Het parodontium Flashcards
Aanval =
Afweer =
Compliance =
Microbiologie
Immunologie
Zelfzorg
Wat is het parodontium?
Alle weefsels die rondom/naast de tand zijn gelokaliseerd.
Noem de 9 parodontale structuren (zonder processus alveolaris)
- Col
- Interdentale papilla
- Aanhechtingsepitheel
- Vrije gingiva
- Aangehechte gingiva
- Mucogingivale grens
- Alveolaire mucosa
- Wortelcement
- Parodontaal ligament
Welke parodontale structuren vallen onder de processus alveolaris? (3)
- Alveolair bot
- Corticaal bot
- Spongieus bot
Wat is de col?
Het komvormige verloop van de gingivacontour.
(Het interdentale gebied tussen de tanden)
De vorm hangt af van de positie van de tanden, welke elementen het zijn en hoe dicht de tanden op elkaar staan. De col kan gemanipuleer worden door gebruik van interdentale reinigingsmiddelen
Soorten epitheel in de mond + kenmerken (3):
- Oraal epitheel (OE) = verhoornd en meerlagig
- (Oraal) sulcus epitheel (OSE) = verhoornd
- Aanhechtingsepitheel (AE) = Meerlagig en niet-verhoornd (permeabel)
Wat zijn kenmerken van het aanhechtingsepitheel (6)?
- Het kan zich goed hechten aan cement, goud, titanium
- Hoge cel turnover
- Snelle migratie in de sulcus (weinig cellagen)
- Zonder ontsteking weinig retelijsten
- Verdedigingsmechanismen
- Niet verhoornd, permeabel
Het sulcusgebied is een zwakke schakel in ons lichaam. Welke afweermechanismen zijn actief (3)?
- Langerhanscellen
- Hoge turnover (binnen een week)
- PMNs, macrofagen en fibroblasten
Waar zorgt een hoge turnover voor?
Het zorgt voor snelle afvoer van micro-organismen (hoge afschilfering van cellen)
Door welke structuur hechten de lamina basalis en cellen aan elkaar? En hoe dit het bij de verbinding tussen cellen?
Hemidesmosomen
Desmosomen (spinachtige vormen tussen cellen)
Uit welke 2 lagen bestaat het aanhechtingsepitheel?
- Interne lamina basalis (IBL)
2. Externe lamina basalis (EBL)
Van EBL naar IBL is het opgebouwd uit 4 strata:
- Stratum basale: bevat Langerhanscellen
- Stratum spinosum
- Stratum granulosum
- Stratum corneum
Wat zijn de Langerhanscellen en waarvoor zijn ze belangrijk en wat gebeurt er?
Een dendritische cel tussen de epitheelcellen van het stratum basale en het stratum spinosus (Immuuncellen)
Ze zijn belangrijk voor de immuunrespons: wanneer de cellen een pathogeen herkennen zal de immuunrespons starten. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de lymfeklieren (B/T)
Wat gebeurt er met de cel naarmate deze de strata doorloopt?
De cel verandert van vorm
Lamina propria =
En wat is de functie?
Bindweefsel
Verleent stevigheid en heeft voedende functies
De lamina basalis bestaat ook uit 2 lagen. Welke zijn dit en waar bevindt het zich?
- Lamina densa: Aan de kant van het element en het omliggende weefsel
- Lamina lusida: Aan de cel kant
Wat gebeurt er bij de eerste verdediging in de sulcus/aanhechtingsepiteel (3)?
- Langerhanscel signaleert indringer in stratum basale
- Langerhanscel presenteert antigenen van pathogeen aan lymfocyten
* Dit kan ook door de macrofagen in de sulcus of fibroblasten in lamina propria - Immuunrespons wordt geactiveerd
Wat gebeurt er bij de tweede verdediging in de sulcus/aanhechtingsepiteel?
Hoge celdelingssnelheid en hoge turnover: vorming en afschilfering van cellen > afvoer van micro-organismen
Wat gebeurt er bij de derde verdediging in de sulcus/aanhechtingsepiteel (3)?
- PMNs
- Chemotaxis: PMN wordt naar het weefsel getrokken
- Er vindt fagocytose plaats (pathogeen)
Wat is de sulcus gingivalis en hoe diep is het?
Een smalle spleet op de overgang tussen gingiva-epitheel en het tandoppervlak: Alleen het kleine bovenste deel (OSE): ongeveer 0,5 - 1 mm diep > klinisch waarneembaar
Hoe meet je de pocket?
Klinisch meetbaar met pocketsonde (in AE): sondeerdiepte is altijd dieper dan de pocketdiepte
Wat is het verschil tussen de pocketdiepte en sondeerdiepte?
Als er wordt gemeten met de pocketsonde dan kom je wat dieper zeker bij ontstoken weefsel dan de daadwerkelijke bodem van de pocket.
Het is nog niet mogelijk om te bepalen wat waar de pocketbodem zich precies bevindt. Er wordt daarom gesproken van de sondeerdiepte
De aangehechte gingiva kan variëren in breedte.
Waar de breedte van de gingiva het SMALST en het BREEDST? (buccaal, vestibulair)
Ook zit er variatie in gekeratiniseerde gingiva
Smalst: Bij de onderpremolaren
Breedst: Het bovenfront
Waarop ligt het aanhechtingsniveau meestal?
Vanaf waar vindt de aanhechting plaats?
Op een constante afstand van 1mm vanaf het alveolaire bot.
Van glazuur, cement grens, omgeveer 1 mm boven de alveolaire bot rand
Wat is de biologische breedte?
Waarvoor kan het een oorzaak zijn?
Wanneer kan de biologische breedte afwijken?
Hoe zien de verhoudingen eruit (3)?
- De verhouding tussen de structuren van de gingiva
- Ontstekingsfactoren
- Bij implantaten
1. 1mm afstand tussen sulcus en aanhechtingsepitheel
2. 1mm aanhechtingsepitheel zelf
3. 1mm afstand dentogingivale bindweefselaanhechting tot alveolair bot
Wat zijn de functies/kenmerken van de lamina propria (bindweefsel)
Gezond =
Ongezond =
- Biedt stevigheid aan het parodontium
- Voeding: bloed en zenuwen
- Verankering doormiddel van Sharpey vezels
- Voldoende weerstand
- Bloeding verhoogd, minder weerstand (sonderen)
Ook kan afbraak van bindweefsel voorkomen
Wat is het verschil tussen gingivale vezels en parodontale vezels?
Gingivale vezels: lopen tussen element en gingiva
Parodontale vezels: lopen tussen element en kaakbot
Noem de 5 parodontale vezels:
- Crestaal
- Horizontaal
- Sharpey vezels: schuin
- Interradiculair
- Apicaal
Noem de 10 gingivale vezels:
- Dentogingivaal
- Alveogingivaal
- Interpapillair
- Transgingivaal
- Circulair
- Dentoperiosteaal
- Transseptaal
- Periosteogingivaal
- Intercirculair
- Intergingivaal
Waarvoor zorgen de Sharpey vezels?
Wat bevindt zich tussen deze vezels?
Voor verankering van elementen in het alveolaire bot
Organellen: fibroblasten (afweercellen)
Waarvoor zorgen cementoblasten (CB)?
Waarvoor zorgen odontoblasten/osteoblasten (OB)?
- Voor de aanmaak van wortelcement
- Voor de aanmaak van botweefsel
Wat doen de fibroblasten tussen de Sharpey vezels? Wat kan er gebeuren als een pathogeen aanvalt?
- Zorgen voor management van opbouw en afbraak van vezels
- Pathogeen bevat ontstekingsmediatoren > kunnen ervoor zorgen dat fibroblasten extra weefsel gaan afbreken: begin parodontale afbraak
In sommige gevallen komt het voor dat elementen geen ligamenten bevatten. Hoe wordt dit genoemd en wat is het gevolg?
Ankylose/ankylotisch
(Kauw)krachten kunnen niet worden opgevangen > tand zal resorberen