integratie bundel 6.0 Flashcards
gastro-enteritis:
- ontsteking van maag en darmen
- veelal veroorzaakt door een virale infectie (noro- of rota virus) of een bacteriële infectie (salmonella, campylobacter, E. coli) of soms een parasitaire infectie
prevalentie/incidentie gastro-enteritis:
- komt bij 4,5 miljoen mensen voor in Nederland
- incidentie is vooral hoog bij kinderen 0-4 jaar
- het is vaak besmettelijk
symptomen gastro-enteritis:
- pijn in bovenbuik
- braken
- misselijkheid
- verminderde eetlust
- koorts
- buikkrampen
- diarree
- moeheid, hoofdpijn en spierpijn
wanneer vermoeidheid en veel plassen samen voorkomen, is de meest voorkomende oorzaak:
diabetes
diabetes mellitus type 1:
- absolute insuline deficiëntie
- auto-immuun reactie, waarbij bèta cellen in de pancreas worden afgebroken en er dus niet tot nauwelijks insuline kan worden geproduceerd
- symptomen ontstaan vaak plotseling
symptomen DM type 1:
- polydipsie (veel drinken)
- polymictie (veel plassen)
- polyfagie (enorme eetlust)
- gewichtsverlies
- vermoeidheid
- wazig zien
- jeuk
diagnostiek DMT1:
- nuchter plasma glucose: > 7,0 mmol/L
- willekeurig plasma glucose: > 11,1 mmol/L
- HbA1C > 6,5 % / 48 mmol/mol
behandeling DMT1:
is gericht op reguleren bloed glucose spiegel
- zowel leefstijl belangrijk, maar patiënten zijn insulineafhankelijk
- insuline (allerlei verschillende vormen)
gevolgen DMT1:
- korte termijn: hypers en hypos
- lange termijn: macrovasculaire complicaties (HVZ) en microvasculaire complicaties (nefropathie, retinopathie en neuropathie)
diabetes mellitus type 2:
- de insuline gevoeligheid is afgenomen of insuline werkt niet goed meer door relatieve insulineresistentie
- komt vaak op oudere leeftijd voor, in 80% van de gevallen gaat het gepaard met overgewicht
- klachten beginnen subtiel en worden in het begin vaak toegeschreven aan andere oorzaken, daarom late diagnose
- kan gepaard gaan met diabetische retinopathie, nefropathie en/of neuropathie
symptomen DMT2:
- polydipsie
- polymictie
- droge mond
- moeheid
- wazig zien
- aanhoudende schimmelinfecties
behandeling DMT2:
- leefstijl als eerste, genoeg bewegen om insuline gevoeligheid te verhogen en de progressie van de ziekte af te remmen
- suikerarm dieet, met veel langzame koolhydraten, veel voedingsvezel en weinig verzadigd vet
- medicamenteus: metformine, sulphonyl-ureumderivaten, insulinetherapie
diabetes insipidus (DI):
- zeldzame aandoening
- onvermogen van de nieren om water vast te houden
- probleem in productie, afgifte of werking van vasopressine
- komt op iedere leeftijd voor
oorzaken DI:
- hoofdtrauma
- genetische belasting
- psychogene oorzaken
- afwijkingen aan hypothalamus
- tijdens zwangerschap
symptomen DI;
- polydipsie
- polyurie
- nocturie (nachtelijk plassen)
- droge huid
- vermoeidheid
behandeling DI:
- desmopressine, een synthetische vorm van ADH
- thiazidediuretica
- volgen zout- en eiwitarm dieet
diabetische ketoacidose:
- ernstige hyperglycaemie door een absolute insuline deficiëntie
- bij DMT1
diagnostiek keto acidose:
- bloedsuikerspiegel
- pH in het bloed (<7,3)
- ketonen in bloed/urine
LO bij keto acidose:
- uitgeputte, zieke indruk
- verlaagd bewustzijn
symptomen keto acidose:
- door lage pH versnelde en diepe ademhaling, Kussmaul-ademhaling
- braken
- acetongeur
- misselijkheid
- dorst
- polyurie
- gewichtsverlies
- abdominale pijn
- verzwakking
- tachycardie
- hypotensie
- hypothermie
- dehydratie
- warme, droge huid
behandeling diabetische keto acidose:
- toedienen van insuline, IV
- (4 eenheden insuline per uur IV)
- als patiënt veel vocht is verloren, dan infuus met NaCl 0,9%
- elektrolyten corrigeren
hyperosmolaire hyperglycemische ontregeling (HHS):
- een nieuwe patiënt met DMT1 kan zich hiermee presenteren
- het is wel vaker geassocieerd met type 2
- zeer hoge bloedglucosewaarden, ernstige dehydratie en een verhoogde plasma osmolariteit zonder significante keto acidose
coeliakie:
- levenslange gluten overgevoeligheid en auto-immuunziekte
- er is sprake van vlokatrofie in de dunne darm
- daardoor treedt malabsorptie op
klachten passend bij coeliakie:
- chronische vetdiarree
- anorexie
- spugen
- buikpijn
- humeurigheid
- anemie
- gewichtsverlies
diagnostiek coeliakie:
- kijken naar familieanamnese, afbuigen lengte/gewichtscurve en tekenen van anemie
- HLA-typering nodig en er kan gekeken worden naar antistoffen tegen tTG en anti-endomysium, die 10 keer verhoogd moet zijn
- duodenumbiopt en endoscopie van duodenum
- diagnose vindt vooral plaats op leeftijd tussen 8 en 24 jaar
- komt vaker voor bij vrouwen
als klachten van een patiënt met coeliakie komen door onopzettelijke glutenconsumptie of een niet-strikte naleving van een glutenvrij dieet, dan zal de behandeling zich richten op:
- strikte naleving van glutenvrij dieet
- symptomatische behandeling (hydratatie en vitaminesupplementen)
- ontstekingsremmende medicatie (in geval van ernstige ontsteking kan korte kuur corticosteroïden overwogen worden)
- follow-up en monitoring
PDS (schema):
- klachten nemen af na defecatie
- slijm bij ontlasting, maar geen bloed
- geen afwijkingen bij aanvullend onderzoek
IBD (schema):
- klachten zijn niet-dieetgerelateerd
- bloed en slijm bij ontlasting
- verhoogd fecaal calprotectine
coeliakie (schema):
- klachten zijn dieet gerelateerd
- gewichtsverlies
- verhoogd tissue-transglutaminase (tTGA)
gastro-enteritis (schema):
- meerdere mensen binnen gezin momenteel zelfde klachten
- waterdunne ontlasting
- fecesonderzoek positief voor bijv. norovirus
IBD:
- ziekte van Crohn + colitis ulcerosa
- chronische ontstekingen in het maag-darmkanaal
- symptomen variëren in ernst en kunnen perioden van opflakkeringen en remissies vertonen
symptomen IBD:
- buikpijn
- diarree
- gewichtsverlies
- vermoeidheid
- bloed bij ontlasting
- koorts
- verlies van eetlust