Hoorcollege 7: Autisme en Verstandelijke Beperking Flashcards
Drie Theorieën rondom Autisme:
- Executieve Functies
- Centrale Cohesie
- Theory of Mind
Drie Theorieën rondom Autisme: Executief Functioneren:
Uitvoerende functies:
- Geschikte probleemoplossende strategieën en flexibiliteit
- probleem met planning, verdelen van de aandacht en het onderdrukken van impulsen
Drie Theorieën rondom Autisme: Centrale Cohesie:
- Moeite met het afleiden
van betekenissen uit de context. - Moeilijkheden details en geheel te onderscheiden (bomen en bos, bos en bomen)
Drie Theorieën rondom Autisme: Theory of Mind:
Vaardigheden om je te verplaatsen in de mentale processen (gevoelens, gedacht en bedoelingen van anderen). Daar adequaat op reageren is afhankelijk van interpretatie van mentale processen van de ander.
Autisme bij personen met een VB:
- Gebrek aan cognitieve compensatie.
- 75% van de mensen met ASS hebben een VB.
- Alleen bij PDD-NOS (Pervasive Developmental Disorder) meer bij niet -VB dan wel-VB.
Communicatie-aspecten ASS en VB:
- Problematische nonverbale communicatie en signalen (gezichtsuitdrukkingen, lichaamshouding en gebaren)
- Staccato spreken en woorden letterlijk nemen
- Niet aankijken, moeilijk tegelijk kijken en luisteren –> 1 zintuigkanaal tegelijk: overprikkeling (?)
- Echolalie: dwangmatig herhalen van woorden of zinnen van een gesprekspartner of een andere bron
Relatiestoornis VB en ASS:
- De aandacht en relatie centraat zich rond objecten
- Objecten bewegen niet –> veranderen dus niet
- Geringer onderscheid tussen mensen en dingen
- Dieren meer herkenbaar dan mensen en meer voorspelbare bewegingen
- Affectiviteit is anders gericht
- Geringe wederzijds- en wederkerigheid
Diagnostiek ASS en VB:
- ASS en VB zijn twee afzonderlijke problemen
- Scheiden van elkaar
- Is er sprake van cognitieve compensatie?
Motorische Verschijnselen ASS en VB:
- Houterig
- Stereotype bewegingspatroon: uitgebreid en rijk repertoire (neemt toe): flapperen etc.
- PDD: Sterkste predisponerende factor voor stereotype gedrag
Zintuigelijke Verschijnselen ASS en VB:
- Blijven steken in vroegtijdig ontwikkeligsstadia: likken, proeven, tasten en voelen
- Primaire zintuigen worden ordenend ingezet om
de wereld te herkennen (aantikken etc,) - Vaak grote gehoorsgevoeligheid,
- Indruksmoeheid
- Kenmerkend vaak oren afdekken en sluizen
Weerstand tegen veranderingen: ASS en VB:
- In zekere mate functioneel
- “Desire of Sameness” op zeer veel terreinen
- Vaste volgorde van gebeurtenissen
- Voorwerpen op vaste plekken
- Markeringpunt
- Neurotisch
- Structuur –> Voorspelbaarheid
- Variatie is gewenst –> Ordenen van de oneindigheid voorkomen
Mate van ASS:
Sterke variatie: in perioden en op een dag en in situaties
Bejegeningsafspraken in de Praktijk bij Cliënten met ASS en VB:
Vaak worden er bejegeningafspraken gemaakt die
algemeen worden toegepast, vaak afspraken over
de structuur van de dag en de handelingen
- Deze afspraken zijn vaak te licht
- Deze afspraken zijn vaak te strak
- Als de cliënt varieert, waarom dan niet de
afspraken?
Subgroepen binnen ASS en VB:
- Aloof: inalerte groep, sterk in zichzelf
gekeerd - Passieve: staat contact toe, maar geen initiatief
- Actieve: zoeken contact op andere manier (odd)
- Overformal: stijf, houterig, overmatig beleefd en vormelijk
Herhaalgedrag ASS en VB:
- Herstellen/ in stand houden situationele gelijkheid
- Beheersing
- Zoeken naar voorspel-, zeker- en veiligheid
- Hanteerbaar maken van spanning en het verminderen of vermeerderen van prikkel
- Actief instellen
- Opheffen deprivatie
- Uitdrukking van positieve en negatieve emoties
- Geen functie
De functie van het herhaalgedrag hangt af van de combinatie en intensiteit van ander herhaalgedrag
behandeling en Bejegening ASS en VB:
- Begrip en begrijpen van ASS
- Besef van verminderde cognitieve compensatie dat kan leiden tot vermeerdering primaire emoties (boosheid, agressie, etc.)
- Voorspelbaarheid aanleveren, overzichtelijkheid en verduidelijken
- Begrip afwezigheid nonverbale communicatie
- Medicatie op grond van symptomen
- Fluctuaties per dag/periode
Resultaten Praktijkgerichte Werkwijze ASS en VB:
- Minder problemen, meer authentiek gedrag, meer flexibiliteit, minder agressie en minder angst\
- -> Bronnen zijn rapportages uit praktijk
Visuele Waarneming ASS en VB:
- Op 1 detail blijven hangen
- Angst/onvermogen op 1 detail te focussen
- Indringend aankijken zonder gevoel voor sociale context
- Visuele beelden worden vaak als overweldigend ervafren
- Stimuli langzaam aanbieden
- Computer als goed communicatiemiddel
Taalstoornis ASS en VB:
- Taal vaak gering, zeer geringe behoefte communicatie, vaak instrumenteel voer dingen i.p.v. gevoelens
- Taalgebruik zeer concreet
- Monotoon, en neologisch (gekoppeld aan eigen beeld en gedachten, weinig ToM)
- Ideografisch: uniek beschreven, ideologie waarin alles uniek is
- Letterlijk
- Grapjes worden niet begrepen
Extreme schijnbaar onlogische angsten:
Kinderen vaak onlogische angsten, volwassenen situatiegerelateerde paniek
Medicatie bij ASS en VB:
- Druk en ongeconcentreerd gedrag
- Driftaanvallen en agressie
- Rigide gedrag en denken (tics)
- Angst en depressie
Parafernalia:
- Comorbiditeit epilepsie (vooral puberteit)
- Beperkte imitatiemogelijkheden –> Samenhangend / voorloper ToM
- Samenhang met functioneren van het maagdarmkanaal? –> veel kinderen te zijn met
maagdarmstoornissen en gedragsproblemen - Vragen rond voeding en autisme, vooral veel
vragen en nog geen antwoorden (Hornstra)
• genen
