Hoofstuk 4- Die Respiratoriese Stelsel

Question 1

Noem die hooffunksie van die respiratoriese stelsel

Answer 1

Verskaf suurstof aan die liggaam en verwyder koolstofdioksied

Question 2

Leer skets op p41 in handboek

Question 3

Noem die vier dele waaruit die respiratoriese stelsel bestaan

Answer 3

Lugweë
Longe
Asemhalingspiere
Asemhalingbeheersentrum

Question 4

Noem die dele waaruit die lugweë bestaan

Answer 4

Neusholte
Farinks
Larinks
Tragea
Brongi
Brongioli
Aveoli

Question 5

Noem die funksies van kapilere, slymvliese en silia in die neusholte en tragea

Answer 5

Stof en kieme sit in slym vas

Slym is antisepties en beperk die verspreiding van kieme

Slym hou die lug klam sodat die membraan ‘n van die longe nie uitdroog

Bloedvate verwarm die lug en maak diffusie meer effektief

Silia vee slym en stof weg van die longe

Question 6

Leer sketse van gaswisseling in die longe en gaswisseling tussen bloedselle in skrif

Answer 6

Done?

Question 7

Wat is die farinks gee sy funksie

Answer 7

Dis ‘n gemeenskaplike holte waar die mondholte en neusholte bymekaar kom. Vanaf die farinks beweeg lug na die larinks en voedsel beweeg na die esofagus

Question 8

Beskryf die larinks

Answer 8

Die larinks bestaan hoofsaaklik uit kraakbeen en huisves die stembande. Wanneer lig oor die stembande beweeg, vibreer dit en bring klank voort

Question 9

Beskryf die tragea sê hoe dit aangepas is

Answer 9

Die tragea is ‘n buis wat versterk word deur c-vormige kraakbeenringe. Die kraakbeenringe hou die lugpyp oop selfs onder druk en bevorder dus die vrye beweging van lug na die longe.
Die tragea is effens afgeplat aan die agterkant waar die esofagus teen dit lê

Question 10

Beskryf brongi

Answer 10

Die tragea verdeel in ‘n linker en regterbrongus wat onderskeidelik na die linker en regter long gaan

Question 11

Beskryf brongioli

Answer 11

Dit is ‘n netwerk van fyn buisies wat vertak uit die brongi in die longe om elke deel van die longe te bereik. Brongiool sluit aan by die aveoli

Question 12

Beskryf die posisie van die longe

Answer 12

Dit kom voor aan weerskante van die torkas en word geskei deur die ruimte waarin die hart voorkom

Question 13

Beskryf die uitwendige bou van die longe

Answer 13

Dis twee sponsagtige elastiese organe wat gebruik word vir asemhaling deur uit te sit en in te krimp. Dit is keelvormig en ligpienk omdat daar groot hoeveelhede bloedvate in die longe voorkom. Die regterlong bestaan uit drie lobbe en die linkerlong uit twee. Hulle word omring met ‘n dubbele membraan genaamd die pleura wat die longe beskerm teen uitdroging

Question 14

Beskryf die inwendige bou van die longe

Answer 14

‘N brongus gaan elke long binne en vertak om brongioli te vorm. Brongioli versprei om elke deel van die longe te bereik en eindig in ‘n klein longsakkie. Die longsakkie bestaan uit blasies wat alveoli genoem word en word omring deur kapilêre bloedvate.

Question 15

Waardeur word die longe alles beskerm

Answer 15

Die ruggraat agter
Ribbes aan weerskante
Borsbeen voor
Diafragma onder
Omring deur ‘n dubbele membraan

Question 16

Beskryf die asemhalingspiere

Answer 16

Dit sluit die diafragma en tussenribspiere in en beheer die druk in die longe

Question 17

Beskryf die asemhaling sentrum

Answer 17

Die medulla oblongata in die basis van die brein beheer die asemhalingsproses, die tempo en die diepte van asemhaling

Question 18

Noem die prosesse in die respiratoriese stelsel

Answer 18

Asemhaling
Diffusie
Gaswisseling

Question 19

Beskryf asemhaling

Answer 19

Dis ‘n aktiewe proses waarby spiere saamtrek en ontspan sodat lug gereeld vanaf die uitwendige atmosfeer na die longe en vanaf die longe na buite kan vloei

Question 20

Ken tabel van inaseming en uitaseming op bladsy 45 in handboek

Question 21

Wat is diffusie

Answer 21

Die spontane beweging van deeltjies vanaf ‘n hoë konsentrasie na ‘n lae konsentrasie tot ewewig bereik word

Question 22

Wat is gaswisseling

Answer 22

Die proses waar die uitruiling van gasse plaasvind deur middel van diffusie

Question 23

Waar vind gaswisseling plaas

Answer 23

Tussen alveoli en die bloed

Question 24

Leer twee langvrae van gaswisseling in die longe en gaswisseling in selle op bladsy 46 en 47 in handboek

Question 25

Beskryf brongitis noem die twee tipes

Answer 25

Brongitis is ‘n bakteriële infeksie. Rook of die inaseming van besoedelde lug verhoog die slymafskeiding en verlaag die silia werking in brongi. Slym in keel hoop op in die lugweë en vernietig die wandweefsel

Akute brongitis- duur minder as drie weke met hoes as hoofsimptoom
Chroniese brongitis- duur langer as drie maande vir minstens twee jaar met simptome soos erge hoes terwyl slym afgeskei word, fluitende asemhaling en kortasem

Question 26

Beskryf asma in terme van oorsake, hoe dit werk en behandeling

Answer 26

Asma is ‘n siekte van die lugweë wat voorkom as gevolg van omgewings of genetiese faktore
Die wande van die brongi en brongioli is sensitief en raak spasties en ontsteek. Dit veroorsaak dat die wande vernou. Mukus word geproduseer wat die lugweë verstop en die aangetaste persoon haal dan moeilik asem en begin hoes
Dit word behandel met medikasie wat inflimasie voorkom en die lugwee weer oopmaak

Question 27

Beskryf asbestose

Answer 27

Asbestose is ‘n long siekte wat veroorsaak word deur die inaseming van asbesvesels. Die asbes vesel kan letselweefsel in die longe veroorsaak. Die letselweefsel veroorsaak dat die longe nie normaalweg kan uitsit en inkrimp. Die erns van die siekte hang af van hoe lank die persoon aan asbes blootgestel was en die hoeveelheid wat ingeasem is

Question 28

Beskryf longkanker

Answer 28

Longkanker is gewasse in die longe en lugweë wat veroorsaak word deur onbeheerbare, pynvolle seldeling. Byna alle tipes longkanker word veroorsaak deur te rook omdat die gifstowwe in sigarette die selle in die longe beskadig en gewasse veroorsaak. Gewasse verklein die oppervlakte waar gaswisseling kan plaasvind. Behandeling vir longkanker is gewoonlik onsuksesvol. Die kanker versprei ook later na die res van die liggaam.

Question 29

Beskryf tuberkulose

Answer 29

Dit word veroorsaak deur ‘n aansteeklike bakterieë wat ingeasem word en dit breek long weefsel af wat lei tot hewige hoesbuie. Bloed word gehoes omdat kapilere bloedvate bars. Gewigsverlies kom ook voor