Hoofdstuk 2: Functionele anatomie van het zenuwstelsel

Question 1

Neurale plasticiteit

Answer 1

Hersenweefsel heeft het vermogen om zich aan te passen aan de omgeving = is flexibel en niet plastisch

Question 2

Anatomische aanduidingen van locaties in het brein

Answer 2

-Dorsaal (naar de rug / boven in de hersenen dus)
-Ventraal (naar de buik / onder in de hersenen dus)

-Mediaal = het midden
-Lateraal = aan de zijkant

-Anterieur = de voorkant
-Posterieur = de achterkant

-Rostraal = richting de bek
-Caudaal = richting de staart

-Superieur = dorsaal
-Inferieur = ventraal

Question 3

Doorsnedes van het brein

Answer 3

1. Coronale sectie = doorsnede van boven naar beneden –> frontaal aanzicht
2. Horizontale sectie = doorsnede van links naar rechts –> dorsaal aanzicht
3. Saggitale sectie = doorsnede tussen de twee hemisferen –> mediaal aanzicht

Question 4

Het 3delig hersenmembraam

Answer 4

1. Dura mater (harde hersenvlies)
2. Arachnoïde membraam (spinnenwebvlies)
   - Cerebrospinale vloeistof (CSF) = werkt als schokdemper
3. Pia mater (zachte hersenvlies)

Question 5

Soorten CVA (Cerebro Vasculair Accident)

Answer 5

1. Ischemisch CVA = Herseninfarct: Afsluiting van bloedvat door bloedprop of vernauwing –> leidt tot lokaal zuurstof tekort
2. Hemorragisch CVA = Hersenbloeding: Bloeduitstorting in de hersenen door opengebarsten of gescheurd bloedvat, is veel serieuzer en niet alleen lokale schade!

Question 6

Belangrijke structuren die van buitenaf zichtbaar zijn

Answer 6

• Cerebrum = grote/voorhersenen: bewust gedrag / complexe functies
• Cerebellum = kleine hersenen: leren en coördineren bewegingen, motor functies
• Hersenstam: onbewuste gedrag / vitale functies

Question 7

Een vouw of groef in de cerebrale cortex (hersenschors)

Answer 7

Vouw = gyrus
Groef = Sulcus
Diepe groef = fissure

Question 8

Witte & grijze stof in de hersenen
Reticulaire stof

Answer 8

Witte stof (zenuwvezels)= aan de binnenkant, zorgt voor verbinding (zenuwvezels/axonen met myeline)
Grijze stof (zenuwcellen) = aan de buitenkant, verzamelen info
Reticulaire stof = netvormig (mix van witte en grijze stof)

Question 9

Uit welke onderdelen bestaat de cerebrale cortex (hersenschors)

Answer 9

-Frontaal kwab = motor/uitvoerende functies
-Pariëtaal kwab = tactiele functies (aanrakingen)
-Occipitaal kwab = visuele functies
-Temporaal kwab = visueel, auditieve functies
De Centrale sulcus scheidt de frontaal- en pariëtaal kwab
De laterale sulcus scheidt de temporaal- en frontaal/pariëtaalkwab

Question 10

Corpus Callosum

Answer 10

Snelweg tussen de twee hemisferen (hersenhelften)

Question 11

Ventrikelsysteem

Answer 11

Functie: ondersteunen van metabolisme, afvoeren van afvalstoffen en beschermen van hersenweefsel
4 met elkaar verbonden holtes gevuld met cerebrospinale vloeistof (CSF)
Werkt als schokdemper, ook afvalproducten kunnen hierdoor worden afgevoerd. 1 richtingsverkeer.
4 ventrikels
1/2 = grote ventrikels in allebei de hemisferen (lateraal)
3e ventrikel = in het diencephalon (tussenhersenen) , tussen linker en rechter thalamus, verbonden met 4e ventrikel door cerebrale aquaduct
4e ventrikel = tussen het cerebellum en de pons

Question 12

Waaruit bestaat het zenuwstelsel

Answer 12

Centrale zenuwstelsel: brein / ruggenmerg
Perifere zenuwstelsel: somatisch-/autonome zenuwstelsel

Question 13

Somatische zenuwstelsel

Answer 13

Bezig met het vervoeren van sensorische- en motorische informatie, nodig om dingen te voelen, ervaren en acties te ondernemen.
Craniale (hersenzenuwen)- ruggenmerg zenuwen.

Question 14

Autonome zenuwstelsel

Answer 14

Buiten onze controle, automatisch en onbewust –> vitale functies blijven draaien.
- sympatisch: arousal, fight or flight
- parasympatisch: alles wat je niet nodig hebt om in actie te komen wordt onderdrukt, alles wat ervoor zorgt dat je rustiger aan moet doet wordt door deze divisie gecontroleerd.

Question 15

Een bundel zenuwvezels (axonen) heet:

Answer 15

Binnen het CZS: tractus
Buiten het CZS: zenuw

Question 16

Onderdelen van het centrale zenuwstelsel

Answer 16

• telencephalon (endbrain)
• diencephalon (tussen brein)
• mesencephalon
• metencephalon
• myelencephalon (spinal brain)
• ruggenmerg

Question 17

Verdeling witte/grijze stof in het ruggenmerg

Answer 17

Witte stof (zenuwvezels) aan de buitenkant
Grijze stof (zenuwcellen) aan de binnenkant

Question 18

In welke 5 segmenten is het ruggenmerg opgedeeld

Answer 18

1. Cervicaal
2. Thoracaal
3. Lumbaal
4. Sacraal
5. Coccygeaal
   Ieder dermatoom stuurt een bepaald deel van je lichaam aan

Question 19

Dermatoon

Answer 19

Ieder dermatoom heeft twee ruggenmergzenuwen
- Sensorische zenuw: Afferent (binnenkomend)
Verstuurt informatie van de huid, gewrichten en spieren naar het ruggenmerg
- Motorische zenuw: Efferent (uitgaand)
Verstuurt informatie naar spieren in een bepaald deel van het lichaam

Question 20

Wet van Bell en Magendie

Answer 20

Zo komen de zenuwvezels binnen bij het ruggenmerg:
Dorsale kant komt de sensorische informatie binnen
Dorsaal = posterieur: sensorisch (afferent) , pijn temperatuur, tast
Aan de ventrale kant gaat de motorische informatie naar buiten
Ventraal = anterieur: Motorisch (efferent), aansturen spieren en reflexen

Question 21

Hersenzenuwen

Answer 21

12 paar hersenzenuwen, voor elke kant van het lichaam bestaat er één set.
Belangrijkste = de nervus vagus : Hartslag, bloeddruk, ingewanden, beweging van farynx en larynx (strottenhoofd).

Question 22

Olfactorius

Answer 22

Reuk

Question 23

Opticus

Answer 23

Zicht

Question 24

Oculomotorius

Answer 24

Oogbewegingen

Question 25

Trochlearis

Answer 25

Oogbewegingen

Question 26

TRigeminus

Answer 26

Gevoel in gezicht en beweging kauwspieren

Question 27

Abducens

Answer 27

Oogbewegingen

Question 28

Facialis

Answer 28

Beweging van gelaatspieren (expressie)

Question 29

Vestibulocochlearis

Answer 29

Gehoor en evenwicht

Question 30

Glossopharyngeus

Answer 30

Tong en farynx (keel) beweging en sensatie

Question 31

Accessorius

Answer 31

Nek- en halsspieren

Question 32

Hypoglossus

Answer 32

Tongspieren

Question 33

Aangezichtsverlamming van Bell

Answer 33

Een van de hersenzenuwen raakt ontstoken

Question 34

Sympatisch zenuwstelsel

Answer 34

Onderdeel van het autonome zenuwstelsel.
- fight or flight response
- stimulerend: activeren en opwinding
- verbonden met thoracale en lumbale ruggenmerg segmenten
- preganglionaire vezels kort, postganglionaire vezels lang!
- acetylcholine (preganglionair), norepinephrine (potsganglionair)

Question 35

Parasympatisch zenuwstelsel

Answer 35

Onderdeel van het autonome zenuwstelsel.
- rest and digest
- inhiberend: relaxen, voedsel verteren.
- verbonden met sacrale ruggenmerg segmenten, maar vooral met 3 hersenzenuwen (vagus, facialis en oculomotorius)
- ganglia dichtbij organen
- preganglionaire vezels lang, postganglionaire vezels kort

Question 36

Achterhersenen

Answer 36

(onderaan de hersenstam)
Met name motorische functies (cerebellum).
-Reticulaire formatie (mix van grijze en witte stof) –> netvormige structuur–> opwinding, slaap/waak
-Pons –> verbindt het cerebellum met de rest van de hersenen
-Medulla –> vitale functies (ademhaling en cardiovasculaire systeem)
-Cerebellum –> kleine hersenen = aansturen complexe bewegingen –> timing en coördinatie van complexe bewegingen (rennen, dansen, pianospelen).

Question 37

Middenhersenen

Answer 37

Net bovenaan de achterhersenen.
sensorische functies (gehoor, visie)
Zelfde verdeling als ruggenmerk (Ventraal = motoriek) (dorsaal = sensorisch)
- Substantia nigra (Parkinson)

Question 38

Tussenhersenen

Answer 38

Boven de middenhersenen (diencephalon)
Alle informatie uit de ondergelegen delen integreren en naar het cerebrum (grote hersenen) sturen.
Integreren sensorische informatie.
- Thalamus bepaald of het belangrijk is om door te sturen naar de hogere structuren of niet.
- Hypothalamus = onder de thalamus. Hierin ligt de hypofyse (is er maar één van) –> reguleert hormoonproductie. Betrokken bij zowel alle aspecten van gedrag (eten, slapen, reguleren lichaamstemperatuur, seksueel en emotioneel gedrag, hormonale functies, beweging)
Pijnappelklier produceert melatonine.

Question 39

Basale ganglia

Answer 39

Ganglion = cluster van neuronen.
Zitten in het cerebrum (grote hersenen), betrokken bij motorische functies (impliciet geheugen) en controle en coördinatie van vrijwillige motorische bewegingen.
Belangrijk bij de kracht die je uitoefent bij bewegingen (volumeknop).
Bij Parkinson en Gilles de la Tourette is er hier dus iets mis.
Hypoactiviteit = Parkinson
Hyperactiviteit = Tourette.
Substantia nigra en nucleus subthalamicus behoren ook tot de basale ganglia.
Dopamine is de brandstof, wordt gemaakt in de substantia nigra.