie van goede kwaliteit
geef enkele maatschappelijke stromingen
- medische kennis
- groeiende sociale ongelijkheid
- verlichting
- solidariteit- groepsgevoel
- andere technologische vooruitgang
Twee soorten visies
- die van Bismarck (eind 19e eeuw): verzekeringsprincipe
- die van Beveridge (eind 20e eeuw): solidariteitsprincipe
Visie van Bismarck
” verzekering tegen korte arbeidsongeschiktheid”
- verplicht voor arbeiders, niet bedienden
- alleen wie bijdraagt heeft ook rechten
- uitkering afh van bijdrage
Samenvatting visie van Bismarck
- behoud van ses
- selectief
- inkomen- gerelateerd
- financiering via bijdragen
Visie van Beveridge
- universeel sociaal zekerheidssysteem vanuit idee “one society”
- national insurance act
- iedere burger heeft recht op overlevingsinkomen met minimumniveau onbeperkt in tijd
- enkel aanspraak bij voordoen van risico
samenvatting van visie van Beveridge
- minimuminkomen gegarandeerd
- universeel
- niet- inkomen gerelateerd
- financiering via belastingen
wat is het verschil tussen de twee principes
- solidariteitsprincipe: doet minimuminkomen garanderen
- verzekeringsprincipe: doet levensstandaard onderhouden in geval van ziekte, pensioen,…
- > een minimuminkomen is niet altijd hetzelfde als de levensstandaard onderhouden
Wat gebeurde er na WOII
- de overheid neemt de touwtjes in handen waarom * angst voor communisme * politieke evoluties * grote maatschappelijke nood * economische evoluties
Wat gebeurde er op 28 september 1944
- Wet betreffende de maatschappelijke zekerheid van arbeiders.
• Verplichte sociale verzekering.
• Iedere loon- en weddetrekkende moest zich aansluiten bij een (erkende) landsbond of de Officiële Hulpkas voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering.
• Vrije keuze van zorgverstrekker
• (later ook weduwe en kinderen)
Wat gebeurde er op 9 augustus 1963
- Wet tot instelling en organisatie van regeling voor verplichte ziekte- en invaliditeitsverzekering
• Ontstaan RIZIV als federale overheidsdienst
• Ontvangt de bijdrage en herverdeelt naar ziekenfondsen
• Consensusmodel waarbij akkoorden/conventies worden afgesloten tussen zorgverleners en verzekering over tarieven en uitvoeringsvoorwaarden.
Wat gebeurd er op 5 februari 1993
huidige organisatie van RIZIV
- dienst geneeskundige verzorging
- dienst voor uitkeringen
- dienst voor geneeskundige evaluatie en controle
- dienst voor administratieve controle
- algemene ondersteunende diensten
Door wie wordt de sociale zekerheid geregeld?
- door het RSZ: rijksdienst voor sociale zekerheid
- deze organiseert de verplichte ziekte- en invaliditeitsverzekering
Het Belgische gezondheidssysteem kenmerken
- heeft verplichte solidaire ziekteverzekering
- vrije keuze van de patiënt
- liberale opvatting van de geneeskunde
- ruim aanbod aan diensten en voorzieningen
- overleg met betrekking tot honoraria en terugbetaling medische zorg
- persoonlijke bijdrage van de patiënt
Wie regelt delen van de volksgezondheid?
- het federaal niveau
Wie regelt het welzijn (gehandicaptenbeleid, ouderenzorg, preventie)
- gemeenschappen
Vrije keuze van de patiënt
- patiënten mogen vrij kiezen bij welke verzekeringsinstelling ze aangesloten zijn. Ze mogen ook vrij hun zorgverleners kiezen.
GMD
globaal medisch dossier
Liberale opvatting van de geneeskunde
- meeste zorgverleners zijn zelfstandigen
- worden per prestatie betaald en hebben geen vast maandloon
- hebben diagnostische en therapeutische vrijheid
persoonlijke bijdrage van de patiënt
- patiënt betaalt zelf gemiddeld 30% van de rekening voor zijn gezondheidszorgen (remgeld)
Verplichte solidaire ziekteverzekering, leg uit als kenmerk van gezondheidssysteem
- elke maand verplichte solidaire ziekteverzekering betaald aan het RSZ
- bijdrage is inkomensafhankelijk
RIZIV staat voor
rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverzekering
Onder welke bevoegdheid valt het riziv
- onder de bevoegdheid van de minister van sociale zaken
wat voor dienst is het riziv
- is een federale overheidsdienst
wat doet het riziv
staat in voor het beheer, de controle en het financiële beleid van de verplichte ziekte- en invaliditeitsverzekering
van wie ontvangt het riziv de ledenbijdragen?
- van de rijksdienst voor sociale zekerheid (RSZ) + de overheidssubsidies
hoe worden de bijdrage verdeelt door het RIZIV?
deze deelt ze uit aan de landbonden, die ze verder doorgeeft aan de ziekenfondsen, die ze op hun beurt uitkeert aan hun leden
consensusmodel
model houdt in dat er tweejaarlijks akkoorden gesloten worden tussen zorgverstrekkers en verzekering over de tarieven en de uitvoeringsvoorwaarden
geef algemene taken van het riziv
- doorbetalen rsz aan de ziekenfondsen
- geneeskundige verstrekkingen beheren en organiseren
- toekennen van uitkeringen
- controle van zorgverleners en verzekeringsinstellingen
- overleg organiseren tussen de verschillende actoren van de verzekering
- budget uitwerken voor de ziekteverzekering
- voorstellen voor de wijziging van de nomenclatuur opstellen en voorleggen aan de minister van sociale zaken
Zorgtraject
- is een overeenkomst tussen de patiënt, zijn huisarts en de geneesheer-specialist die bij de behandeling betrokken is. artsen overleggen regelmatig over de behandeling van de patiënt
FOD
Federale overheidsdiensten
POD
Programmatorische federale overheidsdiensten
OISZ
openbare instellingen voor sociale zekerheid
parastatalen
- zijn instellingen en diensten die door de overheid worden opgericht, maar die verder toch van een zekere onafhankelijkheid in bestuur genieten
