hoofdstuk 9 Flashcards
wat is de GI tract en wat gebeurt hier?
- gastrointestinal tract
- maagdarmkanaal
- tube met alle organen van het SVS (mond tot anus)
- eten wordt afgebroken om door plasmamembranen te kunnen
wat is hydrolyseren?
ontbinding van organische mengsels door interactie met water
- ->macromoleculen splitsen en water opgenomen
- -> de submoleculen kunnen dan wel door het plasmamembraan (gefaciliteerd transport)
wat kunnen submoleculen zijn?
monosachariden, AZ, vetzuren, glycerol, …
wat gebeurt er met (vloei-)stoffen als water, zouten, vitamines, mineralen?
- geabsorbeerd door SVS
- via bloed getransporteerd
uit welke organen bestaat het maagdarmkanaal?
mond, pharynx (keelholte), esophagus (slokdarm), maag, dunne darm, dikke darm, rectum, anus (functie zie boek)
wat zijn de ‘assessory organs’?
speekselklieren, lever, galblaas, pancreas (functie zie boek)
welke 5 processen zijn noodzakelijk in de spijsvertering?
- ingestion
- digestion
- movement
- absorption
- elimination
wat is ingestion?
eten komt binnen langs de mond en wordt verteerd, volgt hele systeem
wat is digestion
grotere stukken worden afgebroken in kleinere stukjes zodat de SV enzymen erop in kunnen werken
- mechanisch: mond (kauwen) en maag (samentrekkingen spieren)
- chemisch (enzymen hydrolyseren macromoleculen)
wat is movement?
beweging van maaginhoud door SV kanaal door gladde spieren (peristalsis)
wat is absorption?
subeenheden van de moleculen steken de wand van het maagdarmkanaal over en komen in cellen via kanaal (voedingsstoffen in het bloed)
wat is elimination
moleculen die niet verteerd kunnen worden worden verwijderd uit het lichaam via ontlasting/defecation
bespreek the wall of the digestive tract (de lagen)
lumen laag 1: mucosa (inner layer) laag 2: submucosa laag 3: muscularis laag 4: serosa
bespreek lumen
- algemeen: open gebied van een hol orgaan of vat,
- MD kanaal: central space waar vertering plaatsvindt
- 4 lagen
- gegolfde oppervlak: oppervlak voor absorption verhogen
bespreek mucosa
- eerste laag
- spierlaag met cellen die slijm produceren en afscheiden om andere lagen te beschermen
wat is diverticulosis?
de delen van de mucosa worden door de andere lagen geduwd en vormen zakjes waarin het voedsel zich kan verzamelen (vooral dikke darm)
–> zakje geïnfecteerd/ontstoken: diverticulitis
bespreek submucosa
brede band los bindweefsel
bloedvaten, lymfevaten, zenuwen (dragen voedingsstoffen)
–> peyer patches (lymfeklieren)
waarom kunnen er veel ontstekingsreacties zijn in het submucosa en geef een voorbeeld
- veel bloedvaten aanwezig
- vb: inflammatoire darmziekte (IBD)
bespreek muscularis
- 2 lagen gladde spieren
- 1 spierlaag trekt samen (peristaltische beweging)
- 1 spierlaag duwt het verteerd voedsel verder in de slokdarm
uit welke lagen bestaat de muscularis?
- binnenste cirkelvormige laag: kanaal omcirkelen
- buitenste, longitudinale laag: ligt in zelfde richting als kanaal
wat is IBS?
- irritable bowel syndrome, prikkelbare darmsyndroom
- samentrekkingen in wand: buikpijn, constipatie/diarree
bespreek de serosa
scheidt smeervloeistof af
deel peritoneum (buikvlies)
buitenkant: bindweefsel zodat de organen op hun plaats blijven
uit welke delen bestaat de mond?
lippen, kaken, bovenste deel, speekselklieren
waaruit bestaat het bovenste deel van de mond?
- anterieur gedeelte, hard gehemelte (botten)
- posterieur gedeelte, zacht gehemelte (spieren, eindigt in huig (uvula) en amandelen)
waaruit bestaat het eerste deel van het MD kanaal?
mond, keelholte, slokdarm
wat doen de amandelen?
lymfatisch weefsel dat ons beschermt tegen ziekten
neusholte: enkele amandel (adenoïden)
mond/keel: 2, gate keepers (controle wat er binnenkomt)
wat doen de speekselklieren?
scheiden speeksel af via kanalen naar de mond
waar vinden we speekselklieren?
zijkant gezicht (onder en voor oren)
onder tong
onder ‘vloer’ mondholte
waaruit bestaat speeksel?
oplossing water en slijm, bevat speekselamylase (enzym voor chemische vertering)
hoeveel tanden hebben wij nu en als kind?
- kind: 20 melktanden
- volwassen: 32 tanden (wijsheidstanden)
welke delen heeft elke tand?
kroon (boven tandvlees)
wortel (onder tandvlees)
waaruit bestaat de kroon van een tand?
glazuurlaag (calciumverbindingen)
dentine (botachtig materiaal)
binnenste pulp (zenuwen en bloedvaten)