Hoofdstuk 8: Het operatiekamercomplex

Question 1

Wat gebeurt er bij de aankomst van de pt op het operatiekamercomplex?

Answer 1

Ontvangst in voorbereidingsruimte = de holding

2. Verpleegkundige overdracht
3. Controle van de patiëntengegevens
4. Aanleggen bloeddrukmeter
5. Aanbrengen ecg-elektroden
6. Aanleggen intraveneuze perfusie
7. Overdracht van de holdingmedewerker naar de anesthesiemedewerker

= Sign-in

Question 2

Wat gebeurt er bij de aankomst van de pt in de operatiezaal?

Answer 2

1. Time- out procedure
2. Inleiding anesthesie
3. Preoperatieve voorbereidingen

Question 3

Leg uit: pretime-out

Answer 3

Vóór de time-out procedure.

Een moment voor de operatieassistent om eventuele onduidelijkheden over de operatie met de chirurg te bespreken.

Question 4

Leg uit: time out

Answer 4

Bespreken en controleren van:
* Identiteit van de patiënt
* Plaats van de ingreep
* Mogelijke risico’s
* Noodzaak voor preoperatieve antibiotica
* Beschikbaarheid van instrumentarium en apparaten
* Keuze van anesthesie met de patiënt
* Verloop van de operatie
* Vragen van de patiënt.

Question 5

Wie is aanwezig bij een time-out? Wie initieert?

Answer 5

• chirurg (initieert),
• anesthesist,
• anesthesieverpleegkundige
• verpleegkundige

Question 6

Leg uit: sign-out

Answer 6

Controle van:
* Is de geplande operatie uitgevoerd en zo ja welke?
* Zijn de kompressen geteld en klopt het aantal?
* Zijn alle naalden, instrumenten en disposables geteld en kloppen de aantallen?
* Zijn alle gebruikte materialen gescand en opgeslagen?
* Is er beeldmateriaal en is het opgeslagen (zo van toepassing)?
* Wat is het postoperatieve beleid en zijn er nog chirurgische of anesthesiologische aandachtspunten?

Question 7

Wat is de taak van de verpleegkundige bij de anesthesiologische inleiding?

Answer 7

• Bij pt blijven: geruststellen, informeren en val vermijden bij onrust
• Pt toedekken
• Correcte positionering van pt voorzien
• Stilte voorzien bij inleiding en uitleiding

Question 8

Algemene aandachtspunten voor de houding van de pt?

Answer 8

• Toedekken (privacy & warmtebehoud)
• Benodigdheden klaarleggen
• Anti-decubitusmatras
• Rekening houden met katheters en slangen
• Zo anatomisch mogelijk positioneren
• Bescherming voor drukgevoelige plaatsen (hielen, knieën)
• Alles ondersteunen
• Samenwerken om te verplaatsen

Question 9

Welke gevolgen indien de pt niet goed gepositioneerd is?

Answer 9

• Huidbeschadiging
• Spierpijn
• Zenuwbeschadiging
• Onderkoeling
• Cirucilatiestoornis
• Luxaties

Question 10

Complicaties bij slechte positionering

Waarom huidbeschadiging?

Answer 10

Drukplekken en decubitus op stuit, hielen en andere drukgevoelige plekken → lokale circulatiestoornissen

• Langdurige dezelfde houding
• Leunen op pt
• Instrumenten op pt leggen

Question 11

Complicaties bij slechte positionering

Waarom spierpijn?

Answer 11

• Retractoren
• Specula
• Lang dezelfde houding
• Overstrekking

Question 12

Complicaties bij slechte positionering

Waarom zenuwbeschadiging?

Answer 12

• Overstrekking
• Continue druk

Question 13

Complicaties bij slechte positionering

Waarom circulatiestoornissen?

Answer 13

• Langdurige dezelfde houding
• Afknelling

Question 14

Complicaties bij slechte positionering

Waarom luxaties? Wat is het?

Answer 14

= ontwrichting van een gewricht

• Abnormale houding
• Abnormale beweging

Question 15

Welke houding is dit? Waar moet je op letten?

Answer 15

Rugligging

! Geen overstrekking van armen
! Benen niet kruisen

Question 16

Welke houding is dit? Waar moet je op letten?

Answer 16

Steensnedeligging

! Stuit tot op de rand
! Benen symmetrisch bewegen
! Niet te ver spreiden
! Benen fixeren
! Hoek heupen-onderlichaam < 90°

Question 17

Welke verpleegkundigen zijn aanwezig in de operatiezaal?

Answer 17

• Omloopverpleegkundige
• Instrumenterende verpleegkundige
• Anesthesieverpleegkundie (vaak ook omloop)

Question 18

Wat zijn operationele taken van de vpk?

Answer 18

1. Beschikbaarheid van materialen
2. Patiëntontvangst
3. Patiënttransport
4. Assistentie anesthesiemedewerker
5. Deelname time-out procedure
6. Preoperatieve voorbereidingen
7. Steriliteit bewaken
8. Aansluiten en instellen apparatuur

Question 19

Wat zijn taken van de anesthesievpk?

Answer 19

• Assistentie anesthesist
• Parameters monitoren
• Bijhouden van gegeven medicatie
• Oogdruppels inbrengen, ogen dichtkleven
• Tijdsregistratie bijhouden

Question 20

Hoe kan de vpk angst/spanning bij de pt verminderen?

Answer 20

• Voorstellen
• Uitleg geven over wat gebeurt
• Niet over hoofd praten
• Zsm laten slapen
• Aandacht voor ≠ culturen

Question 21

Verklaar: overdruk. Waarom is het belangrijk?

Answer 21

In de operatiekamer: luchtdruk hoog
In de niet- kritische zone: luchtdruk laag.

→ zorgt ervoor dat micro- organismen van buitenaf niet de operatiekamer inkomen

Lucht verplaatst zich van hoge naar lage druk

Question 22

Verklaar: luchtstroom. Waarom is het belangrijk?

Answer 22

Luchtstroom wordt gefilterd.

Loopt van zone A → zone B → zone C

Hoogste eisen van luchtbehandelingssysteem naar laagste eisen

Question 23

Verklaar: zone-indeling. Waarom is het belangrijk?

Answer 23

Het operatiekamercomplex wordt ingedeeld in drie zones
→ het risico dat MO vanuit het ziekenhuis de operatiekamer bereiken verlaagt

Question 24

Welke zones in zone-indeling?

Answer 24

Zone A: aseptische zone: operatiekamer
Zone B: reine zone: nevenvertekken van ok
Zone C: sluiszone: wachtruimtes, kleedkamers, recovery…

Question 25

Welke kledij is van toepassing binnen het operatiekamercomplex?

Answer 25

Twee onderdelen:
1. Het onsteriele uniform/ scrubsuit met:
→ Klompen/ schoenen
→ Muts

2. De steriele jas met:
   → Mondmasker
   → Spatbril
   → Steriele handschoenen

Question 26

Waar draag je wat? Vul aan.

Answer 26

Question 27

Steriele jas. Welke zone is steriel en welke niet?

Answer 27

Steriel:
- De mouw vanaf de cuff tot iets boven de elleboog.
- Frontzijde tot op tafelhoogte.

Niet-steriel:
- Neklijn en schoudergordel
- Onder oksels
- Cuff van de mouw
- Rugzijde

Question 28

Wat mag je niet doen met een steriele jas aan?

Answer 28

• Armen kruisen
• Achter iemand staan met steriele jas
• Rug naar steriel veld
• Niet-steriele delen van jas aanraken
• Handen laten zakken

Question 29

Wat zijn de basisprincipes van een steriele ruimte?

Answer 29

• Efficiënte circulatie
• Maximale afstand van steriele tafel
• Handelingen uitvoeren met gezicht naar steriele tafel
• Omloop buigt nooit over instrumententafel bij aanreiken materiaal
• Materiaal steeds weg van jou openen + randen verpakking wegplooien
• Enkel opgooien van licht materiaal
• Face to face / back-to-back
• Materiaal wordt doorgegeven binnen het zicht van iedereen
• Handen altijd boven navel en onder schouderniveau
• Twijfel = niet steriel
• Geen verschil in steriel niveau (vb. zittend- staand naast elkaar)
• Enkel bovenvlak van steriele tafel = steriel
• Aangeven steriel materiaal door instrumentist aan chirurg steeds met handvat naar de chirurg + zekerheid dat chirurg het vast heeft.

Question 30

Hoe ga je het operatiegebied desinfecteren?

Answer 30

• Scheren (tondeuze/klipper)
• Middelen: chloorhexidine of jodium (in alcohol 70%)
• Van schoon naar vuil
• Van buiten naar binnen indien omliggende omgeving schoner is dan operatiegebied (vervuilde wonden, huidinfecties, rectovaginaal)