Hoofdstuk 1: Het Sociologisch perspectief Flashcards
sociologie
De wetenschap van het sociale
Het sociologisch perspectief
Een algemene denktrant die het sociale gedurig uiteenlegt in sociale relaties en, vooral, geziene en ongeziene afhankelijkheden van vaak onbekende anderen.
Basisvragen sociologie
- Hoe is een geordend samenleven mogelijk?
- Hoe wekt het samenleven door in individuele levens
- Hoe zien de basiscontouren van onze samenleving eruit? In wat
voor maatschappij leven wij thans en in welke opzichten
functioneert ze anders dan voorheen? - Hoe komen we tot een algemeen, tevens empirisch
onderbouwde sociologische kennis?
sociologische driehoek
Theorievorming, empirisch onderzoek en sociale sturing
Sociaal
Elk gedrag tussen twee of meer mensen/ actoren is ‘sociaal’.
Omvat zowel negatief als positief gewaardeerde relaties.
Sociaal handelen
Het handelen van een actor georiënteerd op het handelen van een of meer andere actoren.
- Max Weber
agency
Actoren met handelingsvermogen
Individuele actoren
Het handelen van individuen
Collectieve actoren
Het handelen “in naam van” bedrijven, politieke partijen en andere sociale verbanden
Een sociale relatie, verhouding of betrekking
De sociale handelingen van twee of meer actoren worden tot stand gebracht.
- Er moet een minimum van wederzijdse georiënteerdheid bestaan tussen de betrokken vormen van sociaal handelen.
Samenhandelen
Sociale verhouding als de uitkomst van het samenhandelen van twee of meer actoren
Wat zijn de vier kenmerken van samenhandelen
- zelfreferentialiteit
- dynamisch
- contigent
- geen wederzijdse oriëntatie zonder een minimum aan bewuste of psychische betrokkenheid van de kant van de individuele deelnemers.
zelfreferentialiteit
Elke sociale handeling verwijst per definitie naar een voorgaand of een toekomstige handeling.
Dynamisch
Tijdsgebonden proces (= momentaan)
contingent
Sociale verhoudingen bezitten tot op zeker hoogte een open, onvoorspelbaar karakter
De reflexieve monitoring van handelen
Het voortdurend succesvol sturen en controleren door de actor van zijn eigen activiteit.
- A. Giddens
Afhankelijkheidsverhouding of sociale binding
Actoren hebben mekaar nodig en vormen een sociale binding.
- N. Elias
sociaal verband
Samenhangend geheel van sociale bindingen met een zekere duurzaamheid en voor derden observeerbare grenzen (bv: vriendengroep)
Maatschappij of samenleving
Het momentane geheel van alle sociale relaties, bindingen, verbanden en netwerken
Sociaal netwerk
ketting van afhankelijkheden
Veralgemeende of gegeneraliseerde afhankelijkheid
We zijn van bijzonder veel gespecialiseerde beroepsbeoefenaren gaande van bakkers en dokters tot bijvoorbeeld entertainers een beetje afhankelijk.
Een nationale of regionale samenleving
Met territoriale en vaak ook politieke grenzen (bv. Een afbakende regio zoals Vlaanderen)
Globalisering of mondialisering
In zeker zin verwijst dit begrip naar ‘de verruiming, verdieping en versnelling van wereldwijde verbondenheid in alle dimensies van het hedendaagse sociale leven, van het culturele tot het criminele, van het financiële tot het spirituele’ (twee grote dimensies zie p28)
De wereldmaatschappij
Het momentane geheel van transcontinentale, in aanleg mondiale sociale relaties, bindingen, verbanden en netwerken
Kosmopolitisme
Een mondiaal of wereldbewustzijn
relationeel denken
denken in termen van sociale netwerken
Het egocentrische maatschappijbeeld
Daarbinnen verschijnt de samenleving als een reeks van concentrische cirkels van anderen rondom een ik of ego
- N. Elias
Sociale blindheid
Het niet onderkennen van relaties of afhankelijkheden