Hoofdstuk 13 - Osteoporose

Question 1

Bespreek de epidemiologie van osteoporose.

Answer 1

Het doet zich voor bij 1/3 vrouwen van 60-70 jaar en bij 2/3 vrouwen van > 80 jaar. 1 op 5 mannen van > 50 jaar krijgt hiermee te maken.

Question 2

Rond welke leeftijd bereik je de piekbotmassa?

Answer 2

20-25 jaar.

Question 3

Welke invloed heeft oestrogeen op bot?

Answer 3

• Stimuleren van osteoblastvorming
• Inhibitie van RANKL
• Bevorderen apoptose van osteoclastvorming
• Behoud van osteocyten

Question 4

Welke invloed heeft testosteron op bot?

Answer 4

• Stimuleren overleving osteoblast
• Toename botvorming
• Verminderde turnover
• Toename periostale botappositie
• Toename groei lange botten

Question 5

Welke secundaire oorzaken kunnen aanleiding geven tot osteoporose?

Answer 5

• Endocrinopathieën: hypercalciurie, hypogonadisme, hyper(para)thyroïdie, Cushing
• Medicatie: corticoïden, thyroxine, heparine, GnRH antagonisten, PPI, anticonvulsiva, cyclosporine, rifampicine
• Gastrectomie, IBD, coaliakie, PBC, pancreasinsufficiëntie
• MM, skeletmetastasen

Question 6

Welke dosis corticoïden wordt beschouwd als een risico voor osteoporose?

Answer 6

> 7.5mg prednisolone gedurende 3 maand.

Question 7

Geef de definities van osteoporose.

Answer 7

• Normaal: < 10% verlies van botdensiteit, T-score > -1
• Osteopenie: 10-25% verlies van botdensiteit, T-score tussen -1 en -2.5
• Osteoporose: > 25% verlies van botdensiteit, T-score lager dan -2.5
• Ernstige osteoporose: osteoporose met fracturen

Question 8

Welke factoren worden gebruikt om de FRAX te berekenen?

Answer 8

De risicofactoren geassocieerd met osteoporose samen met de BDM t.h.v. de femurnek.

Question 9

Wanneer moet je verdere onderzoeken uitvoeren in het kader van osteoporose?

Answer 9

• Mannen met osteoporose
• Onverklaarde fractuur
• Lage Z-score
• Beperkte respons op therapie
• Klinisch vermoeden van secundaire oorzaak

Question 10

Wat is de prevalentie van osteoporose bij patiënten met RA?

Answer 10

30-50%.

Question 11

Wat is de richtlijn omtrent het geven van vitamine D en calcium.

Answer 11

Het wordt als preventie gegeven bij alle patiënten.
Dosis: 1000-1200mg Ca + 800 IE vitamine D per dag.

Question 12

Welke instructies geef je mee aan de patiënt bij het nemen van bisfosfonaten?

Answer 12

Het moet opgelost worden in > 100ml, niet bruisend en mineraalarm water. Er mag niet op gezogen of gebeten worden en na inname mag de patiënt een uur niet liggen. Inname gebeurt op een nuchtere maag en de patiënt moet minimaal 30 minuten wachten vooraleer hij voeding of een ander GM inneemt.

Question 13

SERM’s geven geen verhoogd risico op hormonale tumoren. Hoe komt dit?

Answer 13

Ze hebben enkel een agonistische werking t.h.v. het bot en cardiovasculair stelsel. T.h.v. de borst en uterus werken ze antagonistisch.

Question 14

Welke voorzorgen moet je nemen bij behandeling met denosumab (anti-RANKL)?

Answer 14

Er is een rebounde effect na stopzetten van de therapie dus je moet nabehandelen.

Question 15

Bespreek teriparatide.

Answer 15

Het is recombinant humaan parathormoon. Het wordt 1x SC gegeven per dag gedurende 18 maand. Indicatie is het optreden van een nieuwe (2e) wervelfractuur onder behandeling met BP/SERM (> 12 maanden) én een T-score van < -2.5. Er is een rebound effect dus men moet gedurende 2 jaar nabehandelen met bisfosfonaten.

Question 16

Bespreek romosozumab.

Answer 16

Het inhibeert de botresorptie en stimuleert de botformatie via inhibtie van sclerostine. Het wordt 2x per maand SC toegediend gedurende een jaar. Ook hier moet nabehandeld worden. Terugbetaling is voorzien bij ernstige, postmenopauzale osteoporose.

Question 17

Wat zijn de bijwerkingen van antiresorptiva?

Answer 17

Kaak osteonecrose en atypische femurfracturen.