Hoofdstuk 4: Locoregionale anesthesie Flashcards
NEUROAXIALE ANESTHESIE
Wat valt onder neuroaxiale anesthesie?
- Spinale anesthesie
- epidurale anesthesie
–>worden ook centrale blokkades genoemd
NEUROAXIALE ANESTHESIE
Wat is het precies?
lokaal anestheticum wordt ingebracht ter hoogte van het ruggenmerg (centraal of neuroaxiaal dus)
verschil tussen de twee technieken zit waar het lokale anestheticum wordt aangebrachtik
welke medicatie wordt gebruikt?
zelfde zoals andere loco regionale anesthesietechnieken
* lidocaïne (Xylocaïne)
* bupivacaïne ( Marcaïne)
* ropovicalne (Naropin)
–> bijkomend worden soms opioïden toegevoegd zoals morfine, syentanyl, fentanyl
NOOT:
-voordeel minder lokaal anestheticum, effect wordt sneller bekomen
-nadeel meer last van nausea, jeuk, constipatie, urineretentie en ademdepressie
-misselijkheid is opiaat gerelateerd ( opiaat verwijderen of anti emetica geven)
- hevige pijn oorzaak van misselijkheid
- jeuk komt door opiaat (verwijderen of anti histaminicum geven)
Contra indicaties voor EA of CSE?
*** infectie **op prikplaats
* bloedstolling problemen
-HELLP
-Heparine/fraxiparine gebruik
-Coumaridederivaten (vit K)
* ondervulling ( steefds goede perifere vaatvulling voor plaatsing)
* schock
* anatomische problemen wervelkolom
Wat is EA?
- na verdoving v/d huid word anestheticum tussen twee wervels in de epiduarale ruimte gespoten
- epidurale ruimte bevindt zich in de wervelkolom juist buiten de dura mater
- kan in combi met AA of CSE
- herhaaldelijke toediening mogelijk PCEA –> vooral postoperatief
- kan bij alle operaties aan benen en onderlichaam
- kan tijdens arbeid
- 3-12u werking
- kan op elk niveau (cervicaal, thoracaal, lumbaal)
- sacrale toediening enkel bij kinderen (caudaal blok)
Wanneer kan beademing nodig zijn bij EA?
afhankelijk van de hoogte waar de EA wordt gegeven.
doordat de ademhalingspieren worden geblokkeerd
Waarom werkt 23% van de katheters onvoldoende?
- meest voorkomende door lekkage of migratie van de katheter (66%)
- door knik, knoop, overdosering, mechanische problemen aan de katheter, vastkleven aan epiduraal septum
Waarom PCEA effectiever post op?
- significante verbetering van post op pijnstilling
- tot 3 dagen na de ingreep
- patientvriendelijk gebruik
- minder gebruik van poioïden
- wordt preoperatief ingebracht
Welke voorbereiding EA?
- gelijklopend met AA
- pre op gelijklopen
- voor infiltratie anesthesie niet nuchter
- voor perifere zenuwblokkades of neure axiale anesthesie, pt moet nuchter zijn
- kans op AA bestaat door
-falen van locoregionale anesthesie
-complicaties tijdens ingreep die uitgebreide narcose wensen
-ingreep duurt te lang en verdoving is al uitgewerkt
Uitvoering EA: assistentie
- belangrijke taak pt goed informeren en fixeren/positioneren
- afhankelijk van de dienst, liggend of zittend
leg uit: positionering patient zittend
- rug nr arts op rand van bed
- bolle rug
- gebogen hoofd
- schouders naar beneden
- armen rusten op schoot
- benen rusten op bankje, of bed en lichtjes opgetrokken
- algemene ontspannen houding
standaard epidurale wordt geprikt thv L3-L4, anatomisch makkelijk te herkennen door bekkenkam
bredere toegangsplaats, geen risico dat ruggenmerg wordt aangeprikt
leg uit: positionering patiënt liggend
- rug naar arts op rand van het bed
- op linkerzijde
- knieën opgetrokken en hoofd gebogen
De uitvoering van EA, bespreek:
- lokalisatie niveau (afhankelijk welk doel de EA)
- huid en de subcutis wordt verdoofd met kleine naald
- de EA naald “touchy naald-18gauche” kan ingebracht worden
- met zoutoplossing gevulde spuit wordt op naald gezet
- onder constante druk op de spuit, naald dieper schuiven richting epidurale ruimte
- stevige weerstand, door ligamentum flavum (je kan een krak horen) pt kan schok voelen
- weerstand verdwijnt plotseling na 1mm verder inschuiven (LOST OF RESISTANCE) = tip v/d touchy naald zit in de EA ruimte
8.EA ruimte op gemiddeld 5 cm van de afstand huid ( variatie tss 3-9cm)
- Via touchy naald wordt dunne katheter in de EA ruimte geplaatst
Werking anestheticum in EA? Leg uit
- lokaal anestheticum verspreid zich in de EA ruimte (afh v/d hoeveelheid)
- in de EA ruimte doordringt het anestheticum de dura mater, arachnoïdea, pia mater v/d zenuwwortels
–> pas na aanraking met zenuwwortels kan de werking starten
3.een laatste deel dringt ook door in de zenuwwortels v/d spinale ruimte
Wat bepaald de inwerkingssnelheid, intensiteit en werkingsduur van lokaal anestheticum in de EA?
hoeveel minuten kan het duren?
aandachtspunt qua volume?
- hoeveelheid en concentratie v/h anestheticum
- de snelheid waarmee het de zenuwwortels bereikt
- de snelheid van resorbtie en eliminatie
begint na 2-6 minuten en bereikt hoogtepunt na 15-20min
CAVE: gebruik van groot volume in goed doorbloed kleine ruimte, kans op toxische plasmadosis
Wanneer is er sprake van een sensibel en motorisch blok?
- het warm worden of een verdoofd gevoel na 20min bij lumbaal blok
- pas na 20 minuten sensibel en motorisch blok
- intensiteit wordt bepaald door het type gebruikte medicatie en dosis (ropivaïne, levobuvicaïne)
Wat zijn de gradaties van Bromage?
- de intensiteit van motorische blokkades wordt in 4 gradaties uitgedrukt
GRAAD 1: compleet motorisch blok, voeten en knie niet meer beweegbaar
GRAAD 2: bijna compleet motorisch blok, alleen voeten nog beweegbaar
GRAAD 3: partieel motorisch blok, in geringe mate ook ng knieën beweegbaar
GRAAD 4: geen motorisch blok, pt kan voeten en knieën nog volledig bewegen
Waarom is de nazorg van een EA belangrijk?
- hoogste plasmaconcentratie wordt bereikt na 10-20min
- eerste toxische reactie kan verwacht worden binnen de eerste 30 min
Uit wat bestaat de nazorg van een EA ?
- Fixatie is uitermate belangrijk (kathetermigratie grootste oorzaak falen EA)
- katheter min 5cm doorschuiven in epidurale ruimte
- fixeren op rechte rug ipv gebogen rug
- monitoren en RR!
Wat moet je monitoren tijdens nazorg EA?
- RR
- hartritme
- diurese
- mobiliseren
- alertheid (suf)
* katheter kan in bloedvat zitten
* indien respiratoire depressie zal Narcan gegeven worden
* pupillen? pinpoint? - pijn
* check plaats katheter
* hoe vaak pt bolus vraagt
* ga na waar pijn zich bevindt
* contacteer arts voor bijkomende medicatie
Welke fixatie best voor EA katheter?
- katheteremigratie grootste oorzaak falen EA
- subcutaan hechten te invasief
- lockit plus significante daling van emigratie tov Tegaderm
Aan welke criteria moet worden voldaan om EA te verwijderen?
- INR <1.8
- 2u voor sc antistolling of 10u na sc antistolling
- pt op dezelfde wijze installeren bij verwijdering als voor plaatsing
Wat controleer je bij verwijdering van katheter EA?
- cultuur kathetertip bij verdenking infectie
- controle van prikplaats op liquor lekkage met stick
- controle of volledige katheter weg is (uiteinde blauw)
Welke bijwerkingen van EA?
- RR daling door vasodilatatie als gevolg van sympathicus blokkade
–> geven van vasopressor vb efidrine - urineretentie als gevolg van blokkade v/d innervatie v/d blaas
Leg het verschil uit tussen epidurale en spinale anesthesie
Het belangrijkste verschil is waar het lokale anestheticum wordt geïnjecteerd:
* Epidurale anesthesie: Het anestheticum wordt in de epidurale ruimte geïnjecteerd, de ruimte buiten het ruggenmerg.
* Spinale anesthesie: Het anestheticum wordt in de subarachnoïdale ruimte geïnjecteerd, de ruimte gevuld met liquor (hersenvocht) rond het ruggenmerg.
Daarnaast is het niveau ook verschillend (afbeelding).
