Hoorcollege 5

Question 1

Loewi’s experiment

Answer 1

conclusie; transmissie van informatie tussen neuronen gebeurt via de chemische weg

Question 2

onderdelen van een neuro-chemische synaps

Answer 2

• eindknop van presynaptische axon
• synaptische spleet
• postsynaptisch membraan

Question 3

Hoe werkt de communicatie tussen neuronen dan?

Answer 3

• een actiepotentiaal gegenereerd door de presynaptische neuron leidt toto afgifte (exocytose) van een neurotransmitter vanuit de presynaptische eindknop in de presynaptische spleet
• de neurotransmitter bindt zich aan het postsynaptische membraan en zorgt voor een verandering in het rustpotentiaal

Question 4

Neurotransmissie in 4 stappen

Answer 4

1. aanmaak (synthese) en transport van neurotransmitters
   - Cellichaam (DNA, mRNA)
   - in eindknop van axon
2. afgifte in neurotransmitters (release)
   - in reactie op een actiepotentiaal
   - afgifte in synaptische spleet (exocytose)
3. Receptor actie op postsynaptische membraan (effect)
   - depolarisation
   - hyperpolarisatie
   - modulatie (inhibitie of excitatie)
4. inactivatie
   - afvoer door diffusie uit de synaptische spleet
   - afbraak door enzymen
   - heropname in presynaptische cel
   - opname door gliacellen

Question 5

Quantum

Answer 5

inhoud van 1 synaptische blaasje

Question 6

Hoeveelheid afgegeven neurotransmitters hangt af van

Answer 6

Calcium influx in eindknop
aantal blaasjes dat ‘voor anker’ ligt

Question 7

axo-dendritisch

Answer 7

van axon naar dendrieten

Question 8

axo-somatisch

Answer 8

van axon naar cellichamen

Question 9

Exciterende synapsen

Answer 9

• op dendrieten
• hoge dichtheid
• ronde synaptische blaasjes
• brede synaptische spleet
• grote actieve zone

Question 10

Inhiberende synapsen

Answer 10

• op cellichaam
• platte synaptische blaasjes
• lage dichtheid
• smalle synaptische spleet
• kleine actieve zoen

Question 11

Wat bepaald of er inhibitie of excitatie plaatsvind?

Answer 11

het type receptor, niet de neurotransmitter

Question 12

een ‘klassieke neurotransmitter brengt eren potentiaalverschil teweeg op;

Answer 12

het postsynaptische membraan, EPSP, IPSP

Question 13

De term neurotransmitter wordt tegenwoordig ook gebruikt voor stoffen die;

Answer 13

• de structuur van de synaps veranderen
• zich van post- naar presynaptische membraan verplaatsen (beweging in tegengestelde richting)
• alleen werkzaam zijn in combinatie met andere stoffen (cocktail)
• zowel neurotransmitters als hormoon fungureren

Question 14

Classificatie van neurotransmitters

Answer 14

1. kleine molecuul transmitters
2. peptide transmitters
3. lipide transmitters

Question 15

Kleien molecuul transmitters

Answer 15

• Acetylcholine
• Dopamines
• Norepinephrine
• Serotonine

Meestal uit voedingsstoffen (bijna kant-en-klaar)

Question 16

Acetylcholine (neurotransmitter)

Answer 16

wordt door enzymen gesynthetiseerd uit;
- acetaat (azijn, citroensap)
- Choline (eigeel, avocado, zalm, olijfolie)

Question 17

Serotonine (neurotransmitter)

Answer 17

wordt gesynthetiseerd uit;
- L-trypofaan (varkensvlees, kalkoen, melk en bananen)

Reguleert o.a. de stemming en agressie, eetlust, opwinding, ademhaling en pijnperceptie

Question 18

GABA (neurotransmitter)

Answer 18

wordt gevormd door kleine modificatie van glutomaat

• In grote hersenen en cerebellum -> glutonmaat excitatie, GABA inhibitie
• In hersenstam en ruggenmerg -> glutonmaat excitatie, glycine inhibitie

Question 19

Dopamine, norepinephrine en epinephrine (neurotransmitter)

Answer 19

worden allemaal gesynthetiseerd uit dezelfde precursor;
- tyrosine (e.g. harde kaas, bananen)

Question 20

rate-limiting-factor

Answer 20

L-dopa - bepaald tempo waarin alle andere stoffen kunnen worden aangemaakt

Question 21

Peptide transmitters

Answer 21

korte ketens van aminozuren
- aangemaakt via transcriptie DNA en translatie mRNA
- fungeren als hormonen, stressreactie, hechting, eten en drinken en pijn

Question 22

Endogene oploide

Answer 22

beta-endorfine, metenkefaline, dynorfine

Question 23

exogenen oploiden

Answer 23

opium, morfine, diamorfine

Question 24

Lipide transmitters

Answer 24

belangrijkste; endocannabinoiden

Question 25

endocannabinoiden

Answer 25

beïnvloeden eetlust, pijnperceptie, slaap, stemming, geheugen, angst en stress
- dempen zowel excitatie als inhibitie

Question 26

lonotrope receptoren (postsynaptisch)

Answer 26

trope - voortbewegen
- bindingsplaats voor neuronen en ionenkanalen
- direct effect, snelle fluctuaties
- Snel
- kunnen actiepotentiaal triggeren

Question 27

Metabotrope receptoren (postsynaptisch)

Answer 27

• alleen bindingsplaats voor neurotransmitter
• langzaam
• indirect effect

Question 28

acetycholine

Answer 28

remt hartslag (inhibitie)
stimuleert spijsvertering (excitatie)

Question 29

norepinephrine

Answer 29

• stimuleert hartslag (excitatie)
• tempt spijsvertering (inhibitie)

Question 30

Systemen CZS; Acetylcholine

Answer 30

waakzaamheid, aandacht, geheugen
laag; alzheimer

Question 31

Systemen CZS; Dopamine

Answer 31

nigostriate circuit
- motoriek; laag = Parkinsons
mesolimbisch circuit
- beloning (hoog schizofrenie)
- aandacht (laag adhd)

Question 32

Systemen CZS; norepinephrine

Answer 32

emotionele toom (stemming)
- laag = depressie of add
- hoog = manie

Question 33

Systemen CZS; serotonine

Answer 33

waakzaamheid tijdens beweging
- hoog = schizofrenie
- laag = depressie, OCD, SIDS, slaap apneu

Question 34

Functie chemische synapsen

Answer 34

• maken neurale plasticiteit mogelijk
• kunnen signalen versterken of verminderen
• kunnen veranderen door ervaring = voorwaarde voor leren

Question 35

Functie elektrische synapsen

Answer 35

• reguleren poorten (open of dicht)
• maken uitwisseling van stoffen mogelijk tussen gliacellen en neuronen
• kunnen clusters van neuronen synchroon laten vuren

Question 36

Gap junctions

Answer 36

kunnen ionen beide richtingen op stromen

Question 37

Habituatie (leren)

Answer 37

gewenning, vermindering van response na aanbieden van stimulus

Question 38

Sensitisatie

Answer 38

verhoogde response van reactie stimulus
serotonine afgifte door neuronen
(gelinkt aan bepaalde context PTSD)