Hoorcollege 5: Vrijheidsbeperkingen: Juridische en Ethische Principes Flashcards
Rechten en Plichten personen met een Verstandelijke Beperking: Huidige Visie:
- Mensen met een VB hebben dezelfde rechten en plichten als anderen
- Maar: Mensen met een VB hebben recht op ondersteuning (door belemmeringen dagelijkse praktijk)
- -> Ondersteuning: Goede zorg gericht op zoveel mogelijk ontplooiing
Actueel:
- VN-verdrag inzake de rechten van mensen
met een beperking; Nederland staat op het
punt om het verdrag te ‘ratificeren’ - Stelselherziening; Wet Langdurige zorg, WMO
en de Jeugdwet - Nieuwe wetgeving: Wet zorg en dwang, Wet
verplichte GGZ
Rechten en Plichten personen met een Verstandelijke Beperking: Burgerschapsparadigma: Frederiks, Moonen en Van Hooren
- Emancipatie: Het streven
van mensen met een verstandelijke beperking
om zelf vorm en inhoud te geven aan hun
bestaan
2. Sociale Gelijkheid - Ondersteuning op maat: Mensen met verstandelijke beperkingen de steun krijgen die ze nodig hebben om zoveel mogelijk zelf inhoud te kunnen geven aan hun
bestaan.
Vrijheidsbeperking personen met een VB:
Nee, tenzij:
- Minst ingrijpende vorm
- Toepassing bijdraagt aan het perspectief van de cliënt
- Niet alles beheersen, maar ook “Dignity of Risk”
WBOPZ: Wet Bijzondere Opnemingen in Psychiatrische Ziekenhuizen
- Verstandelijke gehandicaptenzorg, Ouderenzorg en Psychiatrie
- Instelling moet BOPZ-aanmerking hebben
- Gedwongen opgenome met BOPZ-indicatie, rechterlijke machtiging of inbewaringstelling
Zorgvuldigheidseisen WBOPZ:
Vrijheidsbeperking mag pas als aan aanvullende voorwaarden is voldaan:
- Noteren in zorgplan: overleg met cliënt
- Pas bij gevaar voor zichzelf of voor anderen
- Dwang melden en evalueren
- Toestemming van een vertegenwoordiger kan
niet het verzet van een cliënt ‘overrulen’
- Elke interventie is in beginsel toegestaan; wet
maakt geen voorbehoud
- Regelmatige evaluatie (1 keer per maand bij
Bopz-cliënten)
Aanvullende criteria WBOPZ:
- Subsidiariteit: minst ingrijpende vorm van interventie of beperking inzetten
- Proportionaliteit: staat de vrijheidsbeperking
in verhouding met het gevaar dat de cliënt
veroorzaakt?
- Doelmatigheid/effectiviteit: werkt de
maatregel? Wordt het gevaar minder maar
leert de cliënt er ook van, wordt zijn gedrag
anders?
WBOPZ: Wat mag wel en wat mag niet?
- De Wet Bopz noemt geen uitzonderingen
- In beginsel mag alles in het zorgplan/
behandelplan worden vastgelegd (in overleg
met cliënt) - Onder verzet: (nog) geen maximale duur voor
dwangbehandeling - Externe consultatie nu nog niet verplicht,
wel in toekomstige wetgeving
Wet BOPZ: Taken:
- Gedragswetenschapper heeft geen taak
- Behandelaar (arts of gedragwetenschapper) is de eindverantwoordelijke voor het zorgplan
- BOPZ eindverantwoordelijke: AVG-arts of psychiater
Praktijk BOPZ: Taken:
- Gedragswetenschapper moet
vrijheidsbeperking toetsen op: subsidiariteit,
proportionaliteit en doelmatigheid - Advies geven over terugdringen van
vrijheidsbeperking - Op zoek gaan naar alternatieven
- Inzet van signaleringsplannen
- Perspectief van cliënt in beeld brengen
- Inventariseren van risico’s rondom cliënt
- Zorgplan up to date houden
Wet Zorg en Dwang: Take Home Message College
- Begrip vrijheidsbeperking krijgt onder de nieuwe wet (Wet Zorg en Dwang) een zeer brede betekenis - Rol gedragswetenschapper wordt onder nieuwe wet meer zichtbaar - Bewustwording centraal begrip: taak weggelegd voor de gedragswetenschapper
Dignity of Risk:
Iedereen autonomie en zelfbeshcikking: iedere volwassene zelf keuze over gezondheid en zorg, zelfs als deze keuzes gevaar op kunnen leveren voor hun eigen gezondheid of de duur van de gezondheidsproblemen –> Dignity of selfdetermination.
