hoofdstuk 2

Question 1

Beschrijf de evolutie van het natuurlijk milieu.

Answer 1

De evolutie van het natuurlijk milieu heeft invloed gehad op de evolutie van de mens, met veranderingen zoals het rechtop lopen van vroege hominiden door de savannevorming in Afrika.

Question 2

Hoe is het pleistoceen opgedeeld?

Answer 2

Het pleistoceen is opgedeeld in glacialen (ijstijden) en interglacialen (tussenijstijden).

Question 3

Wat zijn de gevolgen van de ijstijd tijdens het pleistoceen?

Answer 3

De gevolgen van de ijstijd zijn onder andere de uitbreiding van de poolkappen, veranderingen in flora en fauna, en de depositie van materiaal in continentale sequenties.

Question 4

Hoe zijn bodems gevormd tijdens de tussenijstijd?

Answer 4

Bodems zijn gevormd door vegetatie tijdens de tussenijstijd.

Question 5

Wat is de Saale-ijstijd en wanneer vond deze plaats?

Answer 5

De Saale-ijstijd vond plaats tussen 230.000 en 130.000 jaar geleden en resulteerde in de oprukking van de noordelijke ijskap tot midden-Nederland.

Question 6

Welke methoden worden gebruikt voor gedetailleerde reconstructie van klimaatveranderingen?

Answer 6

Voor gedetailleerde reconstructie van klimaatveranderingen worden diepzeesedimenten en ijskernen bestudeerd.

Question 7

Wat is de huidige interglaciaal periode?

Answer 7

De huidige interglaciaal periode is het holoceen, dat het laatste interglaciaal is en momenteel bezig is.

Question 8

Waar bevond de Vlaamse Vallei zich tijdens de Saale-ijstijd?

Answer 8

Tijdens de Saale-ijstijd bevond de Vlaamse Vallei zich heel diep, tot 25 meter beneden het huidige zeepeil.

Question 9

Wat was de oerschelde?

Answer 9

De oerschelde was een brede rivier die van Gent en Brugge naar de Noordzee stroomde tijdens de Saale-ijstijd.

Question 10

Beschrijf de vegetatie tijdens het eemiaan.

Answer 10

De vegetatie was anders dan nu, met geen beukenbomen en een warmer klimaat.

Question 11

Wat gebeurde er tijdens het weichseliaan?

Answer 11

Het was de laatste glaciaal in onze streken met toendra-vegetatie en de meest koude fase.

Question 12

Hoe ver reikte de ijskap tijdens het weichseliaan?

Answer 12

De ijskap reikte maximaal tot Denemarken.

Question 13

Wat was de zeespiegel tijdens het weichseliaan?

Answer 13

De zeespiegel was 130 meter lager.

Question 14

Wat bedekte het gebied in het noorden en zuiden tijdens het weichseliaan?

Answer 14

In het noorden bedekte dekzand het gebied en in het zuiden loess.

Question 15

Wat gebeurde er met de Vlaamse Vallei tijdens het weichseliaan?

Answer 15

De Vlaamse Vallei werd afgedamd en er ontstond een 4 meter hoge dekzandrug.

Question 16

Hoe verliep de waterafvoer tijdens het laatglaciaal?

Answer 16

Het water stroomde via Antwerpen naar de huidige Oosterschelde.

Question 17

Wat zijn de twee warmere interstadialen tijdens het laatglaciaal?

Answer 17

De twee warmere interstadialen zijn de Bølling en Allerød.

Question 18

Wat kenmerkt de oudste, oude en jonge dryas?

Answer 18

Deze perioden worden gekenmerkt door dynamische en snelle klimatologische veranderingen.

Question 19

Wat is de tijdsperiode van het laatglaciaal?

Answer 19

Het laatglaciaal duurde van 15.000 tot 10.000 BP.

Question 20

Beschrijf de indeling van het holoceen op basis van pollenzones.

Answer 20

De indeling van het holoceen is als volgt: preboreaal (10.000-9.000 BP), boreaal (9.000-7.500 BP), atlanticum (7.500-5.000 BP), subboreaal (5.000-2.500 BP) en subatlanticum (2.500-heden BP).

Question 21

Hoe was het klimaat tijdens de preboreale periode?

Answer 21

Tijdens de preboreale periode was het landschap snel bebost met berk en den, met een klimaat dat even warm was als vandaag, maar droger.

Question 22

Wat gebeurde er met de vegetatie tijdens de boreale periode?

Answer 22

Tijdens de boreale periode vond de opkomst van eik, iep en hazelaar plaats, met een klimaat dat vergelijkbaar was met dat van de preboreale periode.

Question 23

Wat zijn de kenmerken van de atlanticum periode?

Answer 23

De atlanticum periode was warmer en vochtiger dan vandaag, met de ontwikkeling van gemengd eikenbos en het afsmelten van polen, wat leidde tot een kanaal tussen Engeland en de rest van Europa.

Question 24

Hoe verschilde het klimaat in de subboreale periode van de vorige perioden?

Answer 24

In de subboreale periode was het klimaat warmer en droger dan in de voorgaande perioden, en de beuk deed zijn intrede.

Question 25

Wat is de betekenis van biodiversiteit in het beschreven landschap?

Answer 25

Biodiversiteit verwijst naar de aanwezigheid van soorten in gebieden waar ze normaal gesproken niet voorkomen, wat wijst op een rijke ecologische variëteit.

Question 26

Beschrijf de invloed van ontbossing op de heidebegroeiing.

Answer 26

Ontbossing door mensen heeft geleid tot een achteruitgang van de heidebegroeiing.

Question 27

Hoe heeft het subatlanticum het klimaat beïnvloed?

Answer 27

Het subatlanticum bracht een kouder en vochtiger klimaat met zich mee.

Question 28

Wat is de rol van de beuk in het ecosysteem?

Answer 28

De beuk, en met name de haagbeuk, speelt een belangrijke rol in het ecosysteem.

Question 29

Wat zijn de gevolgen van een onstabiel afwateringsregime?

Answer 29

Een onstabiel afwateringsregime kan leiden tot de vorming van overstromingsrivieren.

Question 30

Wat zijn nieuwe zandverstuivingen en hoe ontstaan ze?

Answer 30

Nieuwe zandverstuivingen ontstaan door overexploitatie van het landschap.

Question 31

Definieer paleo-antropologie.

Answer 31

Paleo-antropologie is de wetenschap die de menselijke evolutie in biologische zin bestudeert.

Question 32

Hoeveel menselijke soorten waren er vaak in het paleoliticum?

Answer 32

In het paleoliticum waren er vaak meerdere menselijke soorten naast elkaar.

Question 33

Wat zijn de voorlopers van het geslacht Homo?

Answer 33

De voorlopers van het geslacht Homo zijn de meest verwante soorten met mensapen, zoals bonobo’s en chimpansees.

Question 34

Waarin verschilt de mens van andere dieren in het dierenrijk?

Answer 34

De mens heeft een unieke plaats in het dierenrijk door zijn anatomische evolutie en ontwikkeling.

Question 35

Beschrijf het verschil tussen de huidige mensapen en hun voorouders.

Answer 35

De huidige mensapen zijn eerder boombewoners en hebben een anatomie die hieraan is aangepast, zoals grijpende voeten.

Question 36

Hoe zijn het geslacht Homo en Australopithicus van elkaar afgesplitst?

Answer 36

Het geslacht Homo is tussen 4 en 1,5 miljoen jaar geleden afgesplitst van Australopithicus.

Question 37

Noem de eerste soorten binnen het geslacht Homo.

Answer 37

De eerste soorten binnen het geslacht Homo zijn Homo rudolfensis, Homo habilis en Homo ergaster.

Question 38

Wat is het geslacht dat ook is afgesplitst van Australopithicus?

Answer 38

Het geslacht Paranthropus is ook afgesplitst van Australopithicus.

Question 39

Wanneer is Australopithicus uitgestorven?

Answer 39

Australopithicus is ongeveer 1,5 miljoen jaar geleden uitgestorven.

Question 40

Hoe onderscheiden Australopithecus en Homo zich van elkaar?

Answer 40

Australopithecus is niet-mens, terwijl Homo mens is; beide liepen rechtop.

Question 41

Wat is een belangrijk cultureel criterium dat het geslacht Homo onderscheidt?

Answer 41

Het belangrijkste culturele criterium is het gebruik van werktuigen die teruggevonden zijn uit de tijd van Australopithecus.

Question 42

Wie was de eerste hominide die Afrika heeft verlaten?

Answer 42

De eerste hominide die Afrika heeft verlaten is Homo erectus.

Question 43

Wat was een belangrijke verandering in het dieet van Homo?

Answer 43

Homo begon als eerste met een dieet dat vlees omvatte.

Question 44

Wanneer bereikte Homo heidelbergensis West-Europa?

Answer 44

Homo heidelbergensis bereikte West-Europa heel laat, pas ongeveer 1 miljoen jaar geleden.

Question 45

Beschrijf de kenmerken van Homo neanderthalensis.

Answer 45

Homo neanderthalensis had een uitgesproken supra-orbitale torus (oogwal), een kinloze en massieve onderkaak, een laag schedeldak en een schedelinhoud die bijna gelijk was aan die van de moderne mens.

Question 46

Hoe verschilt Homo sapiens van Homo neanderthalensis?

Answer 46

Homo sapiens heeft een duidelijke kin, een hoog voorhoofd en is ontstaan in Afrika, terwijl Homo neanderthalensis deze kenmerken niet heeft.

Question 47

Definieer de tijdsperiode waarin Homo neanderthalensis leefde.

Answer 47

Homo neanderthalensis leefde tijdens de laatste ijstijd en de voorafgaande tussenijstijd.

Question 48

Waar is Homo sapiens ontstaan?

Answer 48

Homo sapiens is ontstaan in Afrika.

Question 49

Wat gebeurde er nadat Homo sapiens in Afrika ontstond?

Answer 49

Na het ontstaan in Afrika begon Homo sapiens de rest van de wereld te bevolken.