Hfdst 5, 2/3

Question 1

Wat houdt ‘lyonisatie’ in?

Answer 1

X-inactivatie, betekent: dat van beide X-chromosomen slechts 1 actief is terwijl het andere X chromosoom uitgeschakeld is

Question 2

Waardoor werd de ontdekking van ‘lyonisatie’ ondersteund?

Answer 2

De ontdekking van het barrlichaampje (= inactief X-chromosoom)

Question 3

Wat is het Barrlichaampje?

Answer 3

Een donkere structuur die voorafgaand aan de mitose aangetroffen wordt in de celkern van vrouwelijke cellen (een inactief X-chromosoom)

Question 4

Hoe zorgen gekoppelde genen voor seksueel dimorfisme? (3)

Answer 4

1. Onvolledige X-activatie
2. X-mozaïcisme
3. Genomische inprenting
   (uitleg komt in volgende kaartjes)

Question 5

Wat houdt onvolledige X-inactivatie in, in context van seksueel dimorfisme?

Answer 5

• Allelen die ontsnappen aan X-inactivatie worden ‘hoger’ tot expressie gebracht -> meer expressie in vrouwelijke dan mannelijke dieren
• Kan beperkt zijn tot weefsels of ontwikkelingsstadia -> geslachtsverschil

Question 6

Waar kan onvolledige X-activatie tegen beschermen en wat is het gevolg?

Answer 6

Kan beschermend werken bij mutaties in genen -> vaker voorkomen van bepaalde kankers bij mannen

Question 7

Waar gaat X-mozaïcisme over in context van seksueel dimorfisme?

Answer 7

Cellen in een orgaan brengen een verschillend X chromosoom tot expressie waardoor er een andere werking komt (bv dat vrouwtjes meer kleuren kunnen zien dan mannetjes voor info gekoppeld aan X-chromosomen bij opsine genen (genen vd ogen))

Question 8

Wat houdt genomische inprenting in, in context van seksueel dimorfisme?

Answer 8

Genen worden gemodificeerd in gameten van ouders -> beïnvloeden expressie in nakomelingen, wordt veroorzaakt door methylnatie van DNA (hoeven we verder niet te kennen)

Question 9

Geef de definitie van genomische inprenting (uitleg in 1 zin)

Answer 9

De niet equivalente expressie van genen gebaseerd op ouderafkomst

Question 10

Wanneer komt de inprenting terug?

Answer 10

Wanneer de eicellen/zaadcellen geproduceerd worden -> soms wordt al het maternale of al het paternale doorgegeven (het M en P in jouw genen geef jij door aan jouw kinderen)