Hoorcollege 4: Ouder-kind relaties voorbij de kindertijd

Question 1

Wat verandert er in de ouder-kind relatie tijdens de adolescentie?

Answer 1

Minder tijd met ouders, meer autonomie, en veranderingen in conflict, macht en steun. Separatie-individuatie theorie (Blos, 1967): conflict stimuleert autonomie. Conflicten pieken qua intensiteit rond 15-16 jaar, maar frequentie neemt af. Onderwerpen: huishoudelijke taken, bedtijd, huiswerk, enz.

Question 2

Veranderingen in macht tijdens de adolescentie

Answer 2

De ouder-kindrelatie wordt gelijkwaardiger.
- sterkste daling van vroege tot midden adolescentie, blijft daarna dalen.

Question 3

Veranderingen in steun tijdens de adolescentie

Answer 3

Steun neemt af van
- vroege tot midden adolescentie.
- steun neemt voor meisjes toe tijdens de midden tot late adolescentie
- steun stabiliseert voor jongens tijdens de midden tot late adolescentie

Question 4

Wat zegt de separatie-individuatie theorie over conflict?

Answer 4

Volgens Blos (1967) stimuleert conflict het scheiden van ouders en autonomie. Conflicten worden intenser in midden-adolescentie, daarna nemen ze af. Geldt voor jongens, meisjes, moeders en vaders.

Question 5

Wat is het theoretisch framework voor ouder-kind communicatie?

Answer 5

Hoe kunnen we probleemgedrag van jongeren aanpakken!
Ouders vragen informatie (‘wat ga je doen?’), adolescenten delen actief, en ouders houden toezicht. Samenhang tussen delen, vragen, en toezicht voorkomt probleemgedrag.
Ouders blijven dus belangrijk in de adolescentie

Question 6

Wat zijn de hechtingsstijlen en hun kenmerken?

Answer 6

1. Veilige hechting: lage verlatingsangst, hoge nabijheid.
2. Avoidant: lage verlatingsangst, lage nabijheid.
   3.** Disorganized:** hoge verlatingsangst, lage nabijheid.
3. Anxious: hoge verlatingsangst, hoge nabijheid.
   Er lijkt transmissie te zijn van hechting.

Question 7

Hoe beïnvloedt hechting sociale competentie van kinderen?

Answer 7

Ouders met veilige hechting hebben kinderen die sociaal competenter zijn. Onveilige hechting leidt tot minder sociale competentie.

Question 8

Wat zijn de mechanismen van transmissie?

Answer 8

Sociaal leven ouders –> mechanismen –> sociaal leven kind
- sociale leermodellen
- hechtingstheorie; sensitieve responsiviteit (interne werkmodellen)
- ontwikkelingspsychopathologiemodellen
- erfelijkheidsmodellen

Question 9

Wat zegt de sociale leertheorie van Bandura over opvoeding? (transmissie mechanisme)

Answer 9

Kinderen leren door observatie en imitatie (modelleren). Bijv. opvoeding, sociale relaties, of mishandeling worden geleerd door directe bekrachtiging en observatie. Kinderen gaan met peers om, zoals ouders met hen.

Question 10

Interne werkmodellen (mechanisme van transmissie)

Answer 10

Je hebt bepaalde mentale representaties waarmee je de wereld wilt begrijpen. Deze werkmodellen zijn de leidraad voor percepties en gedrag in relaties. Hechting is niet stabiel en kan veranderen.
Interne werkmodel is eigenlijk een mentale representaties van hoe we met elkaar om moeten gaan (als jouw ouders vroeger niet reageerden op huilen of boosheid, ga je dat in je eigen kinderen ook niet goed herkennen en zullen zij daardoor eenzelfde hechting ontwikkeling).

Question 11

Psychopathologische modellen (mechanisme van transmissie)

Answer 11

Transmissie van kindermishandeling; mishandeling kan leiden tot psychopathologie –> kan gedrag van ouder weer beïnvloeden.
Mishandeling meegemaakt –> depressie / PTSS –> eigen kind mishandelen.

Question 12

Genetische modellen (mechanisme van transmissie)

Answer 12

trekken/temperament, psychopathologie. Ze zeggen dat deze dingen ook gerelateerd zijn aan opvoeding. Ze verklaren individuele verschillen in opvoeding en mishandeling.

Question 13

Wat is Filial Maturity?

Answer 13

Filial Maturity (kinderlijke volwassenheid):
1. Afstand nemen: beseffen dat ouders niet perfect zijn.
2. Begrijpen: ouders zien als individuen met een eigen geschiedenis.
Vooral in Jonge volwassenheid

Question 14

Wat is Filial anxiety?

Answer 14

Filial anxiety (kinderlijke angst) = rond de 40 jaar, ouders krijgen te kampen met gezondheidsproblemen –> kinderen krijgen zorgen over de gezonheid en sterfelijkheid van ouders.

Question 15

Grootouders

Answer 15

Belangrijke rol en emotioneel vervullend, geeft gevoel van vernieuwing en continuïteit.
- betere band met kind –> betere band met je kleinkinderen.
Grootouders hebben positief effect op de ontwikkeling van kleinkinderen en belangrijke bron van steun.

Question 16

Welke theorieën verklaren steun?

Answer 16

1. Intergenerationele solidariteitstheorie: meer solidariteit leidt tot meer steun.
   - 6 dimensies van solidariteit
2. Contingentietheorie: balans tussen hulp nodig hebben en kunnen geven.
3. Zorg voor ouders: : hoe kinderen hun ouders steunen als zij een bepaalde leeftijd bereiken

Question 17

Intergenerationele solidariteitstheorie

Answer 17

Meer contact/interactie –> betere band –> meer solidariteit –> meer steun
6 dimensies van solidariteit in ouder-kind relaties:
- Associatief: wat voor soort contact heb je en hoe vaak?
- Consensueel: ben je het met elkaar eens over normen en waarden (maatschappelijk)
- Functioneel: hoeveel support wissel je met elkaar uit?
- Normatief: normen wat het betekent om familie te zijn
- Structureel: welke beperkingen zijn er qua omgeving/context met betrekking tot het contact
- Affectief: emotionele band, zorg en liefde voor elkaar
De band/solidariteit is in de kindertijd het sterkte
In de adolescentie het laagste
Neemt weer toe in de volwassenheid

Question 18

Contingentie theorie

Answer 18

Theorie van support
Steun die volwassen kinderen wordt gegeven is een kwestie van balans. Hulp en behoeften zijn nodig en je bent in staat om die te geven.
Behoefte kan bestaan in:
- crisis situatie
- dagelijkse behoefte
Succesvolle kinderen krijgen meer steun.

Question 19

Zorg voor ouders

Answer 19

Theorie over support
Mantelzorg piekt rond de 50-60 jaar voor de kinderen. Wat kverklaart of mensen mantelzorg verlenen aan hun ouders?
- Solidariteitstheorie = meer (affectief/normatief) solidariteit = meer mantelzorg
- Contingentietheorie = ouders hebben meer behoefte aan steun dus ik geef meer steun (balans)
- Gelijkheidstheorie = we willen gelijke investeringen in een relatie (reciprociteit). Dus grotere investering van ouders in kindertijd zorgt voor meer investering in ouders later.
- Mulidimensioneel intergenerationeel support model = combineert de bovenstaande 3 modellen; wat zijn nou bepaalde bronnen en vereisten in de context waardoor mensen wel of geen steun aan elkaar geven:
Resources and demands: Sommige mensen kunnen meer steun geven door bepaalde bronnen (bijvoorbeeld hoog/laag inkomen).

Question 20

Conflict

Answer 20

• Ontwikkelingsschisma hypothese
• Intergenerationele ambivalentie theorie

Question 21

Ontwikkelingsschisma hypothese

Answer 21

Conflict hypothsee
Er is een verschil in ontwikkelingsbehoefte van ouders en kinderen waardoor er meer conflict ontstaat:
- onafhankelijkheid (thuis willen blijven wonen of naar verzorgingstehuis)
- verschil in belang relatie; ouders bekijken relatie anders dan kinderen.
- Ouders hebben een andere perceptie; ervaren minder conflict
- ouders rapporteren meer individuele spanningen
- kinderen rapporteren spanningen over dynamiek.
Ouders gaan vaak meer constructief om met conflict dan kinderen.

Question 22

Wat is de intergenerationele ambivalentie theorie?

Answer 22

Tegengestelde normen en verwachtingen zorgen voor ambivalentie (positieve en negatieve gevoelens in dezelfde relatie). Meer onbalans leidt tot meer ambivalentie en gezondheidsproblemen.