Hoofdstuk 4: Persoonlijkheid en waarden Flashcards
Duistere drietal
Bepaalde persoonlijkheidskenmerken, die, indien in sterke mate aanwezig, als negatief worden gezien, te weten: machiavellisme, narcisme en psychopathie.
Locus of control
De mate waarin mensen denken dat ze hun lot in eigen handen hebben.
Culturele dimensies van Hofstede
Een model van Geert Hofstede met zes basiswaarden - dimensies - waarmee de samenleving rekening moet houden om zichzelf te organiseren, en waarin landen van elkaar verschillen. De dimensies zijn gekwantificeerd met scores tussen 0 en 100. De zes dimensies zijn:
1. Machtsafstand
2. Individualisme - collectivisme
3. Masculiniteit - femininiteit
4. Onzekerheidsvermijding
5. Lange- en kortetermijngerichtheid
6. Hedonisme - soberheid
Collectivisme
Een samenleving is collectivistisch als mensen vanaf hun geboorte opgenomen zijn in grote en hechte verbanden (zoals familie, regio, volk), die hen levenslang bescherming bieden in ruil voor onvoorwaardelijke loyaliteit. Wederzijdse verantwoordelijkheid is een belangrijke waarde in collectivistische culturen.
Erfelijkheid
Factoren die worden bepaald bij de conceptie, zoals de fysieke gestalte, vorm van het gezicht, temperament, spiervorming en reflexen, energiepeil en biologische ritmes.
Eindwaarden
Waarden die een ideale en dus na te streven eindsituatie vertegenwoordigen.
Onzekerheidsvermijding
De mate waarin de leden van een cultuur zich bedreigd voelen door onzekere of onbekende situaties; dit gevoel leidt tot behoefte aan voorspelbaarheid door middel van structuur en formele en informele regels.
Persoonlijkheidskenmerk (of -trek)
Een gedragskenmerk dat door een persoon in diverse situaties bij herhaling en vaak op dezelfde manier wordt vertoond.
Narcisme
Persoonlijkheidskenmerk van iemand die zichzelf erg belangrijk vindt, veel aandacht nodig heeft en arrogant is naar anderen. Hij verdraagt geen kritiek, heeft weinig empathie en meent dat iedereen wel van hem moet houden.
Omgevingsbenadering
De opvatting die stelt dat persoonlijkheid louter het gevolg is van invloeden vanuit de omgeving, zoals opvoeding en opleiding.
Big Five-model
Een persoonlijkheidsmodel dat de persoonlijkheid beschrijft op basis van vijf dimensies.
Self-monitoring
Iemands vermogen om zich snel aan externe invloeden en situaties aan te passen. Ook wel kameleongedrag genoemd
Beroepskeuzetheorie
Het idee dat de persoonlijkheidskenmerken van een individu moeten aansluiten op de eisen die een baan stelt. De theorie stelt dat een persoon die goed past bij de functie, gemotiveerder en tevredener zal zijn en minder geneigd zal zijn om van baan te wisselen.
Hedonisme
Afgeleid van hédoné, ofwel genot in het Grieks. Een visie op de samenleving waarin uitbundigheid, geluk en vrolijkheid belangrijke deugden zijn, en waar men zichzelf toestaat toe te geven aan impulsen.
Femininiteit
Een samenleving is feminien als emotionele genderrollen elkaar overlappen: zowel mannen als vrouwen worden in zo’n samenleving geacht bescheiden en teder te zijn en gericht op de kwaliteit van het bestaan. Het wordt volkomen normaal gevonden als vrouwen werken in traditionele mannenberoepen en andersom.
Cultuur
De collectieve mentale programmering die leden van een groep onderscheidt van die van andere groepen. Cultuur is aangeleerd (programmering) via de opvoeding, door socialisatie en interactie met mensen in de groeperingen (collectieven) waartoe men behoort.
Waardensysteem
De wijze waarop iemands waarden zijn gerangschikt naar hun relatieve belang, ofwel hun intensiteit.
Negatief zelfbeeld
Mensen met zo’n zelfbeeld hebben vaak een hekel aan zichzelf, zijn onzeker over hun capaciteiten en zien zichzelf als machteloos tegenover de omgeving.
Kortetermijngerichtheid
Het nastreven van deugden die verband houden met het verleden en het heden, zoals respect voor traditie, en ook met het behalen van relatief snelle winsten in tegenstelling tot langetermijnwinsten.
Psychopathie
Persoonlijkheidskenmerk van mensen die zich te weinig gelegen laten liggen aan andere mensen en zich niet (of nauwelijks) schuldig voelen of berouw tonen als hun gedrag anderen schade toebrengt.
Soberheid
Het gedrag van mensen in een samenleving die uitbundigheid en impulsiviteit aan banden legt en waar strikte sociale normen belangrijk zijn.
Instrumentele waarden
De gedragsvormen of methoden waaraan iemand de voorkeur geeft om zijn eindwaarden te realiseren.
Machtafstand
De mate waarin minder machtige leden van instituties of organisaties in een land verwachten en accepteren dat de macht ongelijk verdeeld is (power distance index, of PDI).
Persoonlijkheid
De optelsom van de manieren waarop een individu in verschillende situaties telkens weer reageert op en interacteert met anderen. Gedrag dat een persoon typeert.
