Hoorcollege 3: Visuele en Auditieve Beperkingen Flashcards
Zintuigelijke beperkingen = heterogene groep: Typen + Algemene effecten op kind:
Visuele en/of auditieve beprkingen
- -> Invloed op ontwikkeling van kinderen
- -> Vooral op ontdekken en exploreren, vanuit de controle en veiligheid
- -> Geen objectief criterium voor wanneer dit goed is.
“Verte zintuigen”:
Zicht en gehoor –> Invloed op het inzicht en de controle
“Dichtbij zintuigen”:
Tast en smaak
Aard van Gehoorverlies:
- Geleidingsstoornis:
Een stoornis in de overbrenging van het geluid ter hoogte van het middenoor of uitzonderlijk ter hoogte van de uitwendige gehoorgang. - Perceptiestoornis:
Gehoorverlies dat te wijten is aan een stoornis ter hoogte van het binnenoor of de gehoorzenuw, gehoorbanen en hersenschors.
Graad van Gehoorverlies:
Licht: 21 - 40 dB verlies
Matig: 41 - 70 dB verlies
Zwaar: 71 - 90 dB verlies
Doofheid: 91 - 120 dB verlies
Moment ontstaan gehoorverlies:
Pre-linguaal of post-linguaal, bepaalt type communicatie en mate ervan, vroege diagnose en cochleair implantaat
Effecten van Gehoorverlies volgens Kouwenberg et al. (2012);
- Being different
- Language problem(s)
- Impairment social skills behavior
- Negative emotions + being bullied
- Less sensitive parenting !!!
Tekenen mogelijk Gehoorverlies voor Diagnostiek:
- Taal en communicatie
- Disharmonisch Profiel mogelijk (VIQ lager dan PIQ)
- Internaliserende problematiek: Angst, argwaan en buitengesloten voelen
- Externaliserende problematiek
- Langere tijd bij afname testen
Ondersteuning bij Gehoorverlies:
- Ambulante zorg tot 24/7 zorg
- Gericht op de pesoon en diens omgeving
- Aandacht voor communicatieverbetering
- Discussie over het verschil in ‘werelden’ dat soms wordt gesuggereerd door doven en horenden
Organisaties: Kentalis,NSGSK, Effatha, gespecialiseerde
diensten van GGZ, MEE
Oorzaken Visuele Beperking:
- In het oog zelf: Cataract, Retinitis, Pigmentosa, Congenitale Toxosplasmose
- CVI = Cerebral Visual Impairment: Stoornis in verwerking en geleiding van de prikkels
Gezichtsscherpte + Niveaus:
Maat voor zien van scherpte. Slecht: 0.3 - 0.01 Zeer slecht: 0.1 - 0.05 Functioneel / maatschappelijk: < .05 tot alleen licht Blind: Geen lichtwaarneming.
Gezichtsveld + Niveaus:
Wat je ziet wanneer je naar één punt kijkt. Slecht: < 30% Zeer slecht: 10% Functioneel / maatschappelijk: < 10% Blind: afwezig
CVI + Kenmerken en Gevolgen:
Stoornis in de ontwikkeling van de hersenen of een beschadiging van de hersenen.
Kenmerken:
1. Minder visuele attentie
2. Minder fixatie (van de ogen)
3. Crowding: Moeite met het selecteren van visuele informatie
4. Moeite met het verwerken van zintuigelijke prikkels moeite met oog-handcoordinatie
5. Moeite met overgangen in de ondergrond
6. Moeite met gezichtsherkenning
7. Moeite met herkennen of benoemen van voorwerpen,
plaatjes of letters/cijfers
8. Een slecht visueel geheugen
9. Soms inschakelen van tast voor herkenning
10. Moeite met oriëntatie of de weg vinden
Hulpmiddelen Visuele Beperking:
- Braille
- Hond
- Vergroten van letters
- etc.
Kenmerken van de Ontwikkeling van Kind met Visuele Beperking:
- De stadia zijn gelijk
- De volgorde en het tempo van de stadia kunnen verschillen
- Doorgaans meer tijd en aandacht nodig
Motorische Ontiwkkeling Kinderen met Visuele Beperking:
- Zien is belangrijk –> Kopiëren gedrag en bewegingen
- Reflexen zijn hetzelfde
- Verschil in tempo ontwikkeling
- Statische vaardigheden (zoals zitten) geen verschil in ontwikkeling (waarbij het kunnen zien van de omgeving makkelijker is –> trager of andere volgorde)
- Motoriek is minder verfijnd en gecoördineerd, door het gebrek aan Visuele Feedback
Taalontwikkeling bij kinderen met Visuele Beperking:
- Woordenschat vaker uit eigen beleving
- Taalkundig: Referential Language is lastiger (bijvoorbeeld: regenboog)
- Verbalismen, zweeftaal en echalolie
Communicatie bij kinderen met Visuele Beperking:
- Eerste contact is anders
- De regels van de communicatie zijn moeilijker
Cognitieve Ontwikkeling bij Kinderen met een Visuele Beperking:
- Moeite aanbrengen ordening –> Belangrijke details worden gemist
- Minder veelsoortige ervaring
- Minder gevarieerd gedragspatroon
- Situaties worden vaak anders en/of verkeerd geïnterpreteerd
- Onvolledige begripsvulling (“plat”)
(Van Eijden) Sociaal Emotionele Ontwikkeling bij Kinderen met Visuele Beperking: Mogelijke Risico’s tijdens:
- Babytijd:basisveiligheid, contact en exploratie
- Peuter- en Kleutertijd: autonomie en initiatief
- Schooltijd: kunnen, kennen en erbij horen
- Adolescentie: autonomie en identiteit
Opvoedingsproces bij kinderen met Visuele Beperking:
- Verwachtingen en ideeën over opvoeden bijstellen
- Vanzelfsprekende in de opvoeding valt (deels) weg
- Verwerking van hebben van kind met beperking (denk aan Van Woudenberg: Geïndividualiseerd Ouder-Model)
- Reacties van de omgeving
Diagnostiek bij Kinderen met Visuele Berperking:
- Multidisciplinair: Oogheelkundig en Orthopedagogisch
- Reguliere testen: meer tijd, creatief zijn met oplossen van de moeilijkheden.
- Reynell-Zinkin, Bos 2-30 en ITVIC: testmateriaal ontwikkeld voor kinderen met visuele beperking
Ondersteuning bij Visuele Beperking:
- Kind:
- visuele stimulatie
- ontwikkelingsbegeleiding
- spelbegeleiding,
- gesprekken
- groepsactiviteiten
- cursussen - Omgeving:
- opvoedingsondersteuning
- aanpassingen aan de omgeving (licht, inrichting, contrasten) - Organisaties: Bartiméus en Koninklijke Visio Bartimeus en Koninklijke Visio. Robbert Coppestichting (meer in zuiden) en natuurlijk algemene ondersteuning bijv. via MEE
Doofblindheid:
- Verzamelnaam alle combinaties van auditieve en visuele beperking.
- Moment van ontstaan zeer belangrijk (en onderscheidend).
- bijvoorbeeld: Rubella, Zellweger (stofwisseling) en Usher syndroom.
Mogelijke problemen Doofblindheid vooral:
- Oriëntatie en mobiliteit
- Communicatie
- Angst, afhankelijkheid en passiviteit
Conclusie college Auditieve en Visuele Beperking:
- Wederom een werkveld waar veel te leren valt en waar je veel te bieden hebt als orthopedagoog.
- Orthopedagoog kan een belangrijke rol spelen bij een meer gezinsgerichte aanpak bij deze kinderen.
- Veel personen met verstandelijke beperkingen en/of
zintuiglijke beperkingen hebben ook motorische beperkingen en/of een chronische ziekte (of andersom)