Hygiëne: Pest control Flashcards
bruine rat
- wetenschappelijke naam
- leefgebied
- voedsel
- rattus norvegicus
- riool (natte omgeving) => goede zwemmers
- omnivoor, mr grotendeels vegetarisch -> carnivoor bij voedseltekort
wat doen knaagdieren?
- contaminatie, infectie & verspilling van voedsel
- transmissie zoönoses
- mechanische schade aan gebouwen en materialen
- overlast
- kosten vr verdelging
wat doen vliegen?
- zorgen vr productieverlies (bloedverlies)
- transmissie ziektes
- overlast
- kosten vr verdelging
zwarte rat
- wetenschappelijke naam
- leefgebied
- voedsel
- rattus rattus
- droge omgeving => goede klimmers
- uitsluitend vegetarisch
Belangrijke ziekte die overgedragen w dr ratten =
ziekte van Weil
= leptospirose
= L. icterohaemorraghiae
verspreiding ziekte van Weil -> hoe?
dmv urine van geïnfecteerde ratten
overdracht ziekte van Weil
infectie via krassen of sneden in huid OF via mond, keel en ogen na contact met geïnfecteerde urine of water met daarin geïnfecteerde urine (denk aan riolen, greppels)
symptomen ziekte van Weil
- griepachtige symptomen
- zware hoofdpijn
HPS =
hoe transmissie?
= Hantavirus Pulmonair Syndroom
= virale hemorragische koorts
dmv inademen van speeksel, urine of feces van knaagdieren OF dr eten/drinken van iets wat bevuild is dr knaagdieren
hoe ga je nagaan of er ratten zijn id omgeving ?
- feces zichtbaar (verse keutel he slijmlaagje)
- knaagdieren zichtbaar (levend of dood)
- zwarte, vette sporen (want veel talg in huid)
- aangevreten zakken
- loopsporen
preventie knaagdieren: hoe?
- eliminatie schuilplaatsen => zorg vr open vlakte
- goede opslag voedsel => alles afsluiten
- knaagdierbestendige constructies -> geen openingen groter dan 0,5cm diameter
bespreek de onderverdeling van rodenticiden
- anticoagulantia -> interfereren met bloedstolling => bloed droogt op in lichaam rat => mummy
= meestal eerstelijns verdediging - niet anticoagulantia -> gastro -of neurotoxische middelen = heel toxisch
- > lokaas nodig!
voorbeelden niet anticoagulantia
- scillroside
- crimidine
- cholecalciferol
voorbeelden anticoagulantia
- warfarine
- brodifacoum
- pindone
- caumachlor
onderverdeling anticoagulantia rodenticiden (voorbeeld klasse 1 en 3)
- klasse 1: meerdere keren voederen noodzakelijk, veel resistentie -> warfarine
- klasse 2: meer toxisch dan klasse 1, mr nog steeds meerdere keren voederen noodzakelijk
- klasse 3: zeer toxisch na 1x voederen, variabele weerstand (cross resistentie met klasse 1 anticoagulantia) -> brodifacoum
werkingsmechanisme anticoagulantia
antagonisme van vit K => antistollingseffect want productie bloedstollingsfactoren w verhinderd => bloed droogt op in lichaam => mummy => dood
(latente periode nodig)
klinische tekenen anticoagulantia
1: depressie & anorexie
2: anemie, bloeduitstortingen, bloederige mest/urine, spontaan neusbloeden, bloed ophoesten
hond behandelen die anticoagulantia heeft gegeten (secundaire toxiciteit)
(behandeling gedurende 2-4wk om LT effecten te controleren)
vit K inspuiten met hele kleine naald op zoveel mogelijk plaatsen, subcutaan, om absorptie te verzekeren => productie stollingsfactoren
stalvlieg =
stomoxys calcitrans -> stekende vlieg => zuigt bloed bij gastheer
hoornvlieg =
haematobia irritans
bijna permanent parasitair => veel schade
welk soort insecticide gebruik je om vliegen te controleren
neurotoxische insecticiden -> pyrethrines (natuurlijk) & pyrethroiden (synthetisch)
organofosfaten & carbamaten
mechanisme pyrethrines & pyretheroiden
interfereren met neurotransmissie, met Na-K kanalen => neuromusculaire paralyse (spierverlamming)
(brede veiligheidsmarge)
mechanisme organofosfaten & carbamaten
inhibitie van acetylcholine-esterase => Ach w niet meer afgebroken => spastische paralyse
(smalle veiligheidsmarge)
formulaties pyrethrines
- ‘bait’ = insecticide in suikeroplossing
- spray
- aerosol -> w verneveld
- p-on -> formulatie op rug uitgegoten
- oormerk
- spot-on -> formulatie gaat dr huid van rund
IGR’s =
soorten
Insect Growth Regulators
- Insect development inhibitor
- juvenile hormone mimics
werking insect development inhibitor
voorbeelden
interfereert met chitine waardoor exoskelet niet gevormd kan w (niet toxisch vr zoogdieren want he geen chitine)
(vb: cyromazine, difubenzuron)
werking juvenile hormone mimics
voorbeelden
producten maken juveniel hormoon na => larve blijft doorgroeien tot ze doodgaat (kan niet vervellen)
(vb: fenoxycarb, methopreen, pyriproxypeen)
mechanismen van weerstand
- verlaagde penetratie
- verhoogde metabole afbraak of eliminatie
- verminderde gevoeligheid van receptoren
strategieën om weerstand te vermijden
- eliminatie resistente individuen
- > hoge dosissen
- > versch insecticiden (mengsels, rotaties versch producten,..)
- > enkel resistente vliegen behandelen
- populatie sensitieve individuen verdunnen
- > kortwerkende producten
- > combinatie met chemische & biologische methoden
