- JA a INNI Flashcards
Postrzeganie świata i ludzi jako konstruowany/subiektywny obraz
Ludzie postrzegajac innych z zasady się nie mylą. Dzieje się to przez
- Bardzo szybkie procesy percepcyjne
- Uleganie błędom poznawczym i zniekształceniu
- Gdy ocena jest już gotowa za wszelką cenę się jej trzymamy
Koło poznania społecznego
- Uwaga
- Interakacja
- Sąd
- Pamięć
Efekt pierwszeństwa
– informacja otrzymana wcześniej wywiera
zazwyczaj większy wpływ na tworzenie się ogólnego wrażenia, niż
informacja otrzymana później. Pierwsza informacja stanowi punkt
odniesienia dla kolejnych informacji, jakie do nas docierają. Efekt
pierwszeństwa tłumaczy m.in. fakt, że szybko wyrabiamy sobie zdanie o
nowo poznanej osobie i późniejsze zachowanie tej osoby interpretujemy
w sposób zgodny z naszym pierwszym wrażeniem.
→ Asch (jako autor opisu efektu pierwszeństwa)
Efekt aureoli
tendencja do automatycznego, pozytywnego (efekt Galatei, efekt nimbu, anielski efekt halo) lub negatywnego (efekt Golema, szatański efekt halo), przypisywania cech osobowościowych na podstawie pierwszego wrażenia.
efekt Pigmaliona (Robert K. Merton)
- Efekt polega na tym, że spełnia się nasze pozytywne oczekiwanie wobec jakiejś osoby tylko dlatego, że takie pozytywne oczekiwanie wytworzyliśmy we własnym umyśle.
wnioskowanie z twarzy (Todorov)
Asymetria atrybucji aktora i obserwatora – to jedna z powszechnych form deformacji w procesu atrybucji. Asymetria atrybucji aktora i obserwatora odnosi się do tego, że mamy tendencje cudze zachowania tłumaczyć cechami danej osoby, a podobne zachowania własne tłumaczyć wpływem czynników zewnętrznych
Asymetria atrybucji aktora i obserwatora
– to jedna z powszechnych form deformacji w procesu atrybucji. Asymetria atrybucji aktora i obserwatora odnosi się do tego, że mamy tendencje cudze zachowania tłumaczyć cechami danej osoby, a podobne zachowania własne
tłumaczyć wpływem czynników zewnętrznych.
Koncepcje atrybucji: Heidera
Według Fritza Heidera człowiek wyjaśnia sobie zachowania innych ludzi tak, że zachowanie to łączna konsekwencja działania sił zewnętrznych i
wewnętrznych. Siły te dodają się do siebie. Np. słabe lub ujemne czynniki wewnętrzne (nie chcę tego robić) + silne zewnętrzne (ale dużo mi za to płacą) = zrobione.
Teoria wnioskowania z czynników towarzyszących – stworzona
przez Edwarda Jonesa i Keitha Davisa
głosi, że dokonujemy wewnętrznych atrybucji dotyczących danej osoby wtedy, gdy zachowanie jest nieoczekiwane lub gdy istnieje mało nietożsamych konsekwencji jej zachowania
Model współzmienności Kelleya
→ potoczne wyjaśnianie powtarzających się zachowań polega na sprawdzeniu, które czynniki współzmieniają się z obserwowanym zachowaniem. Obserwator bierze pod uwagę 3 czynniki:
- spójność zachowania (czy Janek zawsze się śmieje na występach tego
komika)
- wybiórczość zachowania (czy śmieje się na występach tylko tego
komika, czy wszystkich)
- powszechność zachowania (czy wszystkich śmieszy ten komik) →
ustalamy tak, czy Janek jest śmieszkiem
Podstawowy błąd atrybucji
- skłonność do przypisywania cudzych zachowań czynnikom wewnętrznym, przy niedocenianiu roli czynników sytuacyjnych tych zachowań
Ocenianie odgórne
+ Oparte na schematach (przynależności obiektu do konkretnej kategorii)
+ Szczególnie w sytuacjach, gdy nie mamy wielu informacji o obiekcie
+ Przeniesienie reakcji afektywnych z kategorii na jednostkę
Ocenianie oddolne
Błędy poznawcze wynikające z np. efektu pierwszeństwa, efektu
świeżości, inklinacji pozytywnej czy efektu negatywności/Szczególnie w sytuacjach,gdy brakuje kategorii do której jednoznacznie moglibyśmy zaklasyfikować jednostkę.
Czym jest autoschemat
Autoschemat, wiedza o tym kim jestem, zbiór przekonań na temat własnej osoby
Samoświadomość
– świadomość samego siebie, zdawanie sobie sprawy z doświadczanych aktualnie doznań, emocji, potrzeb, myśli, swoich możliwości, czy ograniczeń, autokoncentracja uwagi.
teorie autoregulacji, szczególnie teoria rozbieżności JA Higginsa
Każdy człowiek definiuje te trzy obszary w nieco odmiennych terminach i kategoriach. Tory Higgins jest autorem rozróżnienia między ja realnym, idealnym i powinnościowym. Eksperymenty dowiodły, że im większa jest rozbieżność między ja realnym a ja idealnym, tym więcej jest uczuć o zabarwieniu depresyjnym typu apatia, smutek, rozczarowanie (także jeśli jedynie chwilowo wzbudzimy świadomość rozbieżności między tymi obszarami ja). Im więcej rozbieżności między ja realnym a ja powinnościowym, tym więcej silniejszych, negatywnych uczuć, takich jak poczucie winy, wstyd, niepokój, lęk.
sposoby poznawania siebie
- Introspekcja i jej trafność(teoria obiektywnej samoswiadomosci)
- Obserwacja samego siebeie – teoria Bema
- Obseracja własnych emocji – teoria Schachtera
- Obseracja Motywacji – efekt nadmiernego uzsadnienia
- Interakcje społecznego porównania
- pamiec autobiograficzna- Schemat JA
- Ja niezależna i Ja współzalezne
Poczucie własnej wartości
– stan psychiczny powstały na skutek elementarnej, uogólnionej oceny dokonanej na własny temat. Samoocena to uogólniona postawa w stosunku do samego siebie, która wpływa na nastrój oraz wywiera silny wpływ na pewien zakres zachowań osobistych i społecznych.
Autoewaluacja:
ewaluacja własnych zachowań, wyglądu, zdolności lub innych atrybutów w świetle zinternalizowanych standardów lub norm społecznych
ciemne strony wysokiej samooceny
- Zerowa kontrola impulsów
- Iluzaj świata bez ogranioczen
- Brak autorefleksj
- Skłonności do przestępczości
- Na poziomie relacji zwykle działają albo jako oprawcy, albo jako narcyzi, którzy nie są w stanie spojrzeć na świat z perspektywy innych
Egotyzm atrybucyjny:
korzystne dla siebie wyjaśnianie efektów swojego zachowania
Samoutrudnianie:
sabotowanie własnych starań w celu zapewnienia sobie wymówek
Autoafirmacja:
podwyższanie własnej samooceny w jednej dziedzinie, gdy odczuwamy zagrożenie w innej
Teoria opanowywania trwogi
a. (Solomon, Greenberg i Pyszczynski, 1997)
b. Dwa podstawowe „bufory” chroniące przed jednym z najbardziej podstawowych lęków w życiu: lękiem przed śmiercią:
Światopogląd
Samoocena (symboliczna nieśmiertelność)
