Autakoidy lipidowe

Question 1

Co to są autakoidy lipidowe?

Answer 1

Liczna grupa związków endogennych o zróżnicowanej budowie i silnym działaniu biologicznym, zachodzącym poprzez pobudzanie swoistych receptorów wewnątrz komórkowych oraz zlokalizowanych na powierzchni komórek. Biorą udział w regulacji procesów fizjologicznych oraz patologicznych.

Question 2

Gdzie jest syntezowany PAF (czynnik akt płytki krwi)?

Answer 2

Syntezowany jest konstytutywnie, w mniejszych ilościach w ciągu reakcji podobnych do szlaku syntezy lecytyny, w większych ilościach w reakcji zapalnej w wyniku odłączenia od fosfolipidu błonowego kwasu tłuszczowego z pozycji 2 przez fosfolipazę A2.

Question 3

Przez co syntezowany jest PAF?

Answer 3

Przez wiele rodzajów komórek: płytki krwi, komórki zapalne, komórki śródbłonka i nerwowe.

Question 4

Gdzie zlokalizowany jest receptor błonowy dla PAF, sprzężony z białkiem Gg?

Answer 4

Na wielu rodzajach komórek układu immunologicznego, na płytkach krwi, na komórkach mięśni gładkich, śródbłonka naczyń, nabłonkowych oskrzeli i przewodu pokarmowego a także na komórkach nerwowych.

Question 5

Jak działa PAF?

Answer 5

• aktywacja i nasilenie agregacji płytek krwi
• pobudzenie komórek zapalnych
• nasilanie chemotaksji krwinek białych
• rozkurcz mięśni gładkich naczyń, pobudzenie zapalne komórek śródbłonbka, zwiększanie przepuszczalności naczuń mikrokrążenia
• skurcz mięśni gładkich oskrzeli, aktywacja zapalna nabłonka oskrzeli
• skurcz mięśni gładkich przewodu pokarmowego, aktywacja zapalna nabłonka jelit
• skurcz macicy
• kanonizacja Agaty Marii Kapelańczyk na starostę roku najlepszego II lekarskiego xD pozdrawiam fanów
• udział w neurotransmisji w ośrodkowym układzie nerwowym

Question 6

Jakie jest jedno z istotnych działań glikokortykosteroidów?

Answer 6

Blokowanie PLA2.

Question 7

Agoniści receptorów dla PAF

Answer 7

Apafant, bepafant, leksypafant. Potencjalne leki przeciwastmatyczne oraz do leczenia choroby jelita grubego.
Trwają badania nad zastosowaniem leksypafantu w terapii OZT.

Question 8

Daraplabid

Answer 8

Inhibitor PLA2 związanej z lipoproteinami osocza - wykazuje w modelach zwierzęcych działanie przeciwmiażdżycowe i stabilizujące blaszkę miażdżycową

Question 9

Monoalid

Answer 9

Inhibitor PLA2. Jest w trakcie prób klinicznych oceniających jego skutecznosć w leczeniu łuszczycy.

Question 10

Co to są eikozanoidy?

Answer 10

Są to produkty przemian dwudziestowęglowego kwasu arachidonowego powstające wskutek działań enzymów syntaz prostaglandyny H, lipooksygenaz, hydrolaz oraz epoksygenaz cytochromu P450. Także nieenzymatycznie - izoprostany.

Question 11

Na czym polega główny mechanizm działania kwasu acetylocholinowego?

Answer 11

Hamowaniu syntezy eikozanoidów.

Question 12

Co to jest PGHS i jak działa?

Answer 12

Jest to syntaza prostaglandyny H, kluczowy enzym warunkujący powstawanie w komórkach prostaglandyn i tromboksanów. Enzym tej w skomplikowanej, 2etapowej reakcji przeprowadza najpierw zamknięcie 5członowego pierścienia w cząsteczce kwasu arachidonowego, w wyniku czego powstaje prostaglandyna G2, a następnie PGH2.

Question 13

Jakie dwie aktywności ma syntaza prostaglandyny H?

Answer 13

Cyklooksygenazy (COX) i peroksydazy (PX)

Question 14

Podaj dwie izoformy syntazy prostaglandyny H.

Answer 14

PGHS-1 oraz PGHS-2, zwane potocznie COX-1 i COX-2.

Question 15

Czym różnią się izoformy COX?

Answer 15

Regulacją ekspresji, lokalizacją komórkową oraz funkcjami, a także różnicą w strukturze miejsca aktywnego.

Question 16

Jaka jest lokalizacja genu i masa cząsteczkowa białka (liczba aminokwasów) COX 1 oraz 2?

Answer 16

1 - chromosom 9 (22kB), 72 kDa (599)

2 - chromosom 1 (8,3 kB), 72 kDa (604)

Question 17

Regulacja ekspresji COX-1?

Answer 17

Enzym konstytutywny, możliwy wzrost ekspresji pod wpływem cytokin czy endotoksyny.

Question 18

Regulacja ekspresji COX-2?

Answer 18

Enzym indukowalny, pojawia się w odpowiedzi na cytokiny, endotoksynę i czynniki prozapalne, w niektórych tkankach oraz narządach (nerki, śródbłonek naczyń) może być obecny konstytutywnie.

Question 19

Jak regulowana jest aktywność COX-1?

Answer 19

Wytwarza mniejsze, ściśle regulowane porcje eikozanoidów, aktywność zależy od stężenia wapnia cytoplazmatycznego, reakcja w dużym stopniu wymaga obecności nadtlenków lipidów, tlenek azotu może aktywować enzym, niedobór hemu i tlenek węgla mogą hamować aktywność.

Question 20

Jak regulowana jest aktywność COX-2?

Answer 20

Wytwarza w sposób ciągłu duże porcje eikozanoidów, aktywność nie zależy od stężenia wapnia cytoplazmatycznego, reakcja w mniejszym stopniu wymaga obecności nadtlenków lipidów, tlenek azotu może aktywować enzym, niedobór hemu i tlenek węgla mogą hamować aktywność.

Question 21

Czy indukcja COX-1 jest hamowana przez glikokortykosteroidy?

Answer 21

Nie, jednak mogą pośrednio hamować aktywnosc przez indukcję lipokortyny i zahamowanie fosfolipazy A2.

Question 22

Czy indukcja COX-2 jest hamowana przez glikokortykosteroidy?

Answer 22

Tak.

Question 23

Jak oceniasz swoje nastroje przed kolokwium?

Answer 23

“Bunkrów nie ma, ale też jest zajebiście.”

Question 24

Gdzie zlokalizowany jest w tkankach COX-1?

Answer 24

W większości tkanek, enzym szczególnie istotny w śluzówce żołądka i płytkach krwi.

Question 25

Gdzie zlokalizowany jest w tkankach COX-2?

Answer 25

Wszystkie komórki jądrzaste biorące udział w procesie zapalenia (makrofagi, fibroblasty, chondrocyty, synowicyty), enzym indukowany przez hormony w jajnikach. W nerkach, śródbłonku naczyń, mózgu, nabłonku oskrzeli i jądrach może być obecny konstytutywnie.

Question 26

Inhibitory COX-1

Answer 26

kwas acetylosalicylowy, indometacyna

Question 27

Inhibitory COX-2

Answer 27

rofekoksyb, waldekoksyb, etorykoksyb, lumirakoksyb.

Question 28

Co to jest COX-3?

Answer 28

Zwana czasem "mózgową COX", nie jest kodowana przez odrębny gen, nie bierze znaczącego udziału w wytwarzaniu eikozanoidów i najprawdopodobniej nie stanowi klinicznie istotnego punktu uchwytu dla wyżej wymienionych leków.

Question 29

Co jest głównym źródłem prostaglandyn i prostacykliny w warunkach fizjologicznych?

Answer 29

COX-1

Question 30

Co powoduje zahamowanie COX-1 w błonie śluzowej żołądka oraz płytkach krwi?

Answer 30

Pojawienie się typowych działań niepożądanych inhibitorów COX - NLPZ: owrzodzeń przewodu pokarmowego i upośledzenia czynności płytek krwi

Question 31

Co odpowiada za efekt przeciwzapalny NLPZ?

Answer 31

Hamowanie aktywności coX-2 indukowanej w czasie reakcji zapalnej.

Question 32

Jakie są selektywne inhibitory COX2?

Answer 32

Bezpieczne dla przewodu pokarmowego oraz niezaburzające funkcję płytek krwi leków przeciwzapalnych.

Question 33

Co robią izoformy COX w nerkach?

Answer 33

Wytwarzają PGE2, PGI2, TXA2. W warunkach fizjologicznych regulują przepływ krwi, filtrację kłębuszkową a także cewkowy transport sodu i potasu.

Question 34

Ważna rola COX2 jest w..?

Answer 34

W fizjologicznej produkcji prostacykliny śródbłonka naczyniowego

Question 35

Co robią selektywne inhibitory COX-2?

Answer 35

Nie uszkadzają wprawdzie błony śluzowej żołądka i nie upośledzają czynności płytek krwi, ale mogą zmniejszać filtrację kłębuszkową, powodować retencję sodu i wody oraz sprzyjać nadciśnieniu czy zakrzepicy.

Question 36

Pod wpływem jakich lipooksygenaz (LOX) kwas arachidonowy ulega przemianom?

Answer 36

5, 12 oraz 15.

Question 37

Do czego prowadzą przemiany kwasu arachidonowego pod wpływem tych lipooksygenaz?

Answer 37

Do powstania niektórych kwasów hydroksyeikozatetraenowych (HETEs), leukotrienów, lipoksyn i hepoksylin.

Question 38

Jaka jest najważniejsza z punktu widzenia farmakologii droga syntezy leukotrienów?

Answer 38

W powstających przede wszystkim komórkach biorących udział w zapaleniu, silnych mediatorów zapalnych

Question 39

Co jest wymagane do aktywacji 5-LOX?

Answer 39

Białko FLAP, które jest aktywowane poprzez zwiększenie stężenia jonów wapnia w cytoplazmie komórek.

Question 40

Gdzie działa 5-LOX?

Answer 40

W pierwszym etapie syntezy leukotrienów, po odszczepieniu arachidonianu z fosfolipidów błonowych przez PLA2.

Question 41

Do czego doprowadza reakcja 5-LOX?

Answer 41

Doprowadza do powstania niestabilnego LTA4, który może podlegać przemianie do LTB4 lub, po dołączeniu reszty glutationu - przejściu do LTC4. Dalsze przemiany LTC4 zachodzą na zewnątrz komórek: pod wpływem peptydaz doprowadzają kolejno do powstania LTD4 i LTE4.

Question 42

Co to są leukotrieny cysteinylowe?

Answer 42

Są to leukotrieny C4, D4, E4. Oddziałują poprzez swoiste receptory CysLT1-2. Silne działanie biologiczne wykazuje również LTB4.

Question 43

Co wytwarzają głównie eozynofile i mastocyty?

Answer 43

LTC4

Question 44

Co wytwarzają przeważnie neutrofile, monocyty i makrofagi?

Answer 44

LTB4

Question 45

Co to jest metabolizm transcelularny?

Answer 45

Jeżeli komórka posiada 5-LOX, ale brak jej dalszych enzymów szlaku, LTA4 przekazywany jest w celu dalszych przemian do sąsiednich komórek, które mogą wytwarzać z niego LTB4 lub LTC4.

Question 46

Jakie komórki wytwarzają LTB4?

Answer 46

limfocyty, krwinki czerwone, nabłonek oskrzeli

Question 47

Jakie komórki wytwarzają LTC4?

Answer 47

płytki krwi, komórki śródbłonka