Klinisch redeneren Flashcards
waardoor ontstaat een hoestreflex?
- ontstekingsreactie van het slijmvlies
- mechanische beschadiging
- prikkeling (door bijv rook)
vaak voorkomende pulmonale oorzaken van hoesten
- ongecompliceerde LWI
- astma/COPD/bronchiale hyperreactiviteit
soms voorkomende pulmonale oorzaken van hoesten
- gecompliceerde LWI
- irritantia/rook
zelden voorkomende pulmonale oorzaken van hoesten
- interstitiële longziekten
- longcarcinoom
- longembolie
- corpus alienum
- cystische fibrose
niet pulmonale oorzaken van hoesten
- reflux
- hartfalen
- psychogene oorzaken
komen allemaal soms voor
anamnese van de voorgeschiedenis bij hoesten
- hebben ouders last van astma of atopie?
- heeft moeder gerookt tijdens zwangerschap?
- voorgeschiedenis met constitutioneel eczeem?
- verstoorde weerstand (bijv door ziekte maar ook door medicijnen zoals immunosuppresiva)
factoren die het risico op astma verhogen
- ouders die astma of atopie hebben
- wanneer de moeder heeft gerookt tijdens zwangerschap
- wanneer patiënt een voorgeschiedenis met constitutioneel eczeem heeft (-> wijst op atopie -> hogere kans ontwikkeling astma)
anamnesevragen over de hoest zelf
- aard van de hoest
- duur van de hoest
- sputum
- bijkomende andere klachten
productieve hoest
wanneer er slijm bij de hoest meekomt, kan duiden op een ontstekingsproces
blaffende hoest betekenis
kan duiden op (pseudo)kroep (kinkhoest)
nachtelijk hoesten betekenis
decompensatio cordis door een longoedeem
hemoptoë betekenis
bloed ophoesten, meestal betekent dit een kleine laesie in het longslijmvlies, maar wees bij ouderen alert op dat het ook een longcarcinoom zou kunnen zijn
betekenis duur van het hoesten
- korte duur: waarschijnlijk LWI’
- langere duur: ernstigere (chronische) aandoening, wees vooral alert als mensen meerdere keren terugkomen met dezelfde klacht (zeker nadat ze al een behandeling hebben ontvangen)
mogelijke bijkomende klachten bij hoesten
- brandend maagzuur: reflux
- piepen (in- of expiratoir)
- koorts
- pijn bij hoesten in borstkas of aan pleura
- langdurige moeheid of malaise: maligniteit
- enkeloedeem: hartfalen
sputum bij hoesten betekenis
groen sputum wijst op een bacteriële of virale luchtweginfectie, wordt veroorzaakt door myeloperoxidase wat vrijkomt als leukocyten uiteenvallen
hoe een virale en bacteriële LWI van elkaar onderscheiden?
CRP: ontstekingswaarden in het bloed meten -> hoger dan 100 mg/L -> bacteriële infectie
mogelijk lichamelijk onderzoek bij hoesten
- visuele inspectie (tekenen benauwdheid)
- percussie
- ascultatie
waarop letten bij visuele inspectie?
- ademhalingsfrequentie
- gebruik van hulpademhalingsspieren
- intrekkingen bij kinderen
- neusvleugelen
allemaal visuele tekenen van benauwdheid - asymmetrische thoraxexcursies -> klaplong (maar bijna nooit zichtbaar)
percussie als onderzoek bij hoesten
niet ideaal want heeft een lage sensitiviteit, je vindt alleen dingen van min 3 cm in diameter die minder dan 5 cm diep in de borstkas liggen
ascultatie als onderzoek bij hoesten
- identificeren verschillen links en rechts (LWI is vaak maar aan 1 kant)
- luisteren naar piepen
- luisteren naar ronchi
- luisteren naar crepiteren
piepen bij hoesten betekenis
- inspiratoir: probleem zit extrathoracaal
- expiratoir: probleem zit intrathoracaal
verlengd exspirium (+ piepen) -> astma of COPD
basaal crepiteren aan beide kanten betekenis
wijst op longoedeem door decompensatio cordis
mogelijk aanvullend onderzoek bij hoestklachten
- longfoto (X-thorax)
- bloedonderzoek (CRP of allergietest)
- longfunctieonderzoek
lichamelijk onderzoek bij hoest- en andere longklachten
luisteren naar de ademhaling
wat verwacht je op een X-thorax te zien bij pneumonie?
vocht in de longen, dit heeft een witte kleur omdat dit meer straling absorbeert dan lucht
wat kan een vlek met verhoogde densiteit op een X-thorax zijn?
- vocht
- ontstekingsmateriaal
- atelectase
- een tumor
atelectase
lokaal volumeverlies in de longen door een blokkade van de luchtweg
systeem om thoraxfoto’s te beoordelen
- diafragma en bovenbuik
- thoraxwand en weke delen
- mediastinum
- longen
doelen van een X-thorax
- screening, keuring: aanstelling tuberculose, pre-operatief
- diagnostisch probleem oplossen, een alternatieve diagnose uitstellen
- behandeling controleren
- afwijking op foto controleren
- pre-/postoperatieve studie
radiolucentie
hoe transparant een structuur is voor röntgenstraling; de long is bijvoorbeeld erg radiolucent, het hart minder; zo kun je structuren van elkaar onderscheiden
wat hoor je bij een atelectase door de stethoscoop?
Op de plek van de atelectase zal je geen ademgeluid horen
wat hoor je bij vocht of een massa in de longen (alveoli) door de stethoscoop en bij percussie?
- bij percussie zal een demping te horen zijn
- met de stethoscoop zal er een versterking van het ademgeluid zijn
casus: patiënt heeft verspreid door de longen allerlei ronde vlekken, meerdere afgeronde densiteiten verspreid over beide longen op x-thorax
metastasen (uitzaaiingen van tumoren)
casus: patiënt is vrij acuut benauwd, heeft een wit omlijnd hard en wittere longen op X-thorax
pulmonaal oedeem (vocht verschijnt en verdwijnt snel)
casus: op X-thorax is rechter long is helemaal wit en de linker juist helemaal zwart
longfibrose aan de rechterkant, de linkerlong is getransplanteerd en dus nog helemaal gezond
casus: thoraxfoto is aan de linkerkant helemaal gevuld met egaal wit materiaal, de rechterkant is zwart
pneumectomie van de linkerlong, het lichaam vult de lege ruimte dan op met vocht dus dat is in het witte te zien
mMRC classificatie dyspnoe
- graad 1: geen dyspnoe
- graad 2: op een vlakke weg kan een patiënt normaal blijven lopen, maar op een helling wordt het lastiger
- graad 3: op een vlakke weg lopen gaat ook lastiger
- graad 4: kan niet meer een aantal stappen doen zonder kortademig te worden; dyspnoe bij geringste inspanning
orthopnoe
dyspnoe die toeneemt bij gaan liggen en verbetert bij rechtop zitten
obstructiepneumonie
een obstructie in de luchtwegen (bijv een tumor) veroorzaakt de pneumonie
reflexboog hoesten
hoestreceptoren bevinden zich ter hoogte van de larynx, in de trachea en bronchi, maar ook gehoorgang, neus en paranasale sinussen, het pericard, diafragma de pleura en de pharynx
- hoestreceptoren geven info aan hoestcentrum in medulla
- efferente impulsen naar de hoesteffectoren in diafragma en ademhalingsspieren
oorzaak cyanose
doordat er een verhoogd gehalte aan gereduceerd Hb in het veneuze vaatbed zit
