Hoorcollege 5 Flashcards
2 vragen Popper
1) Kunnen we wetenschap redden van de irrationaliteit van inductie?
2) Kunnen we een ander demarcatiecriterium geven dan verifieerbaarheid of confirmeerbaarheid?
Antwoord vragen door Popper
Ja door kritisch rationalisme
Overeenkomsten Popper en Logisch positivisten
1) Empirie: Ondanks Popper rationalist is, vind hij dat empirie (ervaring) van groot belang is om kennis te verwerven, maar vind Logisch positivisten te radicaal
2) Logica en wiskunde kunnen worden gebruikt, maar leveren geen kennis op (eens met LP, tegen Kant).
Verschil Popper en Logisch positivisten
Heel ander wetenschappelijk model:
LP: eerst observaties, dan via inductie wetten opstellen, die weer via inductie verifiëren / confirmeren.
Popper: Eerst probleem, dan hypothese opstellen en die proberen te weerleggen.
Vier kenmerken van Poppers kritisch rationalisme
1) Falsificationisme
2) Ingeboren ideeën
3) “Kritisch” rationalisme
4) Kritisch “rationalisme”
Hoe gekomen op falsificationisme?
Marx & Freud = pseudo-wetenschappers
Newton & Einstein = echte wetenschappers
Wat is het verschil?
Niet waarheid, want wetenschappelijke theorie hoeft niet waar te zijn. (mag geen leugens zijn)
Wat wel?
Falsificeerbaarheid = weerlegbaar
Vier kenmerken van Poppers falsifactionisme
- Feilbaarheid van de mens
- Falsificeerbaarheid als demarcatiecriterium
- Enkel falsifieerbare theorieën zijn informatief
- Enkel door falsificatie kunnen we kennis vergroten.
Feilbaarheid van de mens
Ieder mens maakt fouten, zelfs grote denkers maken fouten (educated guesses).
VB. Aristoteles’ fysica was fout werd vervangen door die van Newton en die weer door die van Einstein.
Falsificeerbaarheid als demarcatiecriterium
Morgen regent het of niet; klopt, maar is niet falsificeerbaar dus geen wetenschap. Dit is de oplossing voor het demarcatieprobleem!
Voorbeeld falsificeerbaarheid Freud
Alle jongetjes hebben een Oedipus-complex of ze zijn in denial.
Voorbeeld Marx
Eerste instantie wel falsifieerbaar en dus wetenschappelijk (volgens Popper):
Marx historicisme: productiemiddelen veranderen –> sociale condities veranderen –> politieke macht verandert –> ideologische overtuigingen veranderen.
Maar in de Russische revolutie veranderde de politieke macht eerst, dus veranderde Marx zijn theorie waardoor het niet meer falsificeerbaar was. Hij zei ja maar het kan ook in een andere volgorde.
Corroborating evidence
Newton: Licht gaat in rechte lijn
Einstein: Licht wordt afgebogen door grote lichamen (zoals de zon)
Eddington vind bewijs theorie van Einstein
Newton theorie onjuist en Einstein werd gecorroboreerd. Dus Eddingtons bewijs is corrobating evidence voor Einsteins theorie.
Is psychologie een wetenschap volgens het criterium falsificeerbaarheid?
Ja, want wetenschappelijke psychologische onderzoeken zijn falsificeerbaar.
Enkel falsifieerbare theorieën zijn informatief
Als het nooit fout kan zijn, zoals morgen regent het of regent het niet, dan geeft het geen informatie. Net zoals horoscopen die kunnen altijd goed zijn. Het gaat er niet om of je de waarheid spreekt maar dat je falsificeerbare uitspraken doet en je zelf waarachtig bent (karakter).
Kan wetenschap bewezen worden?
Nee in de wetenschap kun je nooit wat bewijzen als het om algemene uitspraken gaat, dus voorzichtig zijn met hoe je onderzoeksuitkomsten verwoord.
Enkel door falisificatie kunnen we kennis vergroten
Je houdt een theorie voor waar zolang deze niet gefalsificeerd is. Je kennis wordt vergroot als je een weerlegging van de theorie vind. Oftewel de negatieve weg naar de waarheid.
Wat onderscheid Wittgenstein I
Zin van onzin
Wat onderscheiden de Logisch positivisten met hun demarcatiecriterium?
Wetenschap van pseudowetenschap en zin van onzin
Wat onderscheidt Popper met zijn demarcatiecriterium?
Alleen wetenschap van pseudowetenschap, dus het is geen betekeniscriterium. Sterker nog ook onwetenschappelijke beweringen (mythen) zijn betekenisvol.
Ingeboren ideeën
Door Locke geloven we niet meer in ingeboren ideeën. Popper zegt elk organisme heeft ingeboren reacties beschreven als (onbewuste) verwachtingen. Vb. veel dieren kunnen na de geboorte meteen lopen (olifant, cavia, eend).
Kritisch rationalisme
Onze neiging naar regelmaat te zoeken (ook waar het niet is) en de natuurwetten op te leggen leidt tot een psychologisch verschijnsel: dogmatisch denken. Daarom kritisch zijn, vooral naar jezelf toe en niet zomaar theorie aannemen.
Confirmation bias
Dit legt Popper dus feitelijk uit waarom we dit hebben. Daarom als wetenschapper alleen naar weerlegging zoeken. Daarom als psycholoog niet alleen test van huisarts doen bij intake, maar ook die die weerleggen.
Is een theorie voor waar nemen rationeel?
Ja, want maakt gebruik van deductie en dat is een logisch geldige manier van redenen. Theorieën hebben dus altijd de status van hypothesen.
Kritisch rationalisme
Manier van ingeboren kennis van Popper is dat de ratio zorgt dat we niet alles wat we uit de ervaringen af zouden willen leiden accepteren. Wetenschap geeft dus niet toe aan dogmatisch denken.
