Leki Ukladu Sympatycznego Flashcards

1
Q

Receptory α2

A

• dzialaja za pośrednictwem bialka Gi
•powodują: hamowanie uwalniania neuroprzekaźników oraz agregacje płytek krwi
• sa dwa podtypy:
-α2A- zlokalizowane w OUN, maja dzialanie uspokajające i nasenne
-α2B - zlokalizowane w pniu mozgu, w ośrodku odpowiadającym za regulacje impulsacji sympatycznej i napięcie zwieraczy przedwlosniczkowych, ich pobudzenie hamuje impulsacje sympatyczna i obniza CTK

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

DEKSMEDETOMIDYNA, MIWAZEROL

A

• selektywni agoniści α2A

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Atipamezol

A

•selektywny antagonista α2A

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Receptory ß1

A
  • dzialanie za pośrednictwem bialka Gs

* powodują wzrost czestosci i sily skurczu serca, uwolnienie reniny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Receptory ß2

A
  • dzialaja za pośrednictwem Gs

* powodują rozkurcz mm. Gładkich: rozszerzenie oskrzeli i naczyń i rozkurcz mm. trzewnych; glikogenoliza w watrobie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Receptory ß3

A
  • dzialaja za pośrednictwem bialka Gs
  • powodują lipolize w tkance tłuszczowej
  • obecne w sercu i srodblonku naczyń (odpowiedzialne za wazodylatacje powodowana przez NO w odpowiedzi na nebiwolol - ß-bloker 3 generacji)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Adrenalina

A
  • stosowana w akcji reanimacyjnej

* dziala w równym stopniu na receptory α i ß

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Noradrenalina

A
  • dziala glownie na receptory α
  • stosowana w niewydolności serca z zaawansowana hipotonia oraz we wstrząsie septycznym
  • po podaniu dożylnym następuje spadek akcji serca ze wzgledu na odruchowa wagotonie spowodowana gwałtownym wzrostem cisnienia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Dopamina

A
  • w dawce 0,5-5 mikrogramów/kg/min aktywuje glownie receptory dopaminergiczne w nerce
  • w dawce 5-10 mikrogramów/kg/min aktywuje receptory ß1 w sercu
  • w dawce powyzej 10 mikrogramów/kg/min aktywuje glownie receptory α1 i wywołuje uogólniony skurcz naczyn
  • w dawkach nerkowych stosowana w leczeniu ostrej niewydolności nerek i w stanach zagrażających rozwojowi niewydolności nerek
  • w dawkach powyzej 5 mikrogramów/kg/min w ostrej niewydolności serca, ciężkim zaostrzeniu przewlekłej niewydolności serca i wstrząsie septycznym
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Leki pobudzające receptory α

A
  • fenylefryna
  • nafazolina
  • ksylometazolina
  • tetryzolina
  • midodryna
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Fenylefryna

A

• selektywny agonista α1
• w postaci pozajelitowej ułatwia utrzymanie prawidłowego CTK podczas znieczulenia przewodowego i ogólnego
• to srodek wspomagający w leczeniu wstrząsu i niedocisnienia tętniczego
•w postaci doustnej - składnik preparatow złożonych
Dzialania niepożądane:
- lek
- niepokój
-nerwowość
- omamy
- drgawki
- porażenie akomodacji i rozszerzenie źrenic
-odruchowa bradykardia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Nafazolina i ksylometazolina

A
  • miejscowo w ostrym, przewlekłym nieżycie nosa

* w postaci kropli w ostrym zapaleniu spojówek

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Tetryzolina

A

• w prostym nieinfekcyjnym zapaleniu spojówek oraz nieżycie nosa i zapaleniu zatok
Dzialania niepożądane:
- czeste i długotrwałe stosowanie moze powodować przekrwienie błony śluzowej i nawrot choroby
- zespol suchego oka
- niedokrwienie przedniego odcinka gałki ocznej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Midodryna

A
• w leczeniu hipotonii ortostatycznej
Dzialania niepożądane:
- wysokie CTK w pozycji leżącej i siedzącej
- parestezje
- świąd
- dreszcze
- zaburzenia oddawania moczu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Leki pobudzające receptory ß

A
  • izoprenalina
  • orcyprenalina
  • dobutamina
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Izoprenalina

A

•w przeszlosci stosowana w zaburzeniach rytmu serca, obecnie rzadko stosowana

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Orcyprenalina

A

• stosowana w przejściowych zaburzeniach rytmu w sercu, niewymagających ani wszczepienia rozrusznika

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Dobutamina

A
  • stosowana we wstrząsie kardiogennhm
  • w przewlekłej niewydolności serca z mala pojemnością minutowa
  • w diagnostyce choroby niedokrwiennej serca
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Leki pobudzające receptory ß2

A
•wykorzystywane w terapii astmy oskrzelowej i POChP
•Salbutamol i fenoterol stosowane sa jako leki hamujące skurcze macicy (tokolityczne)
Przyklady:
•salbutamol
•fenoterol
•terbutalina
•salmeterol
•formoterol
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Salbutamol, fenoterol, terbutalina

A

•lek krotkodzialajacy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Salmeterol

A
  • nowy, dlugo działający ß2-mimetyk

* ma właściwości przeciwzapalne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Formoterol

A

• jak salmeterol, lecz sa roznice w poczatku dzialania: formoterol przejawia aktywnosc po 1-3 min od podania, salmeterol po 10-20 min

23
Q

Leki pobudzające receptory dopaminergiczne - Fenoldopam

A
  • wybiórczy agonista receptorów D1
  • slaby antagonista receptorów α2-adrenergicznych
  • szybko działający lek rozkurczający naczynia tętnicze i obniżający CTK
  • stosowany we wlewie dożylnym w leczeniu ciężkiego nadciśnienia tętniczego pierwotnego lub wtórnego
24
Q

Leki o pośrednim działaniu sympatykomimetycznym

A
•dzialanie polega na uwalnianiu NA z pęcherzyków sympatycznych wspolczulnych zakończeń nerwowych i/lub jej zwrotnym wchłanianiu ze szczeliny synaptycznej do neuronu presynaptycznego
Przyklady:
-efedryna
-pseudoefedryna
-amfetamina
25
Efedryna
* najczesciej stosowany lek zwężający naczynia krwionośne w przebiegu spadku CTK w czasie znieczulenia * silnie pobudza OUN
26
Pseudoefedryna
* izomer D-efedryny * obwodowo oddziałuje jak adrenalina, ośrodkowo slabiej niz amfetamina * w celu obkurczania naczyn w śluzówce w nieżycie nosa, zapaleniu zatok, zapaleniu górnych drog oddechowych * mozna znalezc w wielu preparatach złożonych
27
Amfetamina
* dziala ośrodkowo i obwodowo | * w polsce wycofana z lecznictwa
28
Receptory α1
* dzialaja za pośrednictwem bialka Gq | * powodują skurcz mm. gładkich (z wyjatkiem przewodu pokarmowego)
29
Alkaloidy sporyszu
``` •czesciowi agoniści i czesciowi antagoniści receptorów α-adrenergicznych, dopaminergicznych i serotoninowych Przyklady: -ergotamina -dihydroergotamina -dihydroergokryptyna -dihydroergotoksyna ```
30
Ergotamina
•w napadach migreny, położnictwie po wydaleniu łożyska, w krwawieniach pologowych
31
Dihydroergotamina
* leczenie napadów migreny | * hipotonia ortostatyczna
32
Dihydroergokryptyna
•profilaktyka migreny
33
Dihydroergotoksyna
* mieszanina dihydroergotaminy dihydroegokrystyny i dihydroergokryptyny * w zaburzeniach sprawności funkcji mózgowych w podeszłym wieku
34
Fenoksybenzamina
* nieselektywny, nieodwracalny bloker rec. α * dlugo działający * stosowana w terapii przełomów nadciśnieniowych w przebiegu guza chromochlonnego oraz w okolooperacyjnej kontroli cisnienia przy chirurgicznym leczeniu pheochromocytoma * moze byc podawana w zaburzeniach oddawania moczu, w ktorych wzmożone napięcie zwieracza cewki jest wynikiem nadmiernej stymulacji rec. α
35
Fentolamina
* nieselektywny antagonista rec. α * krotko dziala * stosowana zapobiegawczo i leczniczo w przebiegu pheochromocytoma w okresie okolooperacyjnym
36
selektywni antagoniści rec. α1
* prazosyna * terazosyna * bunazosyna * doksazosyna * urapidyl * tamsulozyna * alfuzosyna
37
Prazosyna
• krotko dziala •leczenie nadciśnienia tętniczego w monoterapii lub w polaczeniu z innymi lekami oraz w ch. Raynauda i w zaburzeniach oddawania moczu zwiazanych z łagodnym przerostem prostaty • nie powoduje tachykardii, bo nie hamuje receptorow presynaptycznych α2 Dzialania niepożądane: -efekt pierwszej dawki -> hipotonia ortostatyczna (dlatego w malych dawkach przed snem)
38
Terazosyna, bunazosyna, doksazosyna
•dzialaja tak jak Prazosyna, tylko dluzej
39
Urapidyl
* ma dodatkowe ośrodkowe dzialanie obniżające CTK, w zwiazku z pobudzeniem receptorow serotoninowych 5-HT1A * w stanach nagłych zwiazanych z nadciśnieniem
40
Tamsulozyna, alfuzosyna
* selektywny antagonista α1A | * stosowany w łagodnym przeroście prostaty
41
guanetydyna
* blokuje uwalnianie NA z tzw. Płytkich magazynów neuronalnych * rzadko stosowana w nadciśnieniu tętniczym * czesciej w odruchowej dystrofii współczulnej
42
rezerpina
* wiaze sie z pęcherzykami, w ktorych magazynowane sa aminy katecholowe, co blokuje zdolnosc przechowywania NA i DA * rzadko stosowana w nadciśnieniu tętniczym
43
Klonidyna
* obniza CTK przez selektywne pobudzenie receptorow α2 w neuronach strefy presyjnej rdzenia przedłużonego * pobudza tez presynaptyczne receptory α2, przez co hamuje uwalnianie NA * leczenie nadciśnienia tętniczego * moze powodować syndrom odstawienny (bole glowy, lek, drżenie, bol brzucha, pocenie sie, tachykardia) - 18-36h po odstawieniu
44
Guanfacyna
* obniza CTK w podobny sposob co Klonidyna | * leczenie nadciśnienia tętniczego
45
Metyldopa
* prolek przekształcany w α-metylonoradrenaline * pobudza ośrodkowe, presynaptyczne rec. α2 * stosowany w nadciśnieniu tętniczym, zwlaszcza w ciazy
46
ß-blokery 1 generacji (nieselektywne)
* blokują oba podtypy rec. ß * propranolol * nadolol * sotalol * bupranolol * metylpranolol * penbutolol * tymolol
47
ß-blokery 2 generacji (kardioselektywne)
* pozbawione pozasercowych działań niepożądanych * acebutolol * atenolol * betaksolol * bisoprolol * talinolol * celiprolol * metoprolol * nebiwolol * esmolol (krotko działający lek antyarytmiczny)
48
Najbardziej kardioselektywne ß-blokery 2 generacji
* bisoprolol * betaksolol * nebiwolol
49
ß-blokery 3 generacji (wielofunkcyjne, hybrydowe, wazodylatacyjne)
* blokują rec. ß i rozszerzają naczynia * labetalol, bucindolol, karwedylol (dodatkowo blokuje receptory α1) * celiprolol (silny agonista ß2) * nebiwolol (mechanizm aktywacji szlaku przemian arginina-NO w srodblonku
50
ß-blokery z wewnętrzna aktywnością sympatykomimetyczna (ISA)
* acebutolol * oksprenolol * alprenolol * Pindolol * celiprolol * labetalol * zmniejszają efekt bradykardii i wywołują dzialanie inotropowo ujemne, przy znacznie słabszym efekcie chronotropowym * powodują wzrost VLDL i spadek HDL
51
ß-blokery - wskazania
* nadciśnienie tętnicze * ch. Niedokrwienna serca (ale nie dlawica Printzmetala) * zaburzenia rytmu * niewydolność serca (ale nie ciezka, niewyrownana) * guz chromochłonny * wady wrodzone serca ze zwężeniem odpływu PK (zespol Fallota) * kardiomiopatia przerostowa * zespol wypadania płatków zastawki mitralnej * wrodzony zespol długiego QT * zespol Marfana * omdlenia odruchowe * jaskra * nadczynność tarczycy * profilaktyka migrenowych bólów glowy
52
ß-blokery przeciwwskazania
* objawowa bradykardia * objawowa hipotonia * blok p-k II-go lub III-go stopnia * zespol chorego węzła SA * ciezka, niewyrownana niewydolność serca * astma
53
Co nie stanowi przeciwwskazań do stosowania ß-blokerów
* pochp * cukrzyca * depresja * ch. tętnic obwodowych
54
Dzialania niepożądane ß-blokerów
* bradykardia * blok p-k * skurcz tętnic obwodowych i uposledzenie perfuzji tkankowej w przypadku ciężkiej choroby tt. obwodowych * zmęczenie * bol glowy * bezsenność * depresja (zwlaszcza po propranololu)