Hoorcollege 3 Flashcards
Immanuel Kant
Zoekt alternatief voor zowel empirisme als rationalisme.
Reactie van Kant op Hume
- Voor Hume dacht hij dat de wetten van Newton correct waren, maar Hume kwam met probleem geen kennis want oorzakelijke verbanden onmogelijk.
- Kant zegt Hume gelijk dat het niet mogelijk is via zintuigen, maar ongelijk dat kennis (oorzakelijke verbanden) niet mogelijk zijn.
- Kant zoekt naar oplossing
Hoe combineert hij empirisme en rationalisme?
Combinatie van:
1) A priori en a posteriori
2) Analytisch en synthetisch
A priori oordeel
Je kunt het vaststellen met verstand, duus zonder naar de werkelijkheid te kijken. bv. Een zus is een vrouw. Je weet wat zus is en wat een vrouw is.
A posteriori oordeel
Hiervoor moet je wel naar de werkelijkheid kijken. Bv. Er zitten 73 bonen in de chili.
Synthetisch oordeel
Vermeerdert je kennis. Bv. Sommige lichamen (objecten) zijn zwaar.
Analytisch oordeel
Vermeerdert je kennis niet, maar analyseert wat je al weet. Bv. Elk lichaam is uitgebreid (3D).
A priori - Analytisch
Elk lichaam is uitgebreid; Je kunt het vastellen met verstand en het vermeerdert je kennis niet.
A priori - Synthetisch
‘5+7 = 12’. Je kunt het met je verstand vastleggen en het vermeerdert je kennis. (Rationalisme)
A posteriori - Analytisch
Bestaan niet, want als je kijkt naar de werkelijkheid (A posteriori) vermeerdert je kennis altijd, dus dan is Analytisch (kennis wordt niet vermeerdert) en A posteriori tegenstrijdig.
A posteriori en Synthetisch
‘Dit is een geel boek’. Vermeerdert je kennis door naar de werkelijkheid te kijken. (Empirisme)
Doel van deze begrippenparen
Laten zien dat synthetische kennis a priori kan zijn en dat de wereld causaal gestructureerd is, een synthetisch oordeel a priori is;
Alles in de natuur is veroorzaakt.
Hume mening over model Kant
Synthetisch a priori bestaat niet (rationalisme), dat denken andere empirisme ook.
Welk onderscheid maakt Kant
Noumenale wereld vs fenomenale wereld
Noumenale wereld
De wereld op-zich, hier heb je geen kennis over. (de echte wereld).
Fenomenale wereld
Hier hebben we wel kennis over, de wereld zoals die aan ons verschijnt. Waarover we synthetisch a priori kunnen oordelen.
Transcendentaalfilosofie (a priori)
Voorwaarden waaronder kennis mogelijk is ( van de fenomenale wereld). Hierbij zijn de vormen van de waarneming en de categorieën van ons verstand van groot belang.
De vormen van de waarneming
Ruimte en tijd. (empirisme)
Op de een of andere manier zorgen de dingen uit de noumenale wereld ervoor dat de wereld altijd aan ons verschijnt in tijd en ruimte.
Categorieën van het verstand
Ons verstand maakt categorieën van alles wat we waarnemen (rationalisme). Vb categorie is substantie. Er zijn categorieën in vier groepen, een daarvan is relatie waaronder causaliteit zit.
Voorbeeld transcendentale filosofie
Objecten hebben altijd een bepaalde vorme ( verschijnen altijd in de ruimte aan ons)
Objecten duren altijd ( bestaan kortere of langere tijd dus verschijnen altijd in de tijd van ons)
Het is een substantie (categorie)
Copernicaanse wending
De wereld legt geen structuur op aan ons, maar wij aan de wereld. Net zoals als: de zon draait niet om de aarde wij draaien om de zon.
Problemen voor kant
1) Noumenale wereld is onkenbaar, maar daar krijgen wij input van
2) Het gaat fout als synthetisch a priori oordeel onwaar blijkt. Een van de wetten van Newton blijkt fout te zijn….
3) Legt de lat laag. Alleen echte kennis fenomenale wereld, maar zouden juist echte kennis over de echte wereld willen hebben.
Twee opvattingen sociale wetenschappen
1) de methode uit de natuurwetenschappen toepassen (positivisten)
2) een andere methode gebruiken (hermeneutici)
Positivisten
Ingevoerd door Auguste Comte om sociale problemen in de samenleving op te lossen.
