Hoorcollege 3 - De Europese Rechtsorde Flashcards
Wat is rechtsorde?
Een serie regels die bij een bepaald gebied of land horen, het dwingt zichzelf af
➞ kan nationaal (NL) , internationaal of regionaal (EU)
Arrest Van Gend & Loos
Er is een verschil gekomen tussen de internationale verdragen.
EU ➞ autonome rechtsorde (de EU mag zelf bepalen wat bepalend is).
Niet alleen voor de lidstaten maar ook hun onderdanen kunnen rechten en verplichtingen ontstaan uit het EU-recht. Soevereiniteit van de lidstaten is voor een gedeelte beperkt door de Europese rechtsorde
Arrest Costa Enel
Voortbouwend op Van Gend & Loos
➞ Europese recht gaat voor national recht (je zal dan het nationale recht ter zijde moeten schuiven in specifieke gevallen)
Voorrangsregel
In Costa Enel is er echt een nieuwe rechtsorde gecreëerd. Voorrang en directe werking stond niet opgenomen in het verdrag, maar dit heeft het Hof uitgesproken
Richtlijnen bij normale gang van zaken
= secundair recht (art 288 VWEU)
Dit is iets dat de nationale rechtsorde moet implementeren in hun eigen rechtsorde. Je krijg dan bijvoorbeeld Nederlandse wet wat in die richtlijn stond.
De EU geeft vaak de hoofdregel en dan mogen de lidstaten zelf bepalen hoe ze dat gaan uitdrukken
Verordeningen bij normale gang van zaken
= secundair recht
Rechtstreeks toepasselijk - art 288 VWEU
Een wet dat meteen toepasselijk is in het nationale recht (meteen onderdeel van). Elke lidstaat neemt deze op dezelfde wijze op
Rechtstreekse werking + voorwaarden + verhouding
= directe werking
Je kunt een bepaling van Europese recht rechtstreeks inroepen voor de nationale rechter (dit is best bijzonder). Dit geldt voor lidstaten en particulieren
Functie: rechtsbescherming voor particulieren & handhaving van de bepaling van EU-recht met rechtstreekse werking
Voorwaarden:
A. De bewoording van de bepaling in kwestie moet voldoende duidelijk zijn (de rechter moet weten wat hij ermee kan)
B. De bepaling in kwestie moet onvoorwaardelijk zijn (hoeft geen verdere uitvoering aan te worden gegeven ➞ geen nadere uitwerking nodig, dus specifiek genoeg)
Verticale directe werking = (overheid / lidstaat - particulier) ➞ hier roept de burger het in tegen de overheid
Horizontale directe werking = (particulier- particulier) ➞ private partijen die het inroepen bij een nationale rechter
Verordeningen met rechtstreekse werking (voorwaarden)
Verordeningen zijn rechtstreeks toepasselijk maar kunnen ook directe werking hebben
Ze hebben dezelfde voorwaarden als directe werking
A. De bewoording van de bepaling in kwestie moet voldoende duidelijk zijn (de rechter moet weten wat hij ermee kan)
B. De bepaling in kwestie moet onvoorwaardelijk zijn (heeft geen nadere uitwerking nodig, en is dus specifiek genoeg)
Rechtstreekse werking van richtlijnbepaling
Een richtlijn zelf heeft geen directe werking, maar kan wel worden omgezet
Heeft 2 extra voorwaarden dan bij normale directe werking
Voorwaarden:
A. De bewoording van de bepaling in kwestie is voldoende duidelijk en nauwkeurig
B. De bepaling in kwestie is onvoorwaardelijk (specifiek genoeg, heeft geen extra uitwerking nodig)
C. De omzettingstermijn is verstreken
D. De richtlijnbepaling in kwestie is niet in het nationale recht omgezet of het is onjuist omgezet
Richtlijnbepalingen hebben verticale werking (overheid - particulier), maar geen horizontale werking
➞ komt van Faccini Dori arrest
Conforme interpretatie
Richtlijn conforme interpretatie = de nationale wettelijke bepaling wordt in het licht van het Europese recht uitgelegd (de richtlijnbepaling)
➞ het is een plicht voor nationale rechters om conforme interpretatie te hanteren
Voorwaarden / grenzen:
A. Er is sprake van nationale regelgeving/nationale bepaling (er moet iets zijn om te interpreteren)
B. Geen contra legem-toepassing (het mag niet tegen de wet ingaan, dus je kan iets niet heel anders gaan uitleggen)
C. Geen inbreuk op de beginselen van EU-recht (je zal dus verschillende beginselen moeten aflopen)
Aansprakelijkheid voor de lidstaten (staatsaansprakelijkheid)
Als een lidstaat iets niet goed doet en jij leidt hierdoor schade, dan moet de lidstaat die schade betalen (schadevergoeding)
➞ dit werkt alleen in het Europese recht want het nationale recht zijn hier veel voorwaarden aan verbonden
Dillekofer arrest - voorwaarden:
1. Rechten toekennen (worden er rechten toegekend?)
2. Sprake van voldoende gekwalificeerde schending? - rechtsoverweging 25
3. Direct causaal verband
